Вести од граѓанските организации

Македонскиот центар за меѓународна соработка (МЦМС) и организацијата Плиадес, заедно со Општина Чаир, на 26 мај 2025 година ја организираа работилницата „Активни локални совети за превенција – отпорни заедници“.

Градоначалникот на Чаир, Висар Ганиу, во своето обраќање ја нагласи суштинската улога на ЛСП како механизам за рана интервенција и градење на безбедна заедница. Тој подвлече дека е потребна координација помеѓу сите нивоа на власт, како и систем за размена на информации помеѓу државните и локалните институции. Ганиу истакна и дека најавените измени во Законот за локална самоуправа, кои предвидуваат воспоставување на локална полиција, може отворат нови можности за поефикасна локална превенција.

За Калтрина Зеколи Шаќири, членка на ЛСП во Општина Чаир и актуелен заменик-министерка за транспорт, ЛСП се столб на локалната координација и превентивно дејствување. Според неа, потребно е тие да добијат појасен институционален статус, со законска поддршка и јасни механизми за соработка со сите надлежни институции на локално и национално ниво. Зеколи Шаќири особен акцент стави на младите како клучна и чувствителна група, кај која превентивниот пристап мора да биде интегриран и континуиран. Таа нагласи дека ангажманот не смее да се сведува само на формалното образование, туку треба да вклучува и спортски, културни и воспитни активности, преку кои младите би ја зајакнале својата отпорност кон ризици и негативни влијанија.

На настанот учествуваа претставници од општинската администрација, образованието, верските заедници, како и дел од членовите на ЛСП. Тие разговараа за потребата од посистематско функционирање на Локалниот совет за превенција, неопходноста од меѓуопштинска соработка, размената на информации, потреба од поголема видливост и вклучување на повеќе чинители – како граѓански организации, училишта и верски институции – во процесите на локална превенција.

На работилницата беа мапирани неколку групи проблеми како и ризиците кои ги предизвикуваат. Учесниците зборуваа за безбедноста во училиштата, булингот, сајбер булингот, за дискриминацијата, семејното насилство, мобилизацијата на квалитетни човечки ресурси, инфраструктурата, сообраќајот, ангажманот на граѓаните, особено на младите итн.  Следниот чекор од оваа работилница е преточување на дел од дискусиите во план за работа и конкретни активности за Локалниот совет за превенција.
Работилницата е еден сегмент од пошироките заложби за унапредување на локалните механизми за справување со општествени и безбедносни предизвици во заедниците и е организирана како дел од програмата „Пат кон отпорност и реинтеграција на ранливите семејства во заедницата“ кој го поддржува ГЦЕРФ, а го спроведува Македонскиот центар за меѓународна соработка (МЦМС) во партнерство со Нексус – граѓански концепт и Здружението за активен и здрав развој на жените и децата „Плиадес“.

Следно >

Поврзани:

На 21.05.2025 година во просториите на ОУ Никола Карев во Крушево тимот на проектот „ЕУ поддршка за Граѓанскиот ресурсен центар – втора фаза” реализираше отворен ден  со граѓанските организации и граѓаните, како дел од Мобилниот ресурсен центар во општина Крушево.

Целта на средбата беше локалните организации да се информираат за актуелните случувања за развој на граѓанското општество на национално ниво, можностите за финансирање и јакнење на граѓанските организации, можностите што ги нуди Граѓанскиот ресурсен центар (ГРЦ) и други теми и прашања кои се од интерес за функционирањето на организациите на локално ниво. Покрај граѓанските организации на настанот беа присутни и претставници на општинската администрација, млади активисти и волонтери и претставници на бизнис заедницата што соработуваат со граѓанските организации.
 Лефкија Гажоска, претседателка на Социо-економскиот центар за туристички услуги-Феел Крушево (Feel Krushevo), здружение кое претставува локална платформа за развој на туризам, истакна дека нивниот фокус е промоција на производство на локални еко-производи, но исто така и дека е запознаена и го следи ГРЦ со што нивниот пристап до информации е многу олеснет.

На средбата беа присутни и неколку претставници на организации на кои главен фокус им се младите, дел формирани неодамна, но и организации кои постојат повеќе од 25 години. Андигона Антеска, преставничка на ГО Центар за хумани односи, Крушево која е една од овие организации, истакна дека истите добиваат поддршка од општината со простор и опрема, како и финансиска поддршка и ја поздрави посетата на ГРЦ во Крушево бидејќи, како рече, како мала општина, граѓанските организации имаат потреба од повеќе вакви средби каде ќе имаат можност да се информираат за актуелните случувања поврзани со развојот на граѓанското општество. Драган Јанкоски, претставник на Здружението за локален развој Академик од Крушево сподели дека имаат имаат искуство во меѓународни проекти, како и соработка со општината во многу проекти, а токму со еден таков проект изграден е детски забавен парк до спомен-куќата на Тоше Проески. Граѓанските организации од Крушево се вмрежуваат и соработуваат регионално, добиваат помош од општината и Домот на Културата со простор и поддршка при организација на настани, но изјавија дека за жал недостига интерес и поддршка од граѓаните.

Посетата на Крушево ја завршивме со краток состанок со градоначалникот Томе Христоски, кој ја потврди поддршката и соработката со граѓанските организации кои се отчетни и транспарентни во својата работа. За остварување на соработката на граѓанските, меѓународните, хуманитарните и други организации со општинската администрација е одговорно Одделението за Локален економски развој и прекугранична соработка. Општината нема посебна Стратегија за соработка со граѓанските организации, туку тоа е дел од Стратегијата за локален економски развој на општина Крушево 2023-2027, но во општинскиот буџет има алоцирано средства за финансирање на активности на локалните организации, кои се доделуваат на  отворен повик за финансирање на активности на здруженија на граѓани.
Исто така, општината има Комисија за еднакви можности помеѓу мажите и жените, како и Службеник за млади.
Посетата на Мобилниот ресурсен центар беше организирана во рамки на проектот „ЕУ поддршка на Граѓанскиот ресурсен центар – фаза 2“, финансиран од Европската Унија, а спроведуван од Националната фондација за развој на граѓанско општество Граѓански ресурсен центар, Македонскиот центар за меѓународна соработка (МЦМС), Медиа плус, Штип и Асоцијација за демократски иницијативи – АДИ, Гостивар.

< Пред   Следно >

Поврзани:

Со огромна чест и инспирација ја затворивме интернационалната завршна конференција на проектот Good Governance and Sustainability in Sport Practice, организирана од Еко-Логик во соработка со партнери од Италија, Шпанија, Србија, Унгарија и Германија .Оваа конференција обедини повеќе од 70 учесници – спортисти, спортски менаџери, тренери, волонтери, претставници на клубови, локални спортски здруженија, федерации, како и претставници од Македонскиот олимписки комитет. Заедно, ја споделивме нашата заедничка посветеност кон одржлив развој во спортот и унапредување на доброто управување.Темите што ги дискутиравме беа клучни и актуелни – транспарентност, инклузивност, и долгорочна одржливост во спортските практики. Преку инспиративни презентации од партнерите на проектот, динамични дискусии со говорници од различни спортски профили и интерактивни работилници, се развија идеи за нови иницијативи и проекти кои ќе продолжат да го градат патот кон еден поодржлив спортски систем.Голема благодарност до сите учесници, говорници и соработници кои дадоа свој придонес во оваа успешна приказна. Вашата енергија, знаење и ентузијазам се основата врз која ќе продолжиме да градиме одржливи спортски заедници.Особена благодарност упатуваме до Факултетот за физичко образование, спорт и здравје при УКИМ, кој беше домаќин на конференцијата. Со голема почит му се заблагодаруваме на проф. д-р Влатко Неделковски, декан на факултетот, за неговата отвореност, поддршка и топло гостопримство.Овој настан уште еднаш покажа дека академската заедница има важна улога во унапредување на принципите на добро управување и одржливост во спортот. Заедно, преку меѓусекторска и меѓународна соработка, можеме да создадеме подобра иднина за спортот – иднина каде што вредностите, одговорноста и одржливоста се во срцето на секое спортско делување.

Извидничкиот одред “Димитар Влахов“ – Велес, почитувајки ги основните принципи на извидничкото движење и оваа годината на 23 мај 2025 год. (петок) во извидничкиот центар “Голозинци“ ја прослави одредската слава Св. “Кирил и Методиј“ – македонски и сесловенски просветители, со што ја дополнуваме и нашата воспитно-образовна дејност како младинска организација….

Во рамките на проектот „Интеграција на Западен Балкан во единствениот дигитален пазар на ЕУ“, кој има за цел унапредување на стандардите за дигитални права и поддршка на интеграцијата на регионот во единствениот дигитален пазар, на 22 мај 2025 година, Фондацијата Метаморфозис организираше работна средба со надлежните институции на тема „Импликации од Законот за дигитални услуги на ЕУ врз граѓанските организации и истражувачките новинари во Северна Македонија“.
Средбата се одржа во просториите на Фондацијата Метаморфозис во Скопје и собра претставници на Министерството за дигитална трансформација, Министерството за економија, Агенцијата за електронски комуникации, Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги и Агенцијата за заштита на лични податоци.

Настанот го отвори Данче Даниловска-Бајдевска, програмска директорка во Фондација Метаморфозис, која истакна дека во рамките на заложбите на Метаморфозис за одговорна дигиталната трансформација, препознавме дека е неопходно и важно усогласувањето со Законот за дигитални услуги на ЕУ, и покрај тоа што Северна Македонија не е членка на Европската Унија, преку еден процес на вклучување на сите засегнати страни – институции, граѓански организации, медиуми и бизнис сектор, од причина што тоа е клучен чекор за унапредување на заштитата на корисниците и транспарентноста на онлајн просторот. Таа го поздрави прифаќањето на иницијативата на Метаморфозис за усогласување на нашето законодавство со Законот за дигитални услуги на ЕУ од страна на Министерството за дигитална трансформација и вклучувањето во Програмата за работа на Владата за 2025 година.

Потоа, во воведната сесија, проф. д-р Елизабета Тошева даде преглед на основите на Законот за дигитални услуги на ЕУ (Digital Service Act – DSA) и неговите главни принципи на транспарентност, одговорност и заштита на корисниците, како и неговото влијание врз слободата на изразување и дигиталните права.
А во продолжение, проф. д-р Ана Секуловска Ј. ги претстави клучните наоди од истражувањето за импликациите од Законот за дигитални услуги на ЕУ врз граѓанските организации и истражувачките новинари во Северна Македонија, со посебен фокус на предизвиците и ризиците врзани со дигиталните платформи, доверливите пријавувачи и алгоритамското модерирање.
На крајот на средбата имаше плодна дискусија и беа отворени неколку клучни прашања поврзани со идната имплементација на Законот за дигитални услуги на ЕУ во националниот контекст. Присутните разговараа за тоа која институција или тело би било најлогично да ја преземе улогата на национален Координатор за дигитални услуги, како и за критериумите и капацитетите потребни за назначување на таканаречените Trusted Flaggers („доверливи пријавувачи“).

Фондацијата Метаморфозис ќе продолжи со организирање на вакви средби и во иднина, поттикнувајќи дијалог и соработка меѓу институциите и граѓанското општество. Сите засегнати страни се охрабрени да дадат свој придонес во овој важен процес на креирање одржлив, инклузивен и транспарентен дигитален екосистем.
Истражувањето „Импликации од Законот за дигитални услуги на ЕУ на граѓанските организации и истражувачките новинари во Северна Македонија“, спроведено во рамките на проектот „Интеграција на Западен Балкан во единствениот дигитален пазар на ЕУ“, е достапно на следниот линк.

