CMPG

Технологијата го обликува начинот на размислување и тоа бара не само промена на методите на предавање, туку и на самиот пристап кон образованието. Универзитетот треба да се трансформира од место кое само дистрибуира знаење во лабораторија каде што значењето се гради заеднички. Во спротивно, знаењето ризикува да падне на нивоа кои веќе не служат ниту за општествена конкуренција. Wesch, исто така, ја критикува употребата на технологијата во наставата, велејќи дека често го одвлекува вниманието на студентот и го оттргнува од суштинските проблеми. Образованието сѐ повеќе се перципира како пазарен производ.
Пишува: Ахмед Ќазими
Michael Wesch (2008) ги анализираше предизвиците на високото образование во модерната епоха и забележа дека денешната генерација е поинаква – силно се потпира на технологијата и поради тоа знаењето го перцепира на поинаков начин.Според него, високото образование не може да биде одвоено од секојдневниот живот и работа на младите. Технологијата го обликува начинот на размислување и тоа бара не само промена на методите на предавање, туку и на самиот пристап кон образованието. Универзитетот треба да се трансформира од место кое само дистрибуира знаење во лабораторија каде што значењето се гради заеднички. Во спротивно, знаењето ризикува да падне на нивоа кои веќе не служат ниту за општествена конкуренција.Wesch, исто така, ја критикува употребата на технологијата во наставата, велејќи дека често го одвлекува вниманието на студентот и го оттргнува од суштинските проблеми.Образованието сѐ повеќе се перципира како пазарен производ.
Во фокусот е економската димензија, каде образованието се третира како „стока“ што ја зголемува ефикасноста на економијата во услови на глобална конкуренција. Во овој контекст, реформите имаат за цел создавање на „заеднички пазар на образование“. Таа логика доведе до тоа универзитетите да се однесуваат како пазарно ориентирани организации, исто како и секоја друга јавна услуга.
Но, може ли универзитетот да се спореди со производна линија во фабрика?И во универзитетскиот систем имаме „влез“ (професори, студенти, простории и услови за работа) и се очекува квалитетен „излез“ (диплома, знаење). Но, дали ова е вистинскиот начин на размислување? Дали клиентот (студентот што плаќа) секогаш е „во право“? Може ли на овој начин да се управува со квалитетот?
Примената на неолибералните принципи во високото образование донесе видливи последици:

пад на квалитетот на услугите,

намалување на работните места,

зголемување на школарините (самофинансирање),

зголемување на соодносот студент–професор,

поголемо оптоварување за наставниците, често на сметка на научно-истражувачката работа.

Универзитетите се натпреваруваат за повеќе студенти бидејќи тоа носи повеќе средства.Vodičar (2013) прашува: Дали универзитетот треба да биде место каде се формира економски успешен човек или човек што знае да размислува?Американските експерти не се изненадени што многу млади кои се успешни во технолошката сфера не биле успешни студенти.
Ова отвора сериозни прашања за тоа што всушност претставува „успех“ и како го замислуваме образованието во свет под влијание на технологијата и пазарот.
Глобалното учество во образованието е во пораст и е поттикнато од демографскиот и економскиот раст, како и од промените во јавните политики. Истовремено, нашето население се менува и старее. Со зголемената глобална мобилност, се случуваат драматични промени во географијата на глобалните извори на таленти. Ова е глобално вложување обликувано од геополитички фактори. Успехот (или неуспехот) на ова вложување е показател за капацитетот за производство на знаење и привлекување на таленти.
Геополитичките тензии се придружени со конкуренција (и соработка) во полето на знаењето и науката – што претставува темел на економиите на 21 век. Индустрија 4.0 и 5.0 го трансформираат трудот и пазарот на труд. Повеќето нови работни места се во глобални сектори со високи квалификации, но постои постојана потреба и за вработување со средни и ниски квалификации (Hazelkorn, 2023)
Текстот е работен во рамки на проектот „Застапување за инклузивен развој“, финансиски поддржан од Владата на Швајцарија преку програмата Цивика мобилитас.  
Содржината на овој текст е единствена одговорност на Форум за разумни политики, ИОХН и БИРС и на ниту еден начин не може да се смета дека ги одразува гледиштата на Владата на Швајцарија, Цивика мобилитас, или организациите што ја спроведуваат.

