Граѓаните за промена #13

АПРИЛ - ЈУНИ 2022   

Граѓанското учество е еден од термините кој се почесто се експлоатира во последно време, а се однесува на вклучувањето на граѓаните во носењето на одлуки. Не е важно дали во тој процес граѓаните учествуваат како индивидуи или како организирани групи или заедници, важно е тој процес да биде отворен за нивниот придонес. Граѓанските организации се меѓу најсилните поддржувачи на концептот на граѓанско учество. Тоа е во линија на нивните основни заложби, да се вклучат неактивните граѓани во активностите на властите без разлика дали тоа се прави на национално или на локално ниво.

Во овој број на „Граѓаните за промена“ го свртуваме вниманието на неколку такви опсервации. Центарот за управување со знаење ги истражуваше дигиталните вештини на државната и јавната администрација; Организацијата за домување и станари ја анализираше ситуацијата со домувањето на младите, а актуелни теми истражуваше и Институтот за човекови права – дискриминација, булинг и говор на омраза кај средношколците и наставниците. Ова е само дел од содржините кои ги подготвивме за вас.

Сум имала можност повеќе пати да бидам дел од еден отворен процес за општински консултации со граѓаните, благодарение на Форумите во заедниците што во Македонија ги воведе Швајцарската агенција за развој и соработка. Ваквиот организиран пристап на голем број граѓани им покажа дека тие можат да бидат важни чинители во носењето одлуки на локално ниво. Им стави до знаење дека можат да имаат моќ да влијаат на решавањето на нивните проблеми, им покажа дека ако се активни и ако работат заедно, можат да ги убедат општинските власти во она за што тие се залагаат.

Овој концепт, граѓанското учество, реферира на моќта на граѓаните. Но, вреден дел на граѓанското учество исто така се и опсервациите, без разлика дали се на граѓаните како индивидуи или на граѓанските организации. Што покажуваат тие? Покажуваат дали работите се одвиваат како што е планирано; дали планираните активности ги решаваат проблемите или треба да се направи измена; дали има поефикасни начини за решавање на проблемите, дома или во некоја друга земја; дали…

Граѓанските организации често прават вакви опсервации, ги викаат истражувања, анализи, студии, компаративни студии. Основата за нив се многу податоци собирани систематски со различни методи. Ваквите опсервации им ги ставаат на увид на граѓаните и на властите за да им предочат какви се состојбите, каде може да се подобруваат, кој е одговорен за тоа итн. Секако, останува отворено прашањето дали властите ги земаат предвид овие опсервации и дали ги користат во нивната работа, особено во процесите на планирање. Вистинска штета е да не се употребат информациите од кои сите можат да имаат полза.

Што се придобивките од граѓанското учество за поединците, заедниците, организациите и општеството? Сите учиме низ тој процес, добиваме повеќе знаење, стекнуваме авторитет, моќ и способност за решавање проблеми. Како граѓани, комуницираме, развиваме односи и капацитет за дејствување и зачувување или менување на условите. Граѓанското учество е важен показател на демократскиот развој на една земја, дали ќе го развиваме и практикуваме во голема мерка зависи од нас.

Пријатно читање!