56

Зелена транзиција на малите и средни претпријатија во Македонија: Предизвици и можности

Во време кога одржливоста станува клучен фактор за успех, малите и средни претпријатија (МСП) во Македонија се соочуваат со предизвикот како да ја интегрираат зелената транзиција во своите деловни модели. Глобалните и европските политики за климатски промени и циркуларна економија поставуваат нови барања за компаниите, но истовремено отвораат можности за подобра конкурентност, иновации и зголемена профитабилност.

Колку се подготвени македонските МСП за зелена транзиција?

Македонските компании постепено стануваат свесни за важноста на одржливото работење, но многу од нив се соочуваат со недостаток на информации, ресурси и експертиза за успешно имплементирање на еколошки практики. Некои од главните предизвици со кои се соочуваат вклучуваат:

  • Недостаток на финансиски средства за инвестиции во одржливи технологии
  • Ограничено познавање за европските и домашните регулативи за животна средина
  • Недоволно развиени капацитети за енергетска ефикасност и циркуларна економија
  • Перцепција дека зелената транзиција е трошок, наместо можност за раст и развој

Сепак, постојат компании кои веќе ги усвојуваат принципите на одржливост преку оптимизација на ресурси, дигитализација и еко-иновативни бизнис модели. Ова е показател дека со соодветна поддршка и обука, македонските МСП можат да станат двигатели на зелената економија.

Кои се клучните компетенции на зелениот лидер во приватниот сектор?

За да ја водат својата компанија кон одржливост, менаџерите за одржливост или „зелените лидери“ треба да поседуваат:

📌 Знаење за национални и европски регулативи – запознавање со Зелената агенда на ЕУ, директивите за емисии на јаглерод, циркуларната економија и одржливите извори на енергија.

📌 Стратешки пристап кон одржливоста – развој на долгорочни планови кои ги интегрираат ESG (Environmental, Social, Governance) принципите во работењето.

📌 Иновациски и менаџерски вештини – способност за идентификување на зелени бизнис можности, ефективно управување со ресурси и воспоставување партнерства за одржлив развој.

📌 Комуникациски и лидерски вештини – ангажирање на вработените, клиенти и засегнати страни во процесот на транзиција кон одржливи практики.

Повик за учество во истражувањето на Greenlead проектот

За подобро да ги разбереме предизвиците и можностите за зелената транзиција на МСП, заедно со нашите партнери од Шпанија, Грција и Словенија спроведуваме истражување во рамки на проектот Greenlead. Целта на ова истражување е да се соберат податоци за тековните капацитети и потреби на македонските компании, како и да се развие бесплатна обука за менаџери за одржливост.

Ако сте дел од приватниот сектор, Ве покануваме да го пополните прашалникот 👉 линк и да дадете придонес кон создавање подобра деловна клима за одржлив развој.

Зелената транзиција не е само регулаторно барање, туку и можност за подобра конкурентност и иновативност на македонските компании. Со соодветна обука, пристап до ресурси и стратешко планирање, МСП можат да станат двигатели на економија базирана на одржливи принципи.

Вклучете се во иницијативите за зелена економија и придонесете кон поодржлива и поразвиена Македонија!

This post was originally published on this site

Продолжи со читање

  • ДОДЕЛУВАЊЕ НА СЕРТИФИКАТИ ВО ОПШТИНА КИЧЕВО

    На 13.08.2025 година, во Општина Кичево се одржа свечен настан на кој беа доделени сертификати на жените кои успешно ја завршија обуката за маникир и педикир, како и обуката за шминкери. Беа организирани со цел да им се даде поддршка на жените во нивното професионално остварување и да им се овозможи полесен пристап до пазарот…

  • ПОВИК за доставување предлог дизајни за веб страницата на Метаморфозис

    1. Вовед Фондацијата Метаморфозис бара правно лице или поединец за изработка на графички дизајн за потребите на новата верзија на интернет страната на Метаморфозис. Обем на работа Три предлог дизајни на почетната страна со следната структура Постојано видливо мени Најнови активности, со можност да се контролира бројката на прикажани содржини (3, 6, 9, во зависност […]
    The post ПОВИК за доставување предлог дизајни за веб страницата на Метаморфозис first appeared on Metamorphosis.

  • Граѓански импулс #7: месечен осврт на активностите на грантистите

    Во јули доминираа активностите на грантистите на Цивика мобилитас насочени кон јакнење на родовата еднаквост и социјалната инклузија. По нив следуваа иницијативите посветени кон заштита на животната средина и подобрување на образованието.
    Хелсиншкиот комитет за човекови права (ХКЧП) и Комисијата за спречување и заштита од дискриминација (КСЗД) поднесоа тужба од јавен интерес против Владата и Министерството за здравство, барајќи измени во Законот за здравствено осигурување за да се обезбеди еднаков третман за жените земјоделки, кои се исклучени од правото на платено породилно отсуство и покрај тоа што редовно плаќаат здравствено и социјално осигурување. Комисијата веќе потврди дека постојат продолжена и индиректна дискриминација, а тужбата има за цел да ја надмине оваа нееднаквост и да ја зајакне заштитата на репродуктивните и работничките права на овие жени. Тужбата е поднесена како дел од проектот „Еднаквост сега – Зајакнување на маргинализираните заедници за социјална инклузија и недискриминација“, поддржан од Владата на Швајцарија, преку Цивика мобилитас.