На 13 и 14 мај во Отешево, Ресен, се одржа Тематскиот состанок посветен на Преговарачко поглавје 27 „Животна средина и климатски промени“, кој се фокусираше на „Управувањето со отпад поврзано со регионалниот систем за управување со отпад во РСМ“ , со Пелагонискиот плански регион како студија на случај. На состанокот учествуваат експерти и медиумски работници од Битола, Прилеп и Ресен.
Марија Евтимовска, експерт за организирање на кампањи и граѓански активист НВО ЕКО-ГЕРИЛА ПРЕСПА РЕСЕН, одржа излагање за усогласувањето на домашната легислатива и практика наспроти критериумите за ова поглавје.
Виолета Глигороска од Евротинк го презетираше проектот Медиумите за ЕУ во чии рамки се одржа состанокот.

Tags: животна средина локален развој локални политики  медиуми

Денеска во Подгорица започна регионалниот проект „Младински ангажман за европеизација на Балканот“, организиран од младински организации од Црна Гора, Косово и Северна Македонија. Настанот се одржа во просториите на Europe House и го стави во фокус гласот на младите во процесот на европска интеграција на регионот, пренесува kdp.mk.
Настанот беше отворен со поздравни говори од претставниците на партнерските организации: Милица Дедиќ, извршна директорка на НВО ГЛАС од Црна Гора, Лорик Идризи – програмски директор во BIRC од Северна Македонија и Дренуша Латифи – претставничка на CFID од Косово.
Презентацијата на проектот ја водеше регионалниот координатор Лорик Идризи, кој го претстави визијата и целите на иницијативата, која има за цел да ги зајакне младите низ Западен Балкан преку прекуграничен дијалог, граѓанско учество и промовирање на европските вредности.
Лорик Идризи – програмски директор во BIRC од Северна Македонија
Еден од најзначајните моменти од денот беше младинскиот панел со наслов „Што значи европеизација за нас?“, каде што млади од Црна Гора, Косово и Северна Македонија ги споделија своите размислувања за вклученоста на младите во патот кон Европската Унија. Панелистите – Даница Среткоска, Мојаш Канкараш и Ррон Укимерај – понудија лични перспективи за заедничките предизвици и можности со кои се соочуваат младите во нивните општества. Модераторка на панелот беше Тијана Војиновиќ од Црна Гора. Панелот се одржа на англиски јазик и беше отворен за јавноста.
Милица Дедиќ, извршна директорка на НВО ГЛАС
„Овој панел е еден од најважните моменти на проектот. Станува збор не само за ставовите на институциите, туку и за тоа што веруваат, сонуваат и посакуваат самите млади за својата иднина во европското семејство,“ се наведува во заедничката изјава од организаторите.
Дренуша Латифи – претставничка на CFID од Косово
Настанот продолжи со тематска сесија со Марија Милошевиќ, секретарка на Комисијата за европски интеграции во Парламентот на Црна Гора, која зборуваше за улогата на законодавните институции во процесот на интеграција и за потребата тој да стане подостапен и поразбирлив за граѓаните. „Европските прашања и самиот процес на интеграција треба да се демистифицираат – граѓаните треба да ги доживуваат како дел од секојдневниот живот, а не како нешто далечно и комплицирано,“ истакна таа.
Марија Милошевиќ, секретарка на Комисијата за европски интеграции во Парламентот на Црна Гора
На крајот од настанот, партнерите на проектот одржаа затворена стратешка сесија на која се дискутираа следните чекори кон организацијата на следниот настан што ќе се одржи во Скопје. Разговорите беа фокусирани на зајакнување на соработката меѓу партнерите, утврдување на временската рамка и изработка на заедничка стратегија за медиумско покривање и комуникација.
Проектот „Младински ангажман за европеизација на Балканот“ е поддржан од Western Balkans Fund (WBF) и се очекува да се прошири во повеќе земји од регионот, градејќи мостови на соработка меѓу младите и придонесувајќи кон приближување на општествата од Западен Балкан кон Европската Унија.

На 03.06.2025, во Струмица, успешно ја реализиравме информативна и едукативна сесија на тема: „Фацилитација за олеснување на пристапот до институциите за микрофинансирање и програми за микрозаеми“.

Целта на сесијата беше да им се доближат на жените информации и можности за користење на финансиски услуги и поддршка при започнување или развој на сопствен бизнис. Учесничките имаа можност да се информираат за механизмите на микрофинансирање и програмите за микрозаеми како поддршка за нивен економски напредок.

Предавач на сесијата беше Директорот на Занаетчиската комора – Петар Узунов, кој ги сподели своите знаења и искуства во областа на самовработување и пристап до финансии за бизниси.

На настанот присуствуваа жени од Струмица и околината, меѓу кои и нашите курсистки кои успешно ги завршија обуките што ги организиравме, како и ученички  СОУУД”Димитар Влахов”-Струмица од смерот Техничар за козметички и хемиски производи. За нив оваа сесија беше одлична можност да се запознаат со реалните можности за започнување сопствен бизнис и користење на достапни финансиски програми.

Сесијата предизвика голем интерес и активна вклученост од страна на учесничките, а атмосферата беше исполнета со ентузијазам и прашања.

Веруваме дека оваа активност ќе придонесе кон поголема економска вклученост и самодоверба кај жените, поттикнувајќи ги да направат чекор напред во нивниот професионален развој.

Организиравме во рамките на партнерскиот проект „Гласот и учеството на жените и младите во: Креирање јавни политики и овозможувачка средина за граѓанско учество“, што се спроведува од „Женска граѓанска иницијатива АНТИКО“ – Скопје, во соработка со проектните партнери „СЕКОГАШ СОЖИВОТ“ – с. Канатларци – Прилеп и „ЗОК АДРИОН“ – Желино, а со поддршка од Владата на Швајцарија преку Civica Mobilitas.

Цивика мобилитас е проект на Владата на Швајцарија, кој го спроведуваат МЦМС,НИРАС и ФЦГ. Мислењата кои се изразени овде се на Здружението “Секогаш Соживот не нужно ги одразуваат ставовите на Швајцарската Влада, Цивика мобилитас или организациите што ја спроведуваат.

Министерката за образование и наука, Весна Јаневска, најави воспоставување централен дигитален регистар за сите државно стипендирани студенти кои студираат или студирале во странство. Регистарот ќе овозможи поефикасно следење на нивниот академски и професионален статус. Според Јаневска, целта е нивно поефикасно вклучување на домашниот пазар на труд и во научно-истражувачките институции.
„Целта е да го искористиме нивниот потенцијал и да ги поврземе со компаниите и универзитетите во државата. Со овој регистар ќе знаеме дали студентите се вратиле, дали дипломирале и каде се ангажирани“, изјави Јаневска.
Овој регистар е една од клучните препораки содржани во неодамнешната анализа на Форумот за разумни политики (ФРП) „Густа плетка: за потребата од вмрежување на образованието, науката и економијата базирана на знаење“. Во анализата се нотира недостаток на правна и институционална рамка за систематско следење на кадарот што се образува во странство. Документот повикува на измени на Законот за високо образование, со цел воспоставување законски основ за информациски систем што би го опфатил целосниот академски и контакт-профил на македонските студенти надвор од државата.
Според Јаневска, регистарот ќе биде доброволен во делот на јавната видливост на профилите, со што ќе се овозможи студентите да бидат препознаени од заинтересирани институции, вклучувајќи универзитети, стопански комори и истражувачки центри.
Обврските за стипендистите по дипломирањето се исто така прецизирани: тие ќе мора да работат во Северна Македонија двојно подолго од времетраењето на нивните студии. Ако во рок од шест месеци по враќањето не им се понуди соодветна работа, обврската престанува. За оние што ќе најдат работа во странство, дозволено е времено задржување од максимум три години, по што мора да се вратат или да ги вратат добиените средства.
„Доколку одлучат да не се вратат во државата, ќе мора да ги вратат средствата што Министерството им ги исплатило, и тоа најдоцна две години по завршувањето на студиите. Во минатото се бараше враќање на десеткратно поголем износ, што беше неприменливо“, рече Јаневска, додавајќи дека околу 50% од досегашните 400 стипендисти се веќе вратени и ангажирани во приватниот сектор.
Конкурсите за новите стипендии за академската 2025/2026 година се веќе објавени. Финансирањето покрива до 40.000 американски долари за школарина на универзитетите рангирани на Шангајската листа, како и дополнителни трошоци за живот, сместување и превоз.
Покрај регистарот, анализата на ФРП предлага и воведување субвенции за компании што ќе вработуваат повратници од странство со дефицитарни квалификации. Предлогот предвидува вклучување на Министерствата за труд, економија и финансии во креирање мерки за поттикнување на ангажман на високо квалификуван кадар – било од дијаспората, било странски експерти – со цел подобрување на конкурентноста на домашната економија.
Со ваквите чекори, властите се обидуваат да ги надминат слабостите на претходните програми, кога недостигот од координација и законска основа овозможуваше дел од стипендистите трајно да останат во странство, без да го вратат вложениот јавен ресурс.
Инаку, анализата „Густа плетка: за потребата од вмрежување на образованието, науката и економијата базирана на знаење“ е изработена во рамки на проектот „Застапување за инклузивен развој“, што го спроведуваат три партнерски организации – Форум за разумни политики, Институтот за општествени и хуманистички науки и Балканскиот институт за регионална соработка (БИРС).
Проектот, финансиски поддржан од Владата на Швајцарија преку програмата Цивика мобилитас, има за цел подигнување на свеста кај стручната и пошироката јавност за доследна примена на Болоњскиот процес, особено неговата темелна вредност – мобилноста, преку измени на Законот за високо образование. Главната цел е да се придонесе за подобро и поквалитетно високо образование, длабоко интегрирано во економските текови во државата и надвор од неа, каде истражувањето и науката се преточуваат во реалниот сектор и стануваат составен дел од креирањето јавни политики. Така, младите успешни студенти би добиле стабилно академско и економско прибежиште, што би придонело и кон намалување на одливот на мозоци.

Текстот е работен во рамки на проектот „Застапување за инклузивен развој“, финансиски поддржан од Владата на Швајцарија преку програмата Цивика мобилитас.  
Содржината на овој текст е единствена одговорност на Форум за разумни политики, ИОХН и БИРС и на ниту еден начин не може да се смета дека ги одразува гледиштата на Владата на Швајцарија, Цивика мобилитас, или организациите што ја спроведуваат.

Втората секторска работилница за Младински политики се одржа на 07.05.2025 година во просториите на Младински Совет Прилеп.

На работилницата беа присутни претставници од Општина Прилеп, невладини организации и млади лица кои се активно вклучени во процесот на развој на младинските политики.
Главната цел на работилницата беше презентацијата на секторското истражување кое што е во завршна фаза. Учесниците имаа можност да дискутираат за препораките содржани во анализата и да споделат свои видувања и предлози за унапредување на младинските политики во општината.
Претставниците од општината ја нагласија важноста од активно младинско учество и заедничко креирање на политики кои ќе ги одразуваат реалните потреби на младите. Се разговараше за можностите за вклучување на младите во процесите на донесување одлуки на локално ниво, како и за креирање на нови програми кои ќе го поддржат младинскиот активизам.
Во текот на работилницата, учесниците се насочија кон клучните точки од истражувањето, кои вклучуваат подобрување на образованието, зголемување на можностите за вработување и зајакнување на младинските организации. Воедно беа разгледани и предизвиците со кои се соочуваат младите при реализирање на своите идеи и проекти.
Оваа активност е дел од проектот „Младински политики по мерка на младите“, поддржан од Владата на Швајцарија преку Цивика Мобилитас.

Со голема радост ве информираме дека на 28.04.2025 година, во Општина Струмица се одржа свечено доделување на сертификати за жените кои успешно го завршија курсот за козметичари, со модули педикир и маникир, како и надградба и декорација на нокти.

Овие обуки беа организирани со цел економско јакнење на жените и нивно активно вклучување на пазарот на трудот. Сите курсистки покажаа посветеност и одлучност, а стекнатите вештини се чекор поблиску до нивната професионална и економска независност.

Жените од Струмица го направија првиот чекор кон својата професионална иднина. Овој курс претставуваше повеќе од обука — беше можност за личен раст, градење нови вештини и отворање врати кон самовработување и економска независност. Сите курсистки покажаа исклучителна посветеност и желба за напредок. Веруваме дека ова е само почеток на нивната успешна приказна!

Им честитаме на сите учеснички и им посакуваме многу успех во понатамошниот професионален развој!

Курсевите се дел од партнерскиот проект: ,,Гласот и учеството на жените и младите во: Креирање јавни политики и овозможувачка средина за граѓанско учество.“ се спроведува од „Женска граѓанска иницијатива АНТИКО“, Скопје и проектните партнери Здружението „СЕКОГАШ СОЖИВОТ“– с. Канатларци – Прилеп и „ЗОК АДРИОН“, Желино. Поддржан од Владата на Швајцарија преку Civica Mobilitas

Мислењата кои се изразени овде се на Здружението ,,Секогаш Соживот” не нужно ги одразуваат ставовите на Швајцарската Влада, Цивика мобилитас или организациите што ја спроведуваат.

