Untitled Design(1)

“Me margjinalizimin e organizatave sindikale, nuk ka të drejta evropiane të punës”

ОдЦентар за одржлив развој на заедницата Дебар

“Me margjinalizimin e organizatave sindikale, nuk ka të drejta evropiane të punës”

Vetëm për një vit afro 100 punëtorë nga “Knauf Radika SHA Dibër” iu drejtuan shërbimit ligjor të LSM-së. Ata më së shumti u ankuan për kompensim të papaguar për kohëzgjatje të shërbimit, ulje të paarsyeshme të rrogave dhe ndryshim të kontratave të punës, sipas Lidhjes së Sindikatave të Maqedonisë. Për këtë arsye, përfaqësues të LSM dhe Sindikatës për ndërtim, industri dhe projektim zhvilluan një bisedë me menaxhmentin e kompanisë, gjatë së cilës kërkuan respektimin e ligjeve dhe marrëveshjes kolektive të nënshkruar në nivel të punëdhënësve.

“Pasi që punëdhënësi në mënyrë të pabazë nuk e ka pranuar obligimin ligjor, Sindikata e Maqedonisë me ndihmën e shërbimit juridik ka përgatitur raporte në Inspektoratin Shtetëror të Punës dhe janë iniciuar disa procedura në gjykatë”, thonë nga LSM.

Kështu nuk ndodh vetëm me punëtorët e “Knauf Radika”, por së fundmi kanë theksuar nga LSM, anëtarët  e tyre i kanë adresuar edhe nga shëndetësia, arsimi, por edhe sektori publik në përgjithësi.

Se kohët e fundit ka pasur shkelje të rënda të ligjeve nga pronarët e kompanive në lidhje me të drejtën e punëtorëve për të organizuar sindikata, si dhe presione të shtuara nga drejtorët ndaj punëtorëve përmes institucioneve, me qëllim shuarjen e organizatave sindikaliste, pretendon edhe Konfederata e  Organizatave Sindikale në Maqedoni (KOSM). Në disa qytete ka një presion të tillë, madje në disa vende i detyrojnë të konfirmojnë me një deklaratë noteriale se nuk duan të krijojnë një sindikatë. Presion për të mos formuar organizata sindikale, siç theksojnë nga KOSM-i, presion është ushtruar nga më shumë se 40 punëdhënës, kryesisht nga sektori i ndërtimit dhe ata që menaxhojnë me burimet minerale.

“Problemin nuk e shkaktojnë pronarët e kompanive shumëkombëshe që e dinë se çfarë është organizimi sindikal në vendin e tyre, por menaxherët e emëruar nga shteti ynë, të cilët u thonë shefave se e dinë mentalitetin e punëtorëve dhe si duhet të trajtohen. ” Përveç nënvlerësimit të punëtorëve, ky është edhe nënvlerësim i shtetit. Prandaj duhet të ngremë zërin dhe më në fund punëtori të ndihet se është i respektuar në vend dhe nuk lëviz”-theksojnë nga KOSM[1]

E drejta për organizim, asociim dhe funksionim sindikal është një e drejtë e garantuar me kushtetutë në vendin tonë, pra vendi ynë si aspirant për në Bashkimin Evropian është i detyruar të respektojë konventat ndërkombëtare që garantojnë këtë të drejtë. Çdo përpjekje për të margjinalizuar sindikatat minimizon mundësitë për të drejtat evropiane të njeriut.

Për vendet që aspirojnë t’i bashkohen familjes së madhe evropiane rol dhe kontribut të madh kanë sindikatat, nga ana tjetër sindikatat duhet të jenë të gatshme për çdo sfidë – reforma, modernizim, cilat do të ishin përfitimet për punëtorët nga vendet që aspirojnë anëtarësimin në BE. Gjithashtu, u imponua nevoja për përfshirjen e sindikatave në institucionet e shtetit dhe monitorimin e të gjitha fazave të negociatave për hyrjen në BE. Zhvillimi i mëtejshëm i dialogut social në vend, si dhe në nivel të BE-së.

Që në fillim të procesit të integrimit të RSM-së në BE, sindikatat e pranuan atë si një aktivitet me rëndësi prioritare për shtetin. Ata u përfshinë në të gjitha reformat në fushën e marrëdhënieve të punës me qëllim që procesi të zhvillohej shpejt dhe në mënyrë cilësore, sipas kritereve të njohura të Kopenhagës të Këshillit Evropian. Rëndësi të veçantë për sindikatat është harmonizimi i legjislacionit të Maqedonisë me legjislacionin e BE-së dhe zhvillimi dhe praktikimi i dialogut social dhe arritja e konsensusit për çështjet dhe interesat ekonomiko-sociale të punëtorëve dhe qytetarëve të RSM-së. Në raportin e fundit, KE vë në dukje se është e nevojshme të forcohet dialogu social dypalësh midis punëdhënësve dhe punëtorëve, që është detyrë e vendit.

Feim Kaja

Ky botim është pjesë e projektit Pjesëmarrja e mediave nga Njësia e Vetëqeverisjes Lokale – Dibër në negociatat për anëtarësimin e Republikës së Maqedonisë së Veriut në BE, i cili financohet nga programi i granteve të projektit “Së bashku për gazetari më të mirë lokale” financuar nga BE-ja dhe zbatuar nga Qendra për Zhvillimin e Mediave të Bashkësive – MEDIUM. Përmbajtja e këtij botimi është përgjegjësi e vet Qendrës për Zhvillim të Qëndrueshëm të Komunitetit Dibër dhe në asnjë mënyrë nuk mund të konsiderohet se pasqyron pikëpamjet e Bashkimit Evropian.

