Author: Здружение Центар за ресурси во животната средина (РЕЦ)

Денес гостувавме во утринската програма на ТВ АЛФА !

Разговаравме за тоа колку е важно правилното постапување со био-отпадот и како преку мали секојдневни чекори можеме да придонесеме кон почиста животна средина.

Истакнавме зошто био-отпадот претставува голем дел од комуналниот отпад, кои се ризиците кога завршува на депонии, но и какви можности нуди за компостирање, производство на органско ѓубриво и развој на циркуларната економија.

Благодарност до ТВ Алфа за поканата и можноста да ја споделиме пораката дека секоја промена започнува од нас самите!

Погледнете од прилогот

Проект во рамки на #CivicaMobilitas со поддршка на #CHinMK

Спроведуван од:
Resource Environmental Center – REC North Macedonia во партнерство со Center for Environmental Democracy – Florozon & Eco – Logic

youtube.com/watch?feature=shared&fbclid=IwY2xjawMvR7dleHRuA2FlbQIxMQABHrj-tY4QdRS0-Dl9y1-wwvt1mjLuNk3ENy8qz0YnFAB6xt5gEnsAFPFsXwCK_aem_QTHjjzwU1qaFFS7PZfwgvg&v=iqxeEBh2m1s

Во нашето секојдневие често не размислуваме каде завршуваат органските остатоци од храната, земјоделските производи или отпадот од градините и парковите. Но токму овој вид отпад — познат како био-отпад претставува значителен дел од вкупниот комунален отпад што се создава во домаќинствата, установите, угостителските објекти, градините и пазарите на земјоделски производи. Станува збор за органски отпад, како што се остатоци од храна, расипано овошје и зеленчук, талог од кафе, хартиени салфетки со остатоци од храна, треви, лисја, гранки и градинарски отпад кој се распаѓа по природен пат. Во Северна Македонија, био-отпадот сочинува до 40-50% од вкупниот отпад што завршува на депониите, што укажува на неговата нагласена присутност.
За жал, овој тип отпад најчесто се третира како обичен комунален отпад, без никаква селекција, и завршува на несоодветни депонии каде што создава значителни штетни емисии и придонесува за климатските промени. Имено, неправилното складирање и третирање на био-отпадот доведува до создавање на метан –стакленички гас кој има значителен удел во глобалното затоплување. Дополнително, био-отпадот што се разградува неконтролирано на отворено емитува непријатни миризби и привлекува штетници, што претставува ризик за јавното здравје и квалитетот на животната средина. Затоа, неопходно е да се воспостават функционални системи за негово одделно собирање и селекција, почнувајќи од самите граѓани и нивните домаќинства. Одвојувањето на био-отпадот е првиот чекор кон воспоставување на циркуларна економија во која отпадот се третира како ресурс.Селектираниот био-отпад може да се искористи за производство на компост – природно органско ѓубриво со висока хранлива вредност за почвата, или пак да се пренамени во биогас кој се користи како обновлив извор на енергија. На тој начин, од материјал што инаку би завршил на депонија, се добиваат производи со висока економска и еколошка вредност. Воедно, со развивање на системи за управување со био-отпадот се отвораат можности за нови зелени работни места, особено во секторите на социјалното претприемништво, земјоделството и енергетиката.
Клучен предуслов за успешно управување со био-отпадот е подигнувањето на јавната свест и информираноста кај граѓаните. Во таа смисла,  потребно е да се разбере дека био-отпадот не е безвреден, туку напротив – претставува важен ресурс кој ако соодветно е искористен може да ја намали потребата од хемиски ѓубрива, да ја подобри почвената структура и да го намали притисокот врз депониите. Во време кога климатските предизвици се сѐ понагласени, а урбаните средини се соочуваат со зголемен обем на отпад, управувањето со био-отпадот станува не само еколошка обврска, туку и прашање на одржлив развој и општествена одговорност. Затоа, важно е оваа тема да биде поставена високо на агендата на локалните власти, институциите и граѓанските организации, а секој граѓанин да стане активен дел од решението.
 
 
 
Оваа статија  е подготвена во рамките на Проектот „Граѓански активизам за остварување на циркуларна економија во управувањето со органски отпад“спроведуван од Центар за ресурси во животна средина (РЕЦ) – Северна Македонија,  Еко Логик и Флорозон – Центар за еколошка демократија и е поддржано од Владата на Швајцарија преку Цивика мобилитас
Содржината на оваа статија е единствена одговорност на Центар за ресурси во животна средина (РЕЦ) – Северна Македонија, Еко Логик и Флорозон – Центар за еколошка демократија  и на ниту еден начин не може да се смета дека ги одразува гледиштата на владата на Швајцарија, Цивика мобилитас, или организациите што ја спроведуваат.