Проектот „Интеграција на Западен Балкан во единствениот дигитален пазар на ЕУ“ е финансиран од Фондациите Отворено општество – Западен Балкан, а го спроведуваат Партнери Србија (Србија), Фондација Метаморфозис (Северна Македонија), Зошто не? (Босна и Херцеговина), НВО 35 mm (Црна Гора), Women in TechKosovo (Косово) и Институт за демократија и медијација (Албанија).

На 21 и 22 мај, во Струмица се одржа дводневна обука посветена на стручно усовршување на професионалците кои работат со лица со зависности и сторители на родово базирано насилство. Настанот се одржа во рамките на проектот ,,Градење на услуги засновани на заедницата за поддршка на ресоцијализација и реинтеграција на поранешно осудени лица” во организација на Хелсиншкиот комитет за човекови права со партнерските организации Македонското здружение на млади правници, Македонското пенолошко друштво и организацијата Избор, а со поддршка на Европската Унија.
Обуката ја спроведоа проф. др. Лилјана Игњатова и Ивана Костовска, а ја следеа претставниците на Секторот за пробација при Управата за извршување за санкции и на Секторите за ресоцијализација при Казнено-поправните установи. На обуката учесниците имаа можност да се запознаат со научно базираните пристапи за објаснување на природата на болестите предизвикани од употребата на дрога, како и со основните вештини за советување на лица со зависности.
Учесниците имаа интерактивна сесија за препознавање на митови и факти поврзани со родово базираното насилство, како и за психосоцијалниот третман на сторителите на семејно насилство.
Вториот ден започна со интерактивна работилница за мотивирање на клиенти за лекување и совладување на отпорот. Истовремено учесниците имаа можност и да ја посетат терапевтската заедница „Покров“ и да се запознаат со нејзината работа која е единствена од таков вид во државата.
Обуката беше одлична можност за продлабочување на знаењата, размена на искуства и развој на нови професионални вештини за обезбедување на квалитетни услуги и поддршка за лицата со зависности како и за работа со сторители на насилство.

Петок, 23 мај 2025 12:30

Платформата на граѓански организации за борба против корупција реагира на нетранспарентноста на процесот на преговарање на договорот меѓу Владата на Република Северна Македонија и Владата на Обединетото Кралство во врска со партнерство за реализација на инфраструктурни проекти, односно како што го нарекува Владата „Договор Влада со Влада“. Ова е веќе втор договор од ваков тип, и исто како и договорот со Република Унгарија, се потпишува без претходно и навремено јавноста да биде информирана за деталите и условите кои се прифаќаат.

Платформата смета дека еднакво како што се јавува целосна транспарентност на трошењето на парите од оваа кредитна рамка, Владата требаше да обезбеди транспарентност и на процесот на преговарање и условите кои се вклучени во договорот што Владата го прифати на својата седница на 20 мај 2025 година и го потпиша на 22 мај во Лондон.
Оттука, Платформата бара од Владата да ги објавува во јавноста деталите од ваквите договори пред потпишувањето на договорите, а не откако тие ќе се потпишат и условите во нив веќе ќе бидат прифатени. Впрочем, во Стратегијата за управување со јавен долг 2025-2027, јасно стои дека при управувањето со долгот, еден од принципите е „обезбедување на транспарентност при процесот на креирање на долгот.“
Договори за стратешки партнерства со пријателски земји како што е Обединетото Кралство не смеат да се злоупотребуваат за тајно водење на преговори и задолжување на граѓаните под услови за кои тие претходно не биле информирани и ги немале потребните сознанија за да веруваат дека во нивно име е направен најдобриот избор.