    ХКЧП во партнерство со ХОПС-Опции за здрав живот и Коалција Маргини, на 23 јули одржаа обука за членовите и вработените на КСЗД, со цел да се подобри разбирањето за предрасудите, стигмата и дискриминацијата кон ЛГБТИ лицата, лицата кои користат дроги и лицата со ХИВ, и да се зајакнат капацитетите за инклузивен пристап во нивната работа. Експертите од Мрежата за заштита од дискриминација посебно се осврнаа на препознавањето на личните предрасуди и начинот на кој членовите на Комисијата можат да бидат сојузници во заштита на правата на маргинализираните заедници.
    Женската граѓанска иницијатива (ЖГИ) Антико заедно со партнерските организации „Секогаш Соживот“ и Адрион, во Кичево организираа информативна и едукативна сесија посветена на економско јакнење на жените. Преку проектот „Гласот и учеството на жените и младите во: Креирање јавни политики и овозможувачка средина за граѓанско учество“, учесничките добија информации за пристап до институции за микрофинансирање, грантови и програми за развој на бизнис-идеја.

    Во Неготино, Порака Неготино, ЕКО-ЖИВОТ од Кавадарци и Здружението на лица со церебрална парализа и други попречености од Велес, го доближија медицинскиот персонал со реалноста на лицата со попреченост преку одржување на три средби. Првата средба ги обедини докторите и пациентите, меѓу кои д-р Розјана Николова Јанева и д-р Аспарух Димковски, кои ги споделија своите професионални искуства, а лицата со попреченост и нивните старатели зборуваа за предизвиците и очекувањата, трасирајќи пат кон поемпатична и пристапна здравствена услуга. Втората сесија, одржана на 7 јули во Еко кампот на езерото „Младост“ кај Велес, ја пренесе оваа енергија во отворена и инспиративна средина, каде медицинските работници учеа за протоколите за опфат и третман, но и ја слушнаа силата на личните приказни, а истото се случуваше и на последната средба на 11 јули, во ресторан „Бриони парк“ во Кавадарци. Средбите  и презентациите со медицинскиот персонал се дел од проектот „Соочување со предизвиците и стигматизацијата“.

    Форумот за разумни политики, Институтот за општествени и хуманистички науки- Скопје (ИОХН-С) и Балканскиот институт за регионална соработика (БИРС) ја објавија студијата „Од политички реформи кон реформи базирани на експертиза“, која, според м-р Бардул Заими, укажува дека „Северна Македонија сè уште се соочува со длабоки предизвици поврзани со преминот од реформи што главно се засноваа на краткорочни политички интереси, кон одржливи и професионални реформи базирани на експертиза“. Ахмед Ќазими зборува за „Трансформацијата на универзитетите и нивните предизвици во модерната епоха“  и укажува дека образованието сè повеќе се третира како пазарен производ, што доведува до промени во улогата на универзитетот, кој треба да се трансформира од место за пренос на знаење во простор каде што значењето се гради заеднички. Студијата е дел од проектот „Застапување за инклузивен развој“, поддржан од Владата на Швајцарија преку Цивика мобилитас.
    Во полето на животната средина, Еко зелено движење од Берово и Центарот за климатски промени организираа едукативен настани за превенција од шумски пожари. На 26 јули на плоштадот во Берово, заедно со локални жители, институции и активисти, беа одржани интерактивни сесии и панел дискусии за заштита на шумите, со посебен акцент на учеството на децата кои преку својата порака потсетуваат дека иднината зависи од денешните одлуки. Настанот испрати јасна порака за потребата од законски измени, подобра координација и поголеми вложувања во шумската заштита, како и активна улога на граѓаните и младите.

    Од тужби и обуки, преку едукативни сесии, јавни настани и студии, грантистите на Цивика мобилитас уште еднаш докажаа кога луѓето, идеите и посветеноста се здружени, секој месец може да биде месец на вистински промени.
     

  • ФТ Став бр. 66 за движењата кај цените

    Според податоците од Државниот завод за статистика, инфлацијата во месец јули 2025 изнесува 4.8% на годишно ниво и 1.1% на месечно ниво. Со тоа, инфлацијата го продолжи забрзувањето коешто беше присутно и во претходните месеци (Слика 1). Слика 1 – Инфлација според индексот на трошоците на живот Извор: Државен завод за статистика. Сепак, прегледот на […]
    The post ФТ Став бр. 66 за движењата кај цените first appeared on Finance Think.
    The post ФТ Став бр. 66 за движењата кај цените appeared first on Finance Think.

  • Завршен настан со германските извиднички и извидници

    На 6.8.2025 год. (среда) Германскиот сојуз на извиднички и извидници Мозаик (DPBM) го организираа завршниот настан организиран како интеркултурна размена на која што учество зема 350 германски извидници коi пристигнаa во село Согле, општина Чашка. Одредската делегација во состав Тони Јошевски, Владимир Ивановски, Ангелче Гушев и Зоран Пановски во целост…

Регистрирај се и добивај новости, информации и можности од Цивика мобилитас. Испраќаме не повеќе од 1 до 2 пораки месечно.

Регистрирај се за информатор