Од 25 до 27 јуни во Гевгелија, Цивика мобилитас ја организираше овогодишната Средба за вмрежување, која собра над 80 претставници од граѓански организации од целата земја, како и претставници од институции, донатори и меѓународни организации. Средбата беше простор за искрен и ангажиран дијалог, за споделување искуства и заедничко барање решенија за предизвиците во локалното владеење.

Во фокусот беа теми како:
• подобрување на соработката меѓу ГО и општините,
• обновување на Граѓанската платформа,
• функционирањето на Советот за соработка,
• инклузивност, транспарентност и финансирање на ГО на локално ниво,
• довербата и учеството на граѓаните во процесите на одлучување.

Говорите и дискусиите на амбасадорката на Швајцарија НЕ Вероник Улман, министерот за локална самоуправа Златко Перински, заменик директорката на ЗЕЛС Ардита Дема-Мехмети и бројни претставници од ГО беа поттик за размислување, но и за акција. Соработката, координацијата и обединетиот глас на граѓанскиот сектор се клуч за влијание врз јавните политики, особено во пресрет на претстојните локални избори.

Средбата заврши со силна порака:
Само преку отворен дијалог, взаемна почит и здружени напори можеме да изградиме поинклузивна, транспарентна и одговорна локална власт.

Погледнете дел од атмосферата и енергијата што ја споделивме во Гевгелија

РЕЦ, како една од организациите грантисти на Civica Mobilitas, ја имаше честа заедно со партнерите – Eco – Logic и Center for Environmental Democracy – Florozon да учествува на средбата за вмрежување во Гевгелија .

Беше вистинско задоволство да се слушнат различни мислења и искуства по важни теми, особено за животната средина во агендите на кандидатите за локалните избори 2025 .

Во фокусот беше и улогата на граѓанскиот сектор, Министерството за локална самоуправа, ЗЕЛС, како и градоначалниците и советниците во унапредувањето на локалните политики.

Продолжуваме со едукација на тема биоотпад и реупотреба на биоотпад. На 23 маj 2025 год. се одржа работилница со основното училиште ООУ “Петар Поп Арсов” од Општина Карпош.
Дали отпадот може да се реупотреби и рециклира? Ги прашавме учениците од ООУ “Петар Поп Арсов” од Општина Карпош. Ајде да видиме како може да го намалиме био отпадот. Така нашите мали истажувачи започнаа да експериментираат за да дојдат до одговорот како може да го трансформираме отпадот во нешто корисно.
Дискутиравме со учениците дали знааат што е тоа био отпад и био дизел.
Ги испративме насмеаните ученици дома со порака дека следно ќе дојдеме во нивното училиште на уште една работилница.

Во рамките на проектот „Граѓански активизам за остварување на циркуларна економија во управувањето со органски отпад“ спроведуван од Центар за ресурси во животна средина (РЕЦ) – Северна Македонија во партнерство со EEco – Logicи CCenter for Environmental Democracy – Florozon  Центар за еколошка демократија, успешно завршивме со одржување на едноденвните Работилници на тема „Техники за трансформација на биоотпадот ” со 20 основни училишта од Скопје на кои учениците учеа како да работат во лабораторија, како да реупотребуваат отпад и да се грижат за животнта средина. Овие активности ги учат младите да ја развијат својата еколошка свест и да рамислуваат како да ја заштитиме планетата Земја. Научија и за важноста на циркулрната економија за преработка на отпад.

Проектот е подржан од владата на Швајцарија преку Цивика мобилитас.

Успешно реализирана јавна трибина со граѓаните на општина Ѓорче Петров!

Денес, во Домот на културата во општина Ѓорче Петров, заедно со граѓаните, претставници на институции и граѓански организации, отворивме важна дискусија за предизвиците и можностите во управувањето со био-отпадот од домаќинствата.

Разменивме мислења, искуства и добивме вредни предлози од граѓаните – доказ дека заеднички може да изградиме поодговорен, поодржлив и попрактичен локален систем за био-отпад.

Голема благодарност до Општина Ѓорче Петров за поддршката, како и до сите учесници и говорници што придонесоа оваа трибина да биде успешна и конструктивна!

Постапувајќи согласно одредбите во рамките на проектот „Граѓански активизам за остварување на циркуларна економија во управувањето со органски отпад“ кој се спроведува од Центар за ресурси во животната средина (РЕЦ), во партнерство со Еко Логик и ЦЕД Флорозон-Скопје, со поддршка од Владата на Швајцарија  преку програмата Цивика мобилитас се објавува:

ПОВИК ЗА ПРИБИРАЊЕ НА ПОНУДИ ЗА ИЗРАБОТКА НА МЕДИA ПЛАН ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ НА ДИГИТАЛНА КАМПАЊА

Предмет на договорот за услуги

Предмет на договорот е избор на физичко или право лице за подготовка на медиа план, визуелен идентитет за дигитална едукативно-информативна кампања за придобивките и начините за искористување на органскиот отпад.Дигиталните активности треба да таргетираат повисок опфат  реализирани со промотивна кампања за подигнување на јавна свест за штетните влијанија од неконтролираното постапување со органската компонента на отпадот од домаќинства и придобивките од искористувањето на био-отпадот, со примена на дигитални алатки, социјални мрежи и други е-канали.
Дигиталната кампања ќе содржи промоција на едукативно-информативни содржини во форма на: прирачници, инфо-графици, адаптирани достапни видео записи, кратки видео промотивни и дигитални прилози, статии или интервјуа на социјалните и дигиталните медиуми.

Опсег на услугата

Разработка на медиа план за дигитална медиумска кампања;
Развој на креативен концепт и визуелен идентитет за кампањата.
Презентација на драфт медиумски план пред нарачателот и нејзина ревизија според добиени насоки.
Одржување консултативни состаноци со назначено лице од проектниот тим..
Подготовка на краток завршен наративен извештај.

Индикативна временска рамка на спроведување на дигиталната кампања: јули 2025 – август 2026

Содржина на понудите и квалификации за учество:

Понудите, целата кореспонденција и документите поврзани со постапката кои ги разменуваат понудувачот и Нарачателот се пишуваат на македонски јазик со користење на неговото кирилично писмо.

Елементи на понудата кои треба да бидат доставени се:

Кратка предложена методологија и пристап за извршување на активноста;
Финансиска понуда во вкупен износ без ДДВ за правни лица/ за физички лица вкупен бруто износ со вклучен персонален данок;
Портфолио за правни лица/ Кратка биографија за физичко лице;
Тековна состојба или ДРД образец со која се докажува својата професонална дејност во побараните услуги;
Изјава за за непостоење на услови за исклучување на добавувач за извршување на услуги за проектот (за правни лица).

Потребни квалификации:

Да е физичко лице (експерт по комуникации и ПР активности) или правно лице регистрирано  за вршење на бараната дејност;
Најмалку 5 години искуство во креирање и спроведување на медиумски кампањи;

Секое физичко или правно лице може да учествува само со една понуда.

4.Начин на поднесување на понуди
Понудите мораат да се поднесат најдоцна до 26.05.2025 година до 16 часот на следниве електронски адреси: project@florozon.org.mk и andrijana.ecologic@gmail.com со назнака: „Понуда за подготовка на медиa план“.

Понудата која е поднесена по истекот на крајниот рок за поднесување на понудите нема да се разгледува.

Право на учество

Право да достави понуда има секое заинтересирано физичко и домашно правно лице- понудувач.

Цена на понудата

Цената на понудата се пишува со бројки и букви.

Валута на понудите

Цената на понудата се изразува во денари без вклучен данок на додадена вредност за правни лица. Проектот е ослободен од данок на додадена вредност.
За физички лица понудената цена на понудата треба да биде изразена во бруто износ.

Критериуми за доделување на договор

8.1 Критериуми за доделување на договорот за услуги за промотивна кампања на социјалните медиуми се:

Искуство и портфолио: 40 бодови
Организација и краток пристап (Квалитет и иновативност на стратегијата): 40 бодови
Финансиска понуда: цена 20 бодови

Вкупна оценка: 100 бодови

Нарачателите  го задржуваат правото да ја прифатат или одбијат било која понуда.

Потпишување на договорот

По завршување на изборот за најповолен понудувач, сите понудувачи во постапката ќе бидат известени за одлуката за прифаќање/одбивање на доставената понуда во рок од 7 работни дена. Известувањето е од информативен карактер и не предизвикува правни последици. Апликантите имаат право на приговор во рок од 5 дена.
Нарачателот го задржува правото да побара дополнителни документи од понудувачот. Најуспешниот понудувач ќе биде поканет да склучи договор за извршување на бараните услуги.