„Различностите не треба да бидат причина да се разделуваме. Верата носи добрина и љубов и во тој контекст треба да заедно да ги надминуваме на мирен начин препреките кои ќе се појават меѓу нас“, рече во своето воведно обраќање Оливера Трајковска, директорката на Комисијата за односи со верските заедници и религиозните групи (КОВЗРГ) на работилницата со наслов: „Проактивни верски чинители за спречување на појавите на насилен екстремизам“. Работилницата ја иницираа Македонскиот центар за меѓународна соработка (МЦМС) и КОВЗРГ, а се одржа од 6 до 8 мај 2025 година во Велес.
„Мораме да сме свесни дека насилниот екстремизам е реалност и ние мораме да зборуваме за тоа, да не го ставаме под тепих. Кога ќе почнеме да зборуваме, поверојатно е дека ќе почнеме и да ги решаваме работите“, истакна таа и констатираше дека често, наместо да се превенираат, работите се санираат. „Треба да ја смениме таа практика. Да бидеме свесни дека во верските заедници има појави на радикализам и насилен екстремизам. Кога ќе го забележиме или слушнеме за него треба да реагираме“, додаде Трајковска. Таа се осврна и на соработката со државните институции и Националниот комитет за спречување на насилен екстремизам и борба против тероризам (НКСНЕБТ) и побара верските заедници да ги вклучат ако не можат сами да се справат со некои од предизвиците.
Александар Кржаловски, директорот на МЦМС се осврна на улогата на МЦМС во олеснувањето на соработката меѓу верските заедници во некои од претходните програми, но и актуелните програми како што е „Пат кон отпорност и реинтеграција на ранливите семејства во заедницата“ поддржана од ГЦЕРФ. Павле Трајанов, Националниот координатор на НКСНЕБТ ја истакна улогата на оваа институција во превенцијата на насилниот екстремизам. „Генерално, Македонија е релативно стабилна држава, но тоа не е гаранција дека дејства на тероризам не можат да се случат“, рече тој и додаде дека е добро е на ваква дебата да бидат соочени и лидерите на политичките партии заради опасностите од етнонационализмот кој, според него, го поттикнуваат политичките партии.
Според д-р Насир ефенди Реџепи – муфтија на Штип, соработката на локално ниво, слушањето на гласот на секој поединец е многу важна. „Кога нашиот глас допира до централната власт, некои работи се маргинализираат. Меѓуверскиот дијалог не е само хуман пристап туку е и верска обврска. Верскиот дијалог има за цел да ги отстрани сите разлики“, рече тој во своето обраќање. Штипскиот муфтија се осврна и на предизвиците со кои се соочува човекот денес, во глобалниот свет, во кој до него стигнуваат многу необработени информации, во многу кратко време што придонесува човекот да се отуѓи од себе и околината. „Институционализираните религии имаат предизвик – верските заедници треба да бидат активни чинители, а не само публика која ги следи настаните. Државата треба да најде начин верата да се учи на некој соодветен начин. Ако не се случи ова, тнр. дигиталната религија може да направи проблем затоа што доаѓаат нерафинирани и не селектирани информации“, истакна тој. Според него, локалната власт која е поблиска до граѓаните има важна улога во решавањето на проблемите и олеснувањето на овој дијалог. Заедно со верските заедници, можат да направат заеднички проекти со кои ќе се промовира верскиот дијалог, ќе се промовира социјалниот мир, ќе се гради култура на почитување и ќе се придонесе за ефективни решенија. „Верскиот дијалог на локално ниво не е пасивен, туку активен ангажман. Локалната власт има можност да биде катализатор на овој дијалог и да овозможи да се слушне гласот на сите верски заедници“, смета д-р Насир ефенди Реџепи.
И протојереј Ристе Јанушев се осврна на меѓусебната соработка. „Човекот е упатен на соработка, сам верник не може да биде верник. Самодоволноста, егоизмот, е основа за екстремизмот кој сака на сила да наметне нешто на другиот. Екстремните постапки раѓаат крајна нетрпеливост и ја поттикнуваат омразата“, рече тој. Според него, екстремни изјави може да се забележат во меѓусебен неформален разговор или на социјалните мрежи. „Сме укажувале дека не е добро да се прави тоа, особено да се користат верски симболи во таа нарација. Единствено решение за борење против екстремизмот е да се спроведуваат начелата на верата – да го почитуваме туѓиот простор, време, имот како и нашиот. Треба да бидеме свесни и будни за ваквите појави, додаде Јанушев.
„Силниот збор и добрата соработка се најголемата револуција што можеме да ја направиме. Денес силата е кај оние кои знаат да живеат со различности“, им се обрати на присутните Нејаз ефенди Мурати, муфтија на Велес. Тој општеството го опиша како заедничка градба во која верските заедници се столбови и побара заедничко советување и заеднички проекти на верските заедници и локалната самоуправа. „Не бараме привилегии, туку одговорност. Сакаме да придонесеме“, рече тој.
Во дискусијата што се отвори меѓу учесниците беше истакната соработката на верските заедници со Министерството за образование и наука, потребата од поголема застапеност во медиумите, во образованието, поголема меѓусебна комуникација, а покрај религискиот екстремизам се зборуваше и за екстремниот секуларизам. Беше истакнато дека тоа што се случува во општеството се прелева и во верските прашања. Сепак, припадниците на верските заедници сметаат дека добро стојат со дијалогот, дека се поотворени за комуникација од другите сегменти на општеството. Тие сметаат дека работата со верските заедници треба да биде во партнерство, а не од позиција на контрола.
Низ методологијата на „Глобално кафуле“, учесниците разговараа за неколку теми: Развивање наративи против девијантните појави; Иницијативи во и со заедницата против девијантни појави; Активности во соработка со граѓански организации и Зајакнување на меѓуверскиот дијалог во заедницата. Тие понудија интересни активности за секоја од темите што можат да бидат дел од активностите на КОВЗРГ, верските заедници и граѓанските организации.
Работилницата беше дел од програмата „Пат кон отпорност и реинтеграција на ранливите семејства во заедницата“ кој го поддржува ГЦЕРФ, а го спроведува Македонскиот центар за меѓународна соработка (МЦМС) во партнерство со Нексус – граѓански концепт и Здружението за активен и здрав развој на жените и децата „Плиадес“.
Следно >
Поврзани:
Оваа средба имаше за цел да создаде простор за споделување на предизвиците и механизмите на прекршување на дигиталните права, со фокус на искуствата на жители од помали средини, од рурални средини, ранливи сограѓани и сограѓани со помалку можности