Со големо задоволство ве известуваме дека на 24.04.2025 година започнаа бесплатниот курс во општина Кичево. Обуката се одвиваат во две групи – една за маникир и педикир и една за шминкање.

Преку овие обуки да им овозможиме на жените стекнување нови вештини и знаења, со што ќе се зголемат нивните можности за вработување, самовработување и самостоен економски развој.

Обуките се одвиваат во пријатна и поттикнувачка атмосфера, под менторство на искусни обучувачи, а интересот и мотивацијата на учесничките претставуваат силна потврда дека ваквите програми се од исклучителна важност за развој.

Им посакуваме успешна и инспиративна обука на сите учеснички, со надеж дека стекнатите вештини ќе бидат темел за нивниот понатамошен личен и професионален напредок.

Курсевите се дел од партнерскиот проект: ,,Гласот и учеството на жените и младите во: Креирање јавни политики и овозможувачка средина за граѓанско учество.“ се спроведува од „Женска граѓанска иницијатива АНТИКО“, Скопје и проектните партнери Здружението „СЕКОГАШ СОЖИВОТ“– с. Канатларци – Прилеп и „ЗОК АДРИОН“, Желино. Поддржан од Владата на Швајцарија преку Civica Mobilitas

Мислењата кои се изразени овде се на Здружението ,,Секогаш Соживот” не нужно ги одразуваат ставовите на Швајцарската Влада, Цивика мобилитас или организациите што ја спроведуваат.

На 28 март 2025 година, во село Канатларци, општина Прилеп, успешно ја реализиравме информативната и едукативна сесија на тема: „Фацилитација за олеснување на пристапот до микрофинансирање за жени претприемачи“.

Целта на оваа сесија беше да им се доближат на жените информации и можности за користење финансиски услуги и поддршка за развој на сопствен бизнис. Учесничките имаа можност да се информираат за начините на користење финансиски ресурси преку претставување на концептот на микрофинансирање и програмите за микрозаеми, со цел да ги искористат овие механизми за сопствен економски напредок.

Наши гости и предавачи беа претставници од Халк Банк АД Скопје – филијала Прилеп, Директорот Игор Томески и агент за кредити Виктор Кадинец.

На настанот присуствуваа заинтересирани жени од руралната заедница, кои имаа можност да добијат корисни информации, да поставуваат прашања и да се запознаат со конкретни можности и услови за микрофинансирање и микрозаеми. Посебно задоволство ни беше што дел од присутните беа и нашите курсистки, кои успешно ги завршија обуки што ги организиравме и добија сертификати за стекнати вештини. За нив оваа сесија беше одлична можност да се информираат како да започнат сопствен бизнис и да ги искористат достапните финансиски програми за жени претприемачи.

Активноста беше успешно спроведена и предизвика голем интерес кај учесничките, со надеж дека ќе придонесе кон нивно економско јакнење и охрабрување за започнување или проширување на сопствен бизнис.

Организиравме во рамките на партнерскиот проект „Гласот и учеството на жените и младите во: Креирање јавни политики и овозможувачка средина за граѓанско учество“, што се спроведува од „Женска граѓанска иницијатива АНТИКО“ – Скопје, во соработка со проектните партнери „СЕКОГАШ СОЖИВОТ“ – с. Канатларци – Прилеп и „ЗОК АДРИОН“ – Желино, а со поддршка од Владата на Швајцарија преку Civica Mobilitas.

Цивика мобилитас е проект на Владата на Швајцарија, кој го спроведуваат МЦМС,НИРАС и ФЦГ. Мислењата кои се изразени овде се на Здружението “Секогаш Соживот не нужно ги одразуваат ставовите на Швајцарската Влада, Цивика мобилитас или организациите што ја спроведуваат.

По повод Светскиот ден на здравјето 7 април, годинава под мотото „Здрави почетоци, надежна иднина“, ХЕРА – Асоцијација за здравствена едукација и истражување, заедно со Здружение за еманципација, солидарност и еднаквост на жените – ЕСЕ, Иницијативата за правата на жените од Шуто Оризари и Здружението за поддршка на луѓето што…