Следно >

Поврзани:

Истражувањето „Граѓанска вклученост 2024“ открива важни наоди за учеството на граѓаните во различни форми на здружување, политички непартиски активности и волонтерство, како и причините за (не)вклученост и мотивацијата за граѓански ангажман. Речиси половина од граѓаните (46,8%) не знаат кои би биле облиците на здружување кои придонесуваат за нивните потреби. Од оние кои одговориле потврдно,  најбројни се (23,1%) граѓаните кои сметаат дека црквите и верските заедници се обликот на здружување кој придонесува за поддршка на нивните потреби. За разлика од нив, политичките партии се најретко избрани од испитаниците (5,3%).

Што се однесува до политичките непартиски активности, граѓаните најчесто практикувале потпишување петиција и учество во мирен протест (21,1% и 24,8%). Споредено со 2021 година, има пораст кај овие две активности од 15,0%, односно 14,1%). За жал, пораснал и бројот на оние кои никогаш не би учествувале во вакви активности, а разликите се меѓу 6,4 и 24,5 процентни поени. Уште една лоша вест е падот на потенцијалните учесници, т.е. оние што не учествувале ама би го направиле тоа во иднина. Намалувањата се движат од 17,9 до 24,2 процентни поени. Демографски гледано, разликите според возраста се најизразени, младите (18–29 години) се поподготвени за  учество, а со зголемувањето на возраста расте и процентот на оние што воопшто не би учествувале.
Личните причини, односно недостатокот на интерес или волја за учество се најчестите причини за 46,8% од испитаниците да не учествуваат во непартиски, политички активности. Втора најчесто спомнувана причина е презафатеноста (25,3%), а трета е неинформираноста (10,3%). Личните причини преовладуваат кај повозрасните испитаници, особено кај оние над 65 години (55,9%), додека кај младите (18–29 години) тоа е презафатеноста (28,9%) или недостигот на информации (10,2%).
Членството во граѓански организации е на исклучително ниско ниво, само 4,2% од испитаниците изјавиле дека членуваат во граѓанска организација. Причините за не членување на околу една третина од испитаниците (33,8%) биле лични (недостаток на интерес или одбивање да се членува), а презафатеноста и неинформираноста за 24,5% и 7,9% од испитаниците.
Граѓаните најмногу сакаат да волонтираат во социјални и хуманитарни организации. Вкупно 30,1% од испитаниците изјавиле дека веќе волонтирале или би сакале да волонтираат во таков тип организации. Подготвеност за вклучување исто така има за еколошки организации (26,5%) и организации за култура и образование (23,3%).
Истражувањето е спроведено со теренска анкета на национален репрезентативен примерок од 1000 испитаници кои вклучуваат население постаро од 18 години, а критериумите за репрезентативност вклучуваа пол, етничка припадност, возраст, место на живеење и региони. Податоците се обработени со честота и пропорција на одговорите, со ниво на доверба од 95% и грешка од +/- 3%. Анкетата беше спроведена во периодот од 20 април до 25 мај 2024 година, а за МЦМС анкетата ја спроведе М-Проспект.

< Пред   Следно >

Поврзани:

На 8 март, по повод Меѓународниот ден за економска, политичка и општествена борба за рамноправност на жените, во Скопје се одржа Маршот организиран од Платформата за родова еднаквост и независниактивист(к)и за женски права. На Маршот беаистакнати неколку барања, од кои првото се однесуваше на правда за сите жени што ги загубија животите поради системска негрижа и фемициди.
По трагедијата поради пожарот во Кочани, Северна Македонија повторно се соочи со двоен предизвик: борба за вистинска одговорност за изгубените животи и справување со загрижувачкиот пораст на говорот на омраза, особено на социјалните мрежи и во некои медиуми.
Хелсиншкиот комитет за човекови права предупреди дека ваквите напади можеа да имаат сериозни последици врз слободата на изразување и безбедноста на граѓаните, потсетувајќи дека говорот на омраза и повиците за насилство претставувааткривично дело. Комитетот упати апел кон јавните личности, политичарите и сите корисници на социјалните мрежи да бидат одговорни во својот јавен говор.