Професор Лионел Ростаинг, Клиника Гренобл, Франција

И во Македонија може да се спасуваат многу животи на лица кои имаат проблеми со многу органи, бубрези, црн дроб, срце…Но, треба сериозна програма за трансплантации, проактивност на надлежните, многу кампањи да се запознаат луѓето со органодарителството, бидејќи секој е потенцијален органодарител, само истото треба  да се детектира. За да се направи сето ова потребно е да се воспостави систем. Вака ја коментира ситуацијата во Македонија, еминентниот професор Лионел Ростаинг, нефролог, втор на европската листа на трансплантатори кој деновиве беше во посета на Македонија на покана на неговиот „ученик“ доктор Игор Николов од Клиниката за нефрологија кој своето образование, како и пракса, ги има стекнато низ светски познатите образовни и клинички институции во Франција.

Доктор Игор Николов, Клиника за нефрологија, со професорот Ростаинг

Професор Ростаинг, кој работи на Универзитетската болница Гренобл во Франција уште од 2013 година има обиди да го пренесе своето знаење, како и знаењето на неговите колеги на македонските лекари. Волја да помогне во сиот овој процес има и амбасадорот на Франција во Македонија, Сирил Бомгартнер. Ростаинг помага во процесот за развој на процесот на  трансплантација во Босна и Херцеговина и Бугарија.

ТРАНСПЛАНТАЦИИТЕ ПОЕФТИНИ, ОД ДИЈАЛИЗА

Ростаинг вели трансплантацијата е поевтина, од дијализата. Тој објаснува дека националната програма за трансплантација во Франција се имплементира 40 години, и целта е токму тоа „помалку пациенти на дијализа затоа што дијализата е скапа работа“. Во моментов 60 проценти се на дијализа, а 40 проценти се трансплантирани.

„Во Франција дијализата годишно чини околу 80 илјади евра годишно  за пациент. Трансплантацијата 60 илјади евра, а потоа пост трасплантационата медицина или ако има компликации чини 20 илјади годишно. Значи имате 20 илјади евра спрема осумдесет илјади евра за дијализа годишно. Тоа е штедење, ама и квалитетот на животот е подобар“, вели Ростаинг.

Додека Франција функционира независно, Македонија не е дел ниту од Еуротрансплант.

„Кај нас има повеќе трансплантации од живи донори, отколку кадаверични. Кадаверични има  3-4 годишно. Стандардот на Еуротрансплант е 8 трансплантации од кадавери, значи нас ни требаат  16 годишно за да аплицираме за Еуротрансплант“, вели доктор Николов.

Иако сиромашна пракса, сепак ја има кога станува збор за трансплантација на бубрег. Тоа не може да се каже за трансплантација на црн дроб иако имало лица кои се обучувале и тоа во Франција. Последниве две години има две трансплантации на срце.

„Свеста за органодарителството не се постигнува со две направени трансплантации на срце за две години. Притоа нејасно е зошто се открива идентитетот на семејствата кои изгубиле близок, а одлучиле неговите органи да се даруваат. Приватноста е клучна во овој процес“, вели професор Ростаинг.

На листата на Светската здравствена организација од 2019 година за земји во кои има најмногу донирање на органи се и земји од регионот, Хрватска и Словенија.

„Хрватска започна од ништо, ама во Хрватска е многу развиен системот на соработка и внатре во самата држава. Во Словенија е далеку поразвиен овој процес. Едноставно се презема системот на Шпанија која е на врвот на листата, таму секоја болница го идентификува потенцијалниот донор и се интензивира потоа соработка со останати болници, нешто што во некои земји воопшто не постои, а е многу важно. И во Македонија би можело да има два – три референтни центри кои ќе детектираат потенцијални донатори. Оттука ситуацијата ќе биде сосема поинаква“, вели професорот.

КЛУЧОТ Е ВО ЈАКНЕЊЕ НА СВЕСТА

Професор Ростаинг кажува дека многу се важни кампањите за јакнење на свеста кај граѓаните за органодарителството,  информирајќи дека во многу земји како Франција, Шпанија кампањите ги финансира државата.

Ростаинг со јасни предлози за тоа како Македонија да напредува на ова поле.

Прво, јакнење на јавната свест, бидејќи ако јавноста не е свесна тешко дека нешто може да се направи.

Второ, во кампањите за јакнење на јавната свест треба да се вклучат јавни личности со што дополнително ќе се привлече вниманието на граѓаните.

Трето,  треба да се вклучат асоцијациите на пациенти, бидејќи може да помогнат во јакнење на свеста преку свои сведоштва.

Четврто, мора да има волја и потоа да преземат обврска политичарите и да соработуваат, и да ја промовираат трансплантацијата, органодарителството.

Петто, Националната агенција или програмата за трансплатација кај вас треба да преземе повеќе обврски за промоција и да биде проактивна.

Шесто, секоја поголема болница да има свој оддел, екипа и да се знае дека  секогаш кога има потенцијални донори треба да се размени информација, а потенцијални органодарители има секогаш.

Седмо, соработка со земјите пред се од регионот кои имаат искуство во оваа област.

„Размената на експертиза во регионот е клучна. Србија е наш сосед и можеме да соработуваме со неа. Има земји во регионот со воспоставена соработка како Црна Гора и Хрватска“, заклучува доктор Николов.

Деновиве професор Ростаинг во Македонија сервираше прецизни предлози како да се зајакне свеста за органодарителство, како до зголемување на бројот на трансплантации со цел подобар квалитет на животот на трансплантираните. Надлежните се на потег!