[1] https://novamakedonija.com.mk/makedonija/ako-prodolzhi-pritisokot-za-sprechuvanje-na-sindikalno-organiziranje-kje-protestirame-pred-kompaniite-koi-toa-go-pravat-velat-od-ksom/

This post was originally published on this site

Продолжи со читање

  • Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij

    Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij nëpër 20 qytete në gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor: Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, nga shtatori deri në nëntor të vitit 2025. Ndalesa e parë është në Prizren, Kosovë, më 8 shtator, e ndjekur nga Mitrovica më 9 […]
    The post Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij first appeared on Metamorphosis.

  • RAPORT I BIRC: PERSPEKTIVA E REFORMAVE TË QËNDRUESHME NË KUADËR TË KLASTERIT 3 DHE KLASTERIT 1

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Në këtë kuadër, tashmë nga ekspertët është vënë në dukje se harmonizimi i konceptit evropian, gjegjësisht ligjeve europiane në sistemin arsimor në Maqedoninë e Veriut mbetet një imperative jetik për të krijuar dinamika tjera në arsimin e lartë në drejtim të përmirësimit të cilësisë.
    Klasteri 3 që do të hapet me BE-në e vendos fokusin në konkurrencën dhe rritjen gjithëpërfshirëse. Pikërisht, në sinkron me këtë klaster, shtetet anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative dhe financiare  si dhe kapacitetet e nevojshme zbatuese për të siguruar menaxhimin e shëndoshë financiar të programeve të arsimit, trajnimit dhe komunitetit rinor. Për të siguruar përfshirje të plotë dhe të suksesshme në programet kornizë, vendet anëtare duhet të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik, pa anashkaluar stafin adekuat.
    Në këtë kuadër, reformat në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor nuk janë vetëm një përparësi sektoriale, por një domosdoshmëri strategjike që ndërlidhet drejtpërdrejt me cilësinë e kapitalit njerëzor dhe aftësinë e vendit për të ndërtuar një ekonomi të qëndrueshme dhe konkurruese. Klasteri 3 përfshin kapitujt që lidhen me arsimin, kërkimin shkencor dhe kulturën (25 dhe 26), ndërsa Klasteri 1 përqendrohet në sundimin e ligjit, etikën dhe funksionimin demokratik të institucioneve. Të gjitha këto dimensione mbeten me ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin arsimor.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU

  • RAPORT I BIRC: ARSIMI NË KRIZË, EKSPERTËT KËRKOJNË DEPOLITIZIM DHE REFORMA TË THELLA

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Pas më shumë se tridhjetë vjetësh nga fillimi i tranzicionit , Maqedonia e Veriut akoma përballet me sfida të thella që lidhen me kalimin nga reforma të bazuara kryesisht në interesat politike afatshkurtra, drejt reformave të qëndrueshme dhe profesionale, të bazuara në ekspertizë. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm në sektorin e arsimit të lartë, ku ndikimet e politizimit dhe mungesa e vazhdimësisë kanë minuar besueshmërinë, cilësinë dhe efikasitetin e sistemit arsimor.
    Ekspertë nga fusha e arsimit kanë vënë në dukje se një nga pengesat kryesore në rrugën drejt reformave substanciale në arsimin e lartë është mungesa e një konsensusi politik të gjerë dhe të qëndrueshëm që mund të mbrojë dhe implementojë strategji afatgjata pa ndërhyrje të politikave ditore. Përvojat rajonale, siç përmendet nga ekspertët modeli i Sllovenisë, tregon se sukseset e reformave strukturore vijnë nga politikat me vazhdimësi, përfshirja e komunitetit akademik dhe mbështetja e institucioneve shtetërore gjatë një periudhe të gjatë kohore.
    Në përputhje me këto nevoja, Maqedonia e Veriut ka bërë hapa konkretë duke themeluar më 6 nëntor 2024 Trupin Nacional Koordinues për Reforma në Arsimin e Lartë, një entitet gjithëpërfshirës që bashkon përfaqësues të institucioneve shtetërore, universiteteve, biznesit dhe shoqërisë civile, me mandatin për të rikthyer cilësinë, standardizimin dhe investimet në shkencë dhe kërkim. Ky trup synon të nisë një reformë strukturore të thellë, duke përgatitur propozime konkrete për përmirësimin e sistemit arsimor gjatë 18 muajve të ardhshëm.
    Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Raportet e Komisionit Evropian për vitet 2023 dhe 2024, si dhe analizat e organizatave ndërkombëtare si UNDP dhe OECD/SIGMA, evidentojnë mungesën e kapaciteteve teknike dhe njerëzore, politizimin e universiteteve dhe fragmentimin e legjislacionit, si faktorë që pengojnë konsolidimin e reformave në arsimin e lartë. Pa i tejkaluar këto barriera, vënë në pah ekspertët, Maqedonia e Veriut, do të vazhdojë të përballet me sfida në ndërtimin e institucioneve të depolitizuara, të pavarura dhe të përgjegjshme ndaj komunitetit akademik dhe shoqërisë.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU