„Përgjigje kolektive ndaj sfidave për arritjen e rezultateve afatgjata“

Shkëmbimi i përvojave dhe diskutimet për sfidat në realizimin e aktiviteteve ishin në fokus të Takimit tradicional të Rrjetëzimit të Civica Mobilitas, i cili u mbajt më 4 dhe 5 dhjetor 2024 në Shkup dhe në të cilin morën pjesë 94 përfaqësues të 58 organizatave joqeveritare, grantistë të programit dhe ekspertë.

„Nuk ka demokraci pa një shoqëri civile të fortë, si në nivelin kombëtar, ashtu edhe në atë lokal“, theksoi Ambasadorja e Zvicrës, Veronique Ullmann, në fjalimin e saj para pjesëmarrësve. Ajo foli për besimin e qytetarëve në shoqërinë civile, e cila u siguron atyre kredibilitetin te ata që marrin vendimet. Sipas saj, në këtë fazë, Civica Mobilitas ka si qëllim të rrisë llogaridhënien mes organizatave qytetare dhe qytetarëve. Qëllimi tjetër është dialogu me ata që marrin vendimet, siç janë Qeveria dhe komunat, dhe i treti, kapaciteti për avokim. Këto qëllime janë reflektuar në grantet e dhëna për organizata që punojnë së bashku, jo vetëm për një projekt, por për një kauzë, për një ndryshim që duan ta arrijnë dhe promovojnë.

„Prania dhe pjesëmarrja juaj aktive sot dhe nesër janë kyçe për suksesin e këtij Takimi dhe për rezultatet që do të kalojnë në punën tonë të ardhshme,“ theksoi Darko Dimov, koordinator i Civica Mobilitas, në fjalimin e tij.

„Civica Mobilitas është një komunitet që krijon ndryshime“, tha Salija Beqir Halim nga Organizata „Iniciativa për të Drejtat e Grave“ nga Shuto Orizari në fjalimin e saj. Ajo, si anëtare e komunitetit të Civica Mobilitas dhe grantiste e tanishme, theksoi rëndësinë e programit si një platformë mbështetjeje dhe rrjetëzimi për organizatat qytetare. Duke folur për arritjet e organizatës së saj, ajo theksoi përdorimin e partneriteteve dhe shkëmbimit të përvojave, përveç mbështetjes financiare. „Vetëm së bashku mund të ndërtojmë një shoqëri të drejtë dhe përfshirëse,“ tha Beqir Halim dhe shtoi se bashkëpunimi me Civica Mobilitas dhe organizatat e tjera është thelbësor për realizimin e vizionit për një shoqëri më të mirë.

Si bazë për diskutimin mbi gjendjen në shoqërinë civile u prezantuan tre raporte. Richard Allen, lider i ekipit të projektit TAKSO 3, prezantoi Raportin për Vlerësimin e Udhëzimeve për Mbështetje të BE-së për Shoqërinë Civile në Rajonin e Zgjerimit për vitin 2023. „Nuk shohim angazhim nga qeveritë për t’i ndihmuar organizatat qytetare“, tha Allen. Sipas tij, është e rëndësishme që qeveritë të shpallin hapur mbështetje për shoqërinë civile dhe kjo të ndiqet me vepra, jo vetëm me fjalë. Sipas Raportit për Mjedisin Mbështetës për Zhvillimin e Shoqërisë Civile për vitin 2023, gjendja në vend është përgjithësisht mbështetëse, por ka hapësirë të konsiderueshme për përmirësim. „Bashkëpunimi me autoritetet dhe përfshirja aktive e organizatave në proceset e marrjes së vendimeve mbeten sfida thelbësore,“ tha Daniel Stanoeski nga MCMS, autor i raportit për Maqedoninë e Veriut. Në takim u prezantua gjendja e Kodit për Organizatat Qytetare. „Shpresojmë që numri i nënshkruesve do të rritet vazhdimisht dhe që nënshkruesit do të respektojnë parimet e tij,“ tha Natasha Serdareviç nga MCMS dhe i ftoi organizatat të bashkohen me këtë iniciativë.

Në diskutimin që pasoi, pjesëmarrësit ndanë mendime për përmirësimin e transparencës institucionale, bashkëpunimin strukturor dhe proceset e marrjes së vendimeve. Ashmet Elezovski, nga Qendra Kombëtare Romake, theksoi se duhet të mendojmë dhe veprojmë për tejkalimin e krizës ekonomike. „Ne aktualisht po diskutojmë për rezultatet e fundit, të cilat duken përmes bashkëpunimit dhe financave. Por shumë pak diskutojmë se si kemi arritur deri në këtë gjendje“, tha Blagica Petreski nga Finance Think. Për bashkëpunimin mes Qeverisë dhe shoqërisë civile foli Gjuner Nebiu nga Iniciativa Gra qytetare „Antiko“. Ajo u fokusua në punën e Këshillit për Bashkëpunim dhe bojkotin që ka ndodhur në dy vitet e fundit.

Ambasadorja Ullmann theksoi se forcimi i komunikimit me donatorët dhe ndarja e përvojave dhe sukseseve është thelbësore për vazhdimin dhe zgjerimin e mbështetjes së tyre. Ajo inkurajoi organizatat e mëdha të luajnë një rol udhëheqës, duke mbështetur organizatat më të vogla dhe duke paraqitur zërat e tyre. Ambasadorja theksoi rëndësinë e një përgjigjeje kolektive ndaj sfidave për të arritur rezultate të qëndrueshme dhe zhvillim të qëndrueshëm.

Pjesëmarrësit në Takimin e Rrjetëzimit kaluan përmes procesit të analizës politike dhe ekonomike. Disa nga punët filluan para vetë seancës, kur organizatat qytetare filluan analizën e aktorëve që janë kyç për zbatimin e projekteve të tyre. Gjetjet paraprake u prezantuan në fund të ditës së parë, dhe puna vazhdoi edhe ditën e dytë, jo vetëm me analizën e aktorëve, por edhe me analizën e hapësirave dhe burimeve që përdorin organizatat qytetare. Petruş Toineş dhe Natasha Serdareviç udhëhoqën pjesëmarrësit në këtë proces. Qëllimi kryesor i kësaj aktiviteti ishte të zhvillohej një rrjet i përbashkët në nivel projekti, i cili do të shërbejë si bazë për aktivitetet e ardhshme dhe do të ndihmojë në realizimin e objektivave të granteve.

Në analizën e organizatave qytetare, u zbulua se ato funksionojnë me sukses në një mjedis kompleks, ku ndikimi i strukturave formale dhe joformale luan një rol kyç. Organizatat përdorin hapësira të ndryshme, nga institucionet formale deri te rrjetet sociale dhe platformat online, dhe veçanërisht vihet re trendi i krijimit të hapësirave hibride. Përdorimi inovativ i burimeve dhe balancimi midis rregullave formale dhe joformale i mundëson atyre të arrijnë sukses në qëllimet e tyre, duke u përshtatur gjithashtu me kushtet dinamike në shoqëri.

Ekipi i Civica Mobilitas do të dokumentojë kontributet dhe rezultatet e këtij takimi dhe do t’i përdorë ato si mbështetje për aktivitetet e ardhshme që do të nxisin zhvillimin e sektorit qytetar dhe do të sigurojnë qëndrueshmërinë e ndryshimeve shoqërore.