Screenshot 6

Analiza e cilësisë së vendimeve gjyqësore në fushën e procedurës kundërvajtëse

ОдИнститут за европска политика

Analiza e cilësisë së vendimeve gjyqësore në fushën e procedurës kundërvajtëse punuar nga Dr. Marijana Llonçar Vellkova, përfshin 60 vendime anonime nga katër zonat e apelit të miratuara në peroudhën nga viti 2017 deri në vitin 2020, ku nji nga palët është person fizik. Analiza është bërë vetëm në bazë të treguesve cilësorë konform Metodologjisë për analizën e cilësisë dhe uniformitetit të vendimeve gjyqësore dhe e njëjta nuk përmban kuantifikimin e rezultateve të fituara në bazë të treguesve kuantitativë konform metodologjisë.

Gjatë analizimit të vendimeve gjyqësore, u bë një vlerësim i të gjithë vendimit, secilës pjesë të tij, mënyrës së paraqitjes së provave dhe ekzistencës së kundërshtimit, deklarimit të provave, përcaktimit nëse sanksioni i shqiptuar për kundërvajtje bazohet në dispozita ligjore, dmth nëse e drejta materiale është zbatuar si duhet dhe nëse a janë bërë lëndime të caktuara gjatë procedurës kundërvajtëse. Natyrisht, në vendimet e marra nga gjykatat e apelit, u analizuan udhëzimet e dhëna gjykatës themelore nëse çështja kthehet për rigjykim.

Gjetjejt kryesore:

  • Vendimet e Gjykatës së Apelit – Manastir, individualisht përmbajnë pjesët e nevojshme dhe janë strukturuar siç duhet. Numri më i madh i tyre janë të qarta dhe koncize, megjithatë pse ka vendime me devijime. Devijimet më të shpeshta janë kur aktgjykimet piraothen pa arsyetim. Në vendimet e Gjykatës së Apelit – Manastir përmbahen udhëzime të qarta për gjykatën themelore, përcaktohen në mënyrë të qartë arsyet për revokimin ose ndryshimin e vendimit të gjykatës së shkallës së parë si dhe jepet përgjigje në pretendimet ankimore që paraprakisht nuk janë deklaruar dhe në të cilat nuk ka përgjigje në vendimin e gjykatës së shkallës së parë, duke i kushtuar vëmendje afatit për vjetërsimin absolut.
  • Në pjesën më të madhe të vendimeve në Gjykatën e Apelit – Gostivar, vërehet shkelje thelbësore të procedurës kundërvajtëse, veçanërisht në pjesën e vendimeve që nuk përmbajnë arsyetime. Vendimi është miratuar në mungesë, domethënë i pandehuri nuk e ka tërhequr ankesën. Nga vendimet e analizuara të Gjykatës së Apelit për pjesën më të madhe konkludohet se kanë mangësi që pjesërisht nuk janë thelbësore, ndërsa pjesërisht janë zbatuar gabimisht rregulloret ligjore pozitive.
  • Koncize, të qarta dhe të kuptueshme, me një përshkrim të mjaftueshëm të argumenteve të kundërta janë vendimet e Gjykatës të Apelit – Shkup. Në të njëjtën kohë, citohen ligje dhe sqarime për arsyet për shkak të cilave janë pranuar ose jo pretendimet ankimore, duke mbajtur llogari për çdo segment të vendimit të gjykatës themelore dhe duke e vlerësuar në tërësi, e jo vetëm në pjesën që është ankimuar. Vërehet se vendimet përmbajnë udhëzime të qarta drejtuar gjykatës themelore, gjatë kthimit të vendimit për rishikim, në mënyrë të qartë janë specifikuar arsyet për heqjen ose ndryshimin e vendimit.
  • Në Gjykatën e Apelit – Shtip, në masë më të madhe, vendimet i përmbajnë pjesët e nevojshme dhe të njëjtit janë të strukturuar në mënyrë të drejtë. Janë të miratuara në bazë të së drejtës materiale, kurse në përmbajtjen e shqiptimit merret parasysh edhe pohimi faktik i palëve përmes procedurës së dëshmimit. Vendimet e Gjykatës së Apelit – Shtip janë të shkurtra dhe me më pak sqarime krahasuar me vendimet e Gjykatës së Apelit – Shkup. Vendimet janë të kuptueshme dhe është mbajtur llogari për zbatimin e ligjeve.

Për sa i përket përfundimeve, analiza në nivel kombëtar tregon se cilësia e vendimeve gjyqësore është në thelb e mirë pavarësisht nga mangësitë, për sa i përket strukturës së tyre dhe logjikës ligjore, arsyetimit të vendimit dhe aspekteve gjuhësore (korrektësia gjuhësore dhe gramatikore). Vendimet e Zonave të Apelit Shkup dhe Manastir janë të një cilësie më të mirë se vendimet e zonave të apelit të Gostivarit dhe Shtipit, të cilat mund të shihen nga vlerësimi i cilësisë së vendimeve individuale dhe përfundimet e dhëna për secilën zonë të apelit në analizë.

Mund të konkludojmë në përgjithësi se vendimet e gjykatave në zonat e apelit tregojnë pabarazi, e cila është për shkak të specifikave të vëzhguara dhe deri diku dallimeve në drejtim të zhvillimit të procedurës, paraqitjes së provave, zbatimit të rregulloreve ligjore, aspekteve gjuhësore dhe gramatikore dhe karakteristikave të tjera. Megjithatë, barazia para ligjit dhe siguria juridike janë të pranishme në shumë prej vendimeve të analizuara.

Rekomandime

  • Përkushtim dhe vëmendje më e madhe gjatë përgatitjes së vendimeve
  • Të punohet në harmonizimin e praktikës gjyqësore
  • Gjykata Supreme të miratojë qëndrime parimore juridike, mendime parimore juridike, mendime juridike dhe konkluzione dhe vendime ose përfundime të takimeve të gjykatave të apelit për çështje të caktuara në procedurën e kundërvajtjes me qëllim që të vendoset një praktikë unike dhe të avancohet procedura kundërvajtëse.
  • Nevojitet një monitorim më i madh i vendimeve të gjykatave nga organet kompetente, si dhe të organizohen takime për shkëmbimin e përvojës dhe praktikës.
  • Të bëhen analiza krahasuese vjetore, duke marrë parasysh të gjitha kriteret e cilësisë dhe të vlerësimit të dhëna në Metodologjinë për analizën e cilësisë dhe uniformitetit të vendimeve gjyqësore.

Kjo analizë është bërë brenda projektit “Partneriteti Justicia: Kthimi i besimit të qytetarëve“, që e zbatojnë Instituti për politikë evropiane dhe Asociacioni ZENIT, financuar nga Bashkimi Evropian.

DOWNLOAD PDF

The post Analiza e cilësisë së vendimeve gjyqësore në fushën e procedurës kundërvajtëse appeared first on EPI.

Продолжи со читање

  • Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij

    Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij nëpër 20 qytete në gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor: Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, nga shtatori deri në nëntor të vitit 2025. Ndalesa e parë është në Prizren, Kosovë, më 8 shtator, e ndjekur nga Mitrovica më 9 […]
    The post Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij first appeared on Metamorphosis.

  • RAPORT I BIRC: PERSPEKTIVA E REFORMAVE TË QËNDRUESHME NË KUADËR TË KLASTERIT 3 DHE KLASTERIT 1

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Në këtë kuadër, tashmë nga ekspertët është vënë në dukje se harmonizimi i konceptit evropian, gjegjësisht ligjeve europiane në sistemin arsimor në Maqedoninë e Veriut mbetet një imperative jetik për të krijuar dinamika tjera në arsimin e lartë në drejtim të përmirësimit të cilësisë.
    Klasteri 3 që do të hapet me BE-në e vendos fokusin në konkurrencën dhe rritjen gjithëpërfshirëse. Pikërisht, në sinkron me këtë klaster, shtetet anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative dhe financiare  si dhe kapacitetet e nevojshme zbatuese për të siguruar menaxhimin e shëndoshë financiar të programeve të arsimit, trajnimit dhe komunitetit rinor. Për të siguruar përfshirje të plotë dhe të suksesshme në programet kornizë, vendet anëtare duhet të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik, pa anashkaluar stafin adekuat.
    Në këtë kuadër, reformat në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor nuk janë vetëm një përparësi sektoriale, por një domosdoshmëri strategjike që ndërlidhet drejtpërdrejt me cilësinë e kapitalit njerëzor dhe aftësinë e vendit për të ndërtuar një ekonomi të qëndrueshme dhe konkurruese. Klasteri 3 përfshin kapitujt që lidhen me arsimin, kërkimin shkencor dhe kulturën (25 dhe 26), ndërsa Klasteri 1 përqendrohet në sundimin e ligjit, etikën dhe funksionimin demokratik të institucioneve. Të gjitha këto dimensione mbeten me ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin arsimor.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU

  • RAPORT I BIRC: ARSIMI NË KRIZË, EKSPERTËT KËRKOJNË DEPOLITIZIM DHE REFORMA TË THELLA

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Pas më shumë se tridhjetë vjetësh nga fillimi i tranzicionit , Maqedonia e Veriut akoma përballet me sfida të thella që lidhen me kalimin nga reforma të bazuara kryesisht në interesat politike afatshkurtra, drejt reformave të qëndrueshme dhe profesionale, të bazuara në ekspertizë. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm në sektorin e arsimit të lartë, ku ndikimet e politizimit dhe mungesa e vazhdimësisë kanë minuar besueshmërinë, cilësinë dhe efikasitetin e sistemit arsimor.
    Ekspertë nga fusha e arsimit kanë vënë në dukje se një nga pengesat kryesore në rrugën drejt reformave substanciale në arsimin e lartë është mungesa e një konsensusi politik të gjerë dhe të qëndrueshëm që mund të mbrojë dhe implementojë strategji afatgjata pa ndërhyrje të politikave ditore. Përvojat rajonale, siç përmendet nga ekspertët modeli i Sllovenisë, tregon se sukseset e reformave strukturore vijnë nga politikat me vazhdimësi, përfshirja e komunitetit akademik dhe mbështetja e institucioneve shtetërore gjatë një periudhe të gjatë kohore.
    Në përputhje me këto nevoja, Maqedonia e Veriut ka bërë hapa konkretë duke themeluar më 6 nëntor 2024 Trupin Nacional Koordinues për Reforma në Arsimin e Lartë, një entitet gjithëpërfshirës që bashkon përfaqësues të institucioneve shtetërore, universiteteve, biznesit dhe shoqërisë civile, me mandatin për të rikthyer cilësinë, standardizimin dhe investimet në shkencë dhe kërkim. Ky trup synon të nisë një reformë strukturore të thellë, duke përgatitur propozime konkrete për përmirësimin e sistemit arsimor gjatë 18 muajve të ardhshëm.
    Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Raportet e Komisionit Evropian për vitet 2023 dhe 2024, si dhe analizat e organizatave ndërkombëtare si UNDP dhe OECD/SIGMA, evidentojnë mungesën e kapaciteteve teknike dhe njerëzore, politizimin e universiteteve dhe fragmentimin e legjislacionit, si faktorë që pengojnë konsolidimin e reformave në arsimin e lartë. Pa i tejkaluar këto barriera, vënë në pah ekspertët, Maqedonia e Veriut, do të vazhdojë të përballet me sfida në ndërtimin e institucioneve të depolitizuara, të pavarura dhe të përgjegjshme ndaj komunitetit akademik dhe shoqërisë.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU