Metamorfozis 1

Letër e hapur deri te Komisioni Evropian nga EDRI: t’i rezistojë presionit politik të kompanive teknologjike kundër rregullave të BE-së

E nderuara Kryetare von der Leyen,

E nderuara Zëvendëskryetare Ekzekutive Ribera,

E nderuara Zëvendëskryetare Ekzekutive Virkkunen,

Ne, organizatat e shoqërisë civile, sindikatat dhe bizneset, e nënshkruara më poshtë, ju kërkojmë t’i rezistoni presionit politik nga kompanitë e mëdha teknologjike (Big Tech) dhe t’i jepni përparësi veprimeve të guximshme për të mbrojtur demokracinë dhe ekonominë tonë. Nëse BE-ja dëshiron të ruajë sovranitetin e saj, ajo nuk duhet të ndalojë ose dobësojë zbatimin e rregullave të saj.

Kemi vëzhguar me shqetësim në rritje se si drejtorët ekzekutivë të kompanive të mëdha teknologjike amerikane kanë ndërruar drejtimin për të lajkatuar me administratën e Presidentit Trump, pjesërisht për ta mobilizuar atë kundër rregullave të BE-së, si Ligji i Tregjeve Digjitale (LTD), politika e konkurrencës dhe Ligji i Shërbimeve Digjitale (LSHD)

Drejtori Ekezekutiv i Meta, Mark Zuckerberg, ka deklaruar publikisht se kompania do të kërkonte të punonte me Presidentin Trump për të minuar ligjet në BE, duke synuar drejtpërdrejt LSHD-në, por edhe zbatimin e politikës së konkurrencës. Në mënyrë të ngjashme, Drejtori Ekzekutiv i Apple, Tim Cook thuhet se i ka kërkuar drejtpërdrejt Trumpit që ta kursejë atë nga gjobat e vendosura nga BE-ja pas një hetimi për ndihmën shtetërore.

Ndjemë një ndjenjë lehtësie kur ju dëgjuam se mbeteni plotësisht të përkushtuar ndaj zbatimit të rreptë të LTD-së dhe LSHD-së dhe zbatimit të këtyre rregullave kudo ku kompanitë nuk i respektojnë ato plotësisht, pas raporteve të shtypit që sugjeronin se Komisioni po shqyrtonte ndalimin e hetimeve që janë në vazhdim e sipër.

Organizatat e nënshkruara më poshtë ritheksojnë në termat më të fortë të mundshëm se zbatimi i LTD-së, LSHD-së dhe politikës së konkurrencës është thelbësor për mbrojtjen e njerëzve nga abuzimet më të këqija në internet, për mbrojtjen e demokracive tona kundër ndërhyrjeve të huaja, për krijimin e mundësive për novatorët evropianë, për ruajtjen e pluralizmit mediatik, dhe për të kufizuar fuqinë e rrezikshme politike dhe të tregut që kanë sot korporatat e mëdha teknologjike. Ne ritheksojmë mbështetjen tonë për shërbimet e Komisionit që bëjnë punën e përditshme të zbatimit dhe ju bëjmë thirrje që të merrni vendime të guximshme duke u bazuar në vlerësimet e tyre.

Megjithatë, kjo kohë tregon më shumë se kurrë më parë se për të frenuar kompanitë e mëdha teknologjike, BE-ja gjithashtu duhet të investojë në teknologji që mundëson një sferë publike digjitale më të larmishme dhe të decentralizuar.

Ndërprerja e zbatimit do të nënkuptonte pranimin e humbjes në punën tuaj për ta bërë sferën digjitale të drejtë dhe të sigurt

Përpjekja e drejtorëve ekzekutiv të kompanive të mëdha teknologjike për të fituar favorin e administratës amerikane nuk është befasi. Në fakt, kompanitë e mëdha teknologjike kanë arritur dominimin e tyre të jashtëzakonshëm në treg pjesërisht duke përdorur fuqinë e tyre për të shmangur respektimin e ligjeve, si për shembull mbrojtjen e të dhënave dhe politikën e konkurrencës, në të kaluarën. Ata të gjithë kanë lobuar shumë kundër përdorimit të mjeteve të konkurrencës nga BE-ja dhe LTD-së që kur propozimi u diskutua fillimisht. Apple dhe Meta u përpoqën gjithashtu të bllokonin zbatimin e LTD-së me veprime ligjore kundër Komisionit duke vënë në dyshim statusin e tyre të mbrojtësit.

Tani drejtorët ekzekutivë të kompanive të mëdha teknologjike po kërkojnë të mobilizojnë administratën e Presidentit Trump për të mbrojtur aftësinë e tyre për të shfrytëzuar përdoruesit dhe bizneset që varen prej tyre, duke përfshirë zhvilluesit e aplikacioneve, botuesit, reklamuesit dhe të tjerët, të gjitha këto duke vazhduar të ngulfatin konkurrentët e mundshëm. Ky shfrytëzim jo vetëm që ka krijuar një ekonomi të padrejtë digjitale; ka ndikuar drejtpërdrejt në dinamizmin dhe pluralizmin e ekonomisë evropiane.

Ri-futja e konkurrencës, drejtësisë dhe zgjedhjes në tregun digjital do të jetë edhe ashtu një detyrë e vështirë. Nëse ndalojmë ose dobësojmë zbatimin, rrezikojmë ta bëjmë të pamundur.

Evropa nuk duhet të maltretohet nga njerëz si Musk dhe Trump për ta dobësuar zbatimin e LSHD-së dhe LTD-së së saj

Në të njëjtën kohë, veprimet e ndërmarra nga X dhe Meta janë një kujtesë e fortë se sa e cenueshme është Evropa në varësinë tonë nga platformat më të mëdha online.

X në veçanti ka shkelur detyrimet e tij sipas LSHD-së për disa kohë, siç nënvizohet nga vetë gjetjet paraprake të Komisionit. Mënyra se si Musk dhe aleatët e tij oligarkë e përdorin platformën për propagandë politike antidemokratike, gënjeshtra dhe ngacmime të synuara, është një kërcënim serioz për demokracinë dhe diskursin tonë politik në Evropë. Ne jemi thellësisht të shqetësuar për fuqinë që ata e përdorin tani përmes makinës së manipulimit algoritmik që mbështet burimet e rrjetit social X.

Meta kohët e fundit njoftoi një ulje të madhe të qasjes së tyre të moderimit të përmbajtjeve në platformat e tyre. Ky ndryshim shfuqizon disa nga mbrojtjet më themelore të të drejtave të njeriut, duke lejuar shprehimisht shënjestrimin e komuniteteve të margjinalizuara dhe duke inkurajuar ekstremistët. Ndërsa këto ndryshime janë njoftuar se do të zbatohen fillimisht për përdoruesit amerikanë, Facebook, Instagram dhe Threads janë platforma globale. Përmbajtja në gjuhën angleze me bazë në SHBA në mënyrë të pashmangshme do të shihet dhe shpërndahet gjithashtu nga përdoruesit e Zonës Ekonomike Evropiane, dhe këta përdorues kanë shumë të ngjarë të përjetojnë pasojat e këtij degradimi të moderimit të përmbajtjeve. Me të drejtë do të pyesin se si i mbron ata LSHD-ja.

Tani është koha për të dyfishuar angazhimin për sovranitetin teknologjik të BE-së

Kjo nuk është një përplasje mes BE-së dhe SHBA-së, por më tepër një sulm nga kompanitë e mëdha teknologjike kundër të gjithë të tjerëve.

Kjo është arsyeja pse ju kërkojmë sot një lidership politik të guximshëm që jo vetëm do t’i rezistojë maltretimeve nga kompanitë e mëdha teknologjike, por edhe do t’i japë përparësi zbatimit të fortë të rregullores digjitale. Për më tepër, ju bëjmë thirrje që të investoni në një sferë digjitale të larmishme dhe të decentralizuar, e cila është pjesë e një bashkësie sovrane digjitale dhe që nuk zotërohet dhe qeveriset nga korporata teknologjike pronësore, pavarësisht se ku gjenden ato.

Me respekt,

‘NEVER AGAIN’ Association, Poloni,

Access Now, Globale

AlgorithmWatch, Gjermani

Aspiration, SHBA

Avaaz, Globale

Balanced Economy Project, Globale

Bürgerbewegung Finanzwende, Gjermani

Center for Countering Digital Hate, SHBA/MB

Corporate Europe Observatory, BE

Commons Network, Holandë

Cryptee, Estoni

Danes je nov dan, Slloveni

Defend Democracy, Holandë/Belgjikë

Democracy Reporting International (DRI), Globale

Digital Action, Globale

Digitale Gesellschaft,

Zvicër Državljan D / Citizen D, Slloveni

EKŌ, SHBA

European Public Services Union (EPSU), BE

European Digital Rights (EDRi), BE

FEMNET, Gjermani

Germanwatch e.V., Gjermani

Goliathwatch, Gjermani

Gong, Kroaci

Homo Digitalis, Greqi

Irish Council for Civil Liberties, Irlandë

Lobbycontrol, Gjermani

Matrix.org Foundation, MB

Fondacioni Metamorfozis, Maqedonia e Veriut,

Nextcloud, Gjermani

Open Markets Institute, SHBA

Panoptykon Foundation, Poloni

People vs Big Tech, Globale

Politiscope, Kroaci

Rebalance Now, Gjermani

SHARE Foundation, Serbi

SOMO, Holandë

The Good Lobby, BE

The London Story, Belgium / Holandë

Transnational Institute (TNI), Holandë

Vrijschrift.org, Holandë

Xnet, Institute for Democratic Digitalisation, Spanjë

This post was originally published on this site

Продолжи со читање

  • Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij

    Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij nëpër 20 qytete në gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor: Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, nga shtatori deri në nëntor të vitit 2025. Ndalesa e parë është në Prizren, Kosovë, më 8 shtator, e ndjekur nga Mitrovica më 9 […]
    The post Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij first appeared on Metamorphosis.

