EPI prezantoi deklaratë në parasesionin e 46-të të ciklit të katërt të UPR-it dhe mbajti takime avokuese me misione të përhershme në OKB

ОдИнститут за европска политика

Javën e kaluar, EPI mori pjesë në parasesionin e 46-të të ciklit të katërt të Rishikimit periodik universal (UPR) në zyrat e Kombeve të Bashkuara në Gjenevë, Zvicër. Hulumtuesja jonë Angela Delevska në parasesion e prezantoi deklaratën e EPI-t që trajton dy çështje urgjente, sfidat dhe pengesat për pavarësinë dhe pluralizmin e organit kombëtar për barazi, gjegjësisht, Komisionit për parandalimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi; si dhe sfidat dhe cënimi i të drejtave ekonomike, sociale dhe kulturore të personave me aftësi të kufizuara, përkatësisht të drejtës për arsim inkluziv.

Sa i përket çështjes së parë, edhe përkundër themelimit të Komisionit për parandalimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi (KPMD), ai ende përballet me pengesa të mëdha. Lufton me kufizimet financiare, mungesën e pavarësisë në burimet njerëzore dhe presionin e partive politike gjatë përzgjedhjes së anëtarëve, duke rrezikuar kështu pavarësinë dhe efektivitetin e tij. Sa i përket çështjes së dytë, përderisa është bërë një përparim me miratimin e ligjeve dhe koncepteve për arsimin inkluziv, zbatimi i tyre ka ngecur. Çështjet kryesore përfshijnë pamjaftueshmërinë e stafit mbështetës, dispozitat e pamjaftueshme për studimin e shkrimit Braille dhe gjuhës së shenjave, si dhe pengesat për akses në objektet arsimore.

Para parasesionit të 46-të, EPI dorëzoi kontributin e përbashkët me shtatë organizata të tjera, si pjesë e një skeme rigrantuese në kuadër të projektit “Veprim i përbashkët për të drejtat e njeriut”. Përveç hulumtimit dhe monitorimit, kontributi i përbashkët ka përfituar edhe nga dy konsultime jozyrtare mbi raportin kombëtar me deputetë dhe shoqata civile, njëra e organizuar nga Koordinatorja e përhershme dhe këshilltarja për të drejtat e njeriut në OKB/OHCHR në Maqedoninë e Veriut dhe tjetri nga EPI, në të cilin mori pjesë shefi i njësisë për të drejtat e njeriut nga Ministria e punëve të jashtme.

Paralelisht me parasesionin, hulumtueset tona Angela Delevska dhe Ardita Vejseli zhvilluan takime të shumta avokuese me përfaqësues të misioneve të përhershme në Kombet e Bashkuara të Gjermanisë, Belgjikës, Suedisë dhe Kroacisë. Gjithashtu, ato patën edhe një takim avokues me delegacionin e BE-së në Gjenevë, me ftesë zyrtare nga delegacioni, ku prezantuan në detaje deklaratën si dhe punën e EPI-t.

UPR-i është një mekanizëm unik dhe i vetëm ndërkombëtar i Këshillit të të drejtave të njeriut që kërkon që çdo shtet anëtar i OKB-së t’i nënshtrohet një rishikimi nga kolegët për situatat ne lidhje me të drejtat e njeriut çdo 4.5 vjet. Në vitin 2006, Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara me një rezolutë krijoi Këshillin e të drejtave të njeriut (KDNJ) dhe mandatoi KDNJ-në të “ndërmerrte një rishikim periodik universal, bazuar në informacione objektive dhe të besueshme, të përmbushjes nga çdo shtet të detyrimeve dhe angazhimeve të tyre për të drejtat e njeriut, në një mënyrë që siguron universalitetin e trajtimit të barabartë të të gjitha shteteve” ku “rishikimi do të jetë mekanizëm bashkëpunues, i bazuar në dialog ndërveprues, me përfshirjen e plotë të vendit në fjalë dhe duke marrë parasysh nevojat për ndërtim kapaciteti”. UPR u themelua në vitin 2007, ndërsa sesioni i parë u mbajt në vitin 2008. Meqenëse UPR është një mekanizëm gjithëpërfshirës, konsultimet me palët e tjera të interesuara siç janë shoqatat civile kombëtare dhe ndërkombëtare, institucionet kombëtare të të drejtave të njeriut, dhe aktorë të tjerë vendorë, mbahen në seanca të organizuara një muaj përpara shqyrtimit të grupit punues. Ato ofrojnë mundësinë që përfaqësuesit e misioneve të përhershme të mbledhin informacione të plota dhe të përditësuara në një periudhë të shkurtër kohore, përmes takimeve me shumë shoqata civile në të njëjtën kohë.

The post EPI prezantoi deklaratë në parasesionin e 46-të të ciklit të katërt të UPR-it dhe mbajti takime avokuese me misione të përhershme në OKB appeared first on EPI.

Продолжи со читање

  • Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij

    Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij nëpër 20 qytete në gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor: Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, nga shtatori deri në nëntor të vitit 2025. Ndalesa e parë është në Prizren, Kosovë, më 8 shtator, e ndjekur nga Mitrovica më 9 […]
    The post Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij first appeared on Metamorphosis.

  • RAPORT I BIRC: PERSPEKTIVA E REFORMAVE TË QËNDRUESHME NË KUADËR TË KLASTERIT 3 DHE KLASTERIT 1

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Në këtë kuadër, tashmë nga ekspertët është vënë në dukje se harmonizimi i konceptit evropian, gjegjësisht ligjeve europiane në sistemin arsimor në Maqedoninë e Veriut mbetet një imperative jetik për të krijuar dinamika tjera në arsimin e lartë në drejtim të përmirësimit të cilësisë.
    Klasteri 3 që do të hapet me BE-në e vendos fokusin në konkurrencën dhe rritjen gjithëpërfshirëse. Pikërisht, në sinkron me këtë klaster, shtetet anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative dhe financiare  si dhe kapacitetet e nevojshme zbatuese për të siguruar menaxhimin e shëndoshë financiar të programeve të arsimit, trajnimit dhe komunitetit rinor. Për të siguruar përfshirje të plotë dhe të suksesshme në programet kornizë, vendet anëtare duhet të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik, pa anashkaluar stafin adekuat.
    Në këtë kuadër, reformat në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor nuk janë vetëm një përparësi sektoriale, por një domosdoshmëri strategjike që ndërlidhet drejtpërdrejt me cilësinë e kapitalit njerëzor dhe aftësinë e vendit për të ndërtuar një ekonomi të qëndrueshme dhe konkurruese. Klasteri 3 përfshin kapitujt që lidhen me arsimin, kërkimin shkencor dhe kulturën (25 dhe 26), ndërsa Klasteri 1 përqendrohet në sundimin e ligjit, etikën dhe funksionimin demokratik të institucioneve. Të gjitha këto dimensione mbeten me ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin arsimor.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU

  • RAPORT I BIRC: ARSIMI NË KRIZË, EKSPERTËT KËRKOJNË DEPOLITIZIM DHE REFORMA TË THELLA

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Pas më shumë se tridhjetë vjetësh nga fillimi i tranzicionit , Maqedonia e Veriut akoma përballet me sfida të thella që lidhen me kalimin nga reforma të bazuara kryesisht në interesat politike afatshkurtra, drejt reformave të qëndrueshme dhe profesionale, të bazuara në ekspertizë. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm në sektorin e arsimit të lartë, ku ndikimet e politizimit dhe mungesa e vazhdimësisë kanë minuar besueshmërinë, cilësinë dhe efikasitetin e sistemit arsimor.
    Ekspertë nga fusha e arsimit kanë vënë në dukje se një nga pengesat kryesore në rrugën drejt reformave substanciale në arsimin e lartë është mungesa e një konsensusi politik të gjerë dhe të qëndrueshëm që mund të mbrojë dhe implementojë strategji afatgjata pa ndërhyrje të politikave ditore. Përvojat rajonale, siç përmendet nga ekspertët modeli i Sllovenisë, tregon se sukseset e reformave strukturore vijnë nga politikat me vazhdimësi, përfshirja e komunitetit akademik dhe mbështetja e institucioneve shtetërore gjatë një periudhe të gjatë kohore.
    Në përputhje me këto nevoja, Maqedonia e Veriut ka bërë hapa konkretë duke themeluar më 6 nëntor 2024 Trupin Nacional Koordinues për Reforma në Arsimin e Lartë, një entitet gjithëpërfshirës që bashkon përfaqësues të institucioneve shtetërore, universiteteve, biznesit dhe shoqërisë civile, me mandatin për të rikthyer cilësinë, standardizimin dhe investimet në shkencë dhe kërkim. Ky trup synon të nisë një reformë strukturore të thellë, duke përgatitur propozime konkrete për përmirësimin e sistemit arsimor gjatë 18 muajve të ardhshëm.
    Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Raportet e Komisionit Evropian për vitet 2023 dhe 2024, si dhe analizat e organizatave ndërkombëtare si UNDP dhe OECD/SIGMA, evidentojnë mungesën e kapaciteteve teknike dhe njerëzore, politizimin e universiteteve dhe fragmentimin e legjislacionit, si faktorë që pengojnë konsolidimin e reformave në arsimin e lartë. Pa i tejkaluar këto barriera, vënë në pah ekspertët, Maqedonia e Veriut, do të vazhdojë të përballet me sfida në ndërtimin e institucioneve të depolitizuara, të pavarura dhe të përgjegjshme ndaj komunitetit akademik dhe shoqërisë.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU