Создавање (не)правда: Амнестијта и нејзиното влијание врз рехабилитација и ресоцијализација на осудените лица
Создавање (не)правда: Амнестијта и нејзиното влијание врз рехабилитација и ресоцијализација на осудените лица е документ изработен во рамките на проектот „Воспоставување услуги во заедницата за поддршка преку ресоцијализација и реинтеграција на поранешни осудени лица“, финансиран од Европската Унија.
Примарната цел на оваа анализа е да се утврди дали носењето чести закони за амнестија има позитивно влијание врз рехабилитацијата и ресоцијализацијата на осудените лица, односно да се даде одговор на прашањето дали тие (би) биле успешно реинтегрирани во општеството или вратени во затворите набргу по ослободувањето.
Во правните образложенија при донесувањето на законите за амнестија се акцентира појдовната цел на казнувањето – дека таа не треба да се потпира на одмаздата, односно на казнување на сто- рителот за сторено дело, туку да се постигне специјална и генерална превенција. Министерството за правда при подготвувањето на предлог-законот во 2017 година1 ги имаше предвид „условите во казнено-поправните установи како институции што треба да овозможат и да обезбедат успешна ресоцијализација на осуденичката популација и кои, неспорно, се пренатрупани, условите за престој се многу ниски, оценети од меѓународните организации како нехумани, опасноста од криминална инфекција во казнено-поправните установи е реална поради што се оцени дека е нео- пходно донесување еден ваков закон со кој група лица осудени на казна затвор до 6 месеци – лесни кривични дела ќе се ослободат од издржување на казната затвор“. Истото се наведува и во образложението на предлог-законот од 2023 година.
Имајќи го предвид горенаведеното, целта на оваа анализа е да се одговори на прашањето дали ситуацијата во затворските установи би се сменила со предложениот закон за амнестија од јули 2023 година. Всушност, преку оваа кратка анализа критички би се оцениле мотивите за донесување на овој закон, односно дали тие се поинакви од претходните или тоа е уште едно по- кажување политичка волја. Понатаму, важен сегмент за оцена се и капацитетите на македонските институции да се справат со овие прашања. Во таа смисла, не би се осврнале само на степенот на рецидив, т. е. бројот на ослободени осуденици што се повторно затворени, туку и на постапување- то на властите што ги спроведуваат процедурите утврдени во законот за амнестија, како што се законскиот и правичен третман на судовите, степенот на подготвеност на судиите за извршување на санкциите, јавните обвинителства, казнено-поправните установи и пробациските служби.
За целите на проектот беше склучен Меморандум за соработка помеѓу Македонското пенолошко друштво, Македонското здружение на млади правници, Хелсиншкиот комитет за човекови права, Здружението за советување, лекување, реинтеграција и ресоцијализација на лица зависни од психоактивни супстанци ИЗБОР и Управата за извршување на санкциите.
![[Aggregator] Downloaded image for imported item #41227](https://civicamobilitas.mk/wp-content/uploads/2025/11/mk1.jpg)
![[Aggregator] Downloaded image for imported item #41232](https://civicamobilitas.mk/wp-content/uploads/2025/11/0-02-05-6a49106fa1b0e26564e238f00517702071294e723f8493ed455f8dcb698d1f65_774730386973985d-768x1024-1.jpg)
![[Aggregator] Downloaded image for imported item #41281](https://civicamobilitas.mk/wp-content/uploads/2025/10/img_0087-768x1024.jpg)