  • RAPORT I BIRC: PERSPEKTIVA E REFORMAVE TË QËNDRUESHME NË KUADËR TË KLASTERIT 3 DHE KLASTERIT 1

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Në këtë kuadër, tashmë nga ekspertët është vënë në dukje se harmonizimi i konceptit evropian, gjegjësisht ligjeve europiane në sistemin arsimor në Maqedoninë e Veriut mbetet një imperative jetik për të krijuar dinamika tjera në arsimin e lartë në drejtim të përmirësimit të cilësisë.
    Klasteri 3 që do të hapet me BE-në e vendos fokusin në konkurrencën dhe rritjen gjithëpërfshirëse. Pikërisht, në sinkron me këtë klaster, shtetet anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative dhe financiare  si dhe kapacitetet e nevojshme zbatuese për të siguruar menaxhimin e shëndoshë financiar të programeve të arsimit, trajnimit dhe komunitetit rinor. Për të siguruar përfshirje të plotë dhe të suksesshme në programet kornizë, vendet anëtare duhet të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik, pa anashkaluar stafin adekuat.
    Në këtë kuadër, reformat në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor nuk janë vetëm një përparësi sektoriale, por një domosdoshmëri strategjike që ndërlidhet drejtpërdrejt me cilësinë e kapitalit njerëzor dhe aftësinë e vendit për të ndërtuar një ekonomi të qëndrueshme dhe konkurruese. Klasteri 3 përfshin kapitujt që lidhen me arsimin, kërkimin shkencor dhe kulturën (25 dhe 26), ndërsa Klasteri 1 përqendrohet në sundimin e ligjit, etikën dhe funksionimin demokratik të institucioneve. Të gjitha këto dimensione mbeten me ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin arsimor.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU

  • RAPORT I BIRC: ARSIMI NË KRIZË, EKSPERTËT KËRKOJNË DEPOLITIZIM DHE REFORMA TË THELLA

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Pas më shumë se tridhjetë vjetësh nga fillimi i tranzicionit , Maqedonia e Veriut akoma përballet me sfida të thella që lidhen me kalimin nga reforma të bazuara kryesisht në interesat politike afatshkurtra, drejt reformave të qëndrueshme dhe profesionale, të bazuara në ekspertizë. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm në sektorin e arsimit të lartë, ku ndikimet e politizimit dhe mungesa e vazhdimësisë kanë minuar besueshmërinë, cilësinë dhe efikasitetin e sistemit arsimor.
    Ekspertë nga fusha e arsimit kanë vënë në dukje se një nga pengesat kryesore në rrugën drejt reformave substanciale në arsimin e lartë është mungesa e një konsensusi politik të gjerë dhe të qëndrueshëm që mund të mbrojë dhe implementojë strategji afatgjata pa ndërhyrje të politikave ditore. Përvojat rajonale, siç përmendet nga ekspertët modeli i Sllovenisë, tregon se sukseset e reformave strukturore vijnë nga politikat me vazhdimësi, përfshirja e komunitetit akademik dhe mbështetja e institucioneve shtetërore gjatë një periudhe të gjatë kohore.
    Në përputhje me këto nevoja, Maqedonia e Veriut ka bërë hapa konkretë duke themeluar më 6 nëntor 2024 Trupin Nacional Koordinues për Reforma në Arsimin e Lartë, një entitet gjithëpërfshirës që bashkon përfaqësues të institucioneve shtetërore, universiteteve, biznesit dhe shoqërisë civile, me mandatin për të rikthyer cilësinë, standardizimin dhe investimet në shkencë dhe kërkim. Ky trup synon të nisë një reformë strukturore të thellë, duke përgatitur propozime konkrete për përmirësimin e sistemit arsimor gjatë 18 muajve të ardhshëm.
    Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Raportet e Komisionit Evropian për vitet 2023 dhe 2024, si dhe analizat e organizatave ndërkombëtare si UNDP dhe OECD/SIGMA, evidentojnë mungesën e kapaciteteve teknike dhe njerëzore, politizimin e universiteteve dhe fragmentimin e legjislacionit, si faktorë që pengojnë konsolidimin e reformave në arsimin e lartë. Pa i tejkaluar këto barriera, vënë në pah ekspertët, Maqedonia e Veriut, do të vazhdojë të përballet me sfida në ndërtimin e institucioneve të depolitizuara, të pavarura dhe të përgjegjshme ndaj komunitetit akademik dhe shoqërisë.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU