Download 1024x641.png

Ndikimi i kontekstit politik në hapjen e qeverisë

ОдФондација Метаморфозис

Me ftesë të Partnerëve për Ndryshim Demokratik Serbi (Partnerët Serbi), Fondacioni për Internet dhe Shoqëri – Metamorfozis ishte pjesë e konferencës “E ardhmja e qasjes së lirë në informata”. Ngjarja u mbajt më 6 shtator 2024 në Beograd, dhe është pjesë e serisë së ngjarjeve me të cilat shënohet dita ndërkombëtare e qasjes së lirë në informata me karakter publik.

Dançe Danillovska-Bajdevska, Drejtore e programeve në Fondacionin Metamorfozis, ishte pjesë e panelit të parë rajonal “Liria e shprehjes dhe e informimit në kohë krize dhe turbulencash politike”, së bashku me Ilaria Fevola, këshilltare juridike në ARTICLE 19, Tijana Cvejetiçanin, Drejtore e programeve në Shoqatën “Zashto ne?” (Pse jo?) nga Bosnja dhe Hercegovina dhe Milena Gvozdenoviq, Zëvendës- Drejtoreshë Ekzekutive në Qendrën për Tranzicion Demokratik nga Mali i Zi.

Biseda në panelin e parë iu kushtua kuptimit të sfidave në ushtrimin e së drejtës së publikut për të ditur, lirisë së fjalës dhe pozitës së mediave dhe aktivistëve në rajon dhe botë. Gjatë panelit u prezantua edhe hulumtimi rajonal i Indeksit të hapjes për gjendjen e hapjes së institucioneve publike në vendet e rajonit.

Si pjesë e rrjetit ACTION SEE përmes Indeksit Rajonal të Transparencës, Fondacioni Metamorfozis dhe partnerët e tij tashmë 8 vjet me radhë i kanë monitoruar autoritetet ekzekutive dhe legjislative në Maqedoninë e Veriut, Serbi, Mal të Zi dhe Bosnjë e Hercegovinë. Ajo që mund të konkludohet është se, parë në nivel rajonal, në 3 vitet e fundit nuk ka pasur arritje të mëdha sistematike në këtë fushë, ndonëse vendet e rajonit janë të përkushtuara deklarativisht për avancimin e transparencës institucionale. Një nga arsyet për këtë është paqëndrueshmëria e vazhdueshme politike në rajon, e cila ndikon në zhvillimin e politikave dhe kulturave të hapjes së autoriteteve. Gjetjet tregojnë se jo të gjitha vendet punojnë me përkushtim në këtë fushë, veçanërisht jo në të gjitha nivelet e qeverisjes, me atë që qeveritë vazhdimisht paraqiten se janë më të hapura se ministritë dhe organet në përbërje të tyre.

Burimi: https://www.partners-serbia.org, Partnerët për Ndryshim Demokratik Serbi

“Sipas Indeksit Rajonal të Hapjes, rezultatet më të mira në mesin e qeverive në rajon i ka arritur Qeveria e Maqedonisë së Veriut me përmbushje prej 78,33% të treguesve të hapjes. Mirëpo, Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut (78,33%) nuk është institucioni më i hapur, por kjo është Ministria e Mbrojtjes së Maqedonisë së Veriut (90,84%). Ndërsa këtë vit (2024), në listën e renditjes, si e dyta u rendit Ministria e Bujqësisë (85,61%). Kur mendojmë më thellë dhe e shikojmë pamjen më të gjerë, Ministria e Mbrojtjes, si institucion i renditur në vend të parë, është institucioni që punon me një sasi të madhe të dhënash të klasifikuara sipas legjislacionit ekzistues. Nga ana tjetër, Ministria e Bujqësisë, në matjen e vitit të kaluar, ishte nën mesataren në përmbushjen e treguesve nga ministritë, mirëpo pas publikimit të Indeksit në vitin 2023, ata treguan vullnet politik dhe punuan bashkë me ne nga Fondacioni “Metamorfozis” për ta përmirësuar hapjen e tyre. Kjo vetëm na çon në përfundimin se vullneti politik luan një rol të madh në rritjen e hapjes së institucioneve”. – theksoi Danillovska-Bajdevska.

Sipas saj, digjitalizimi është e ardhmja e ushtrimit të së drejtës për qasje të lirë në informata. Në fakt, i tillë është shembulli në Maqedoninë e Veriut, me krijimin e platformës së Thesarit të Hapur (open.finance.gov.mk), përmes të cilit mundësohet qasje në të gjitha të dhënat nga Thesari i shtetit në format të hapur.

Danillovska-Bajdevska theksoi se në Maqedoninë e Veriut, me qëllim të ndërlidhjes dhe harmonizimit të politikave tashmë të miratuara që në mënyrë direkte ose indirekte synojnë përmirësimin e transparencës së institucioneve, por edhe për të ofruar udhëzime të reja për përmirësimin e transparencës së institucioneve, Qeveria së bashku me Fondacionin Metamorfozis krijoi një proces gjithëpërfshirës në të cilin u krijua Strategjia e Qeverisë për Transparencë me Planin e Veprimit (2023–2026). Pritet që me zbatimin e këtij dokumenti strategjik të ndërtohet një kulturë e transparencës në institucione dhe në këtë mënyrë të rritet besimi i qytetarëve tek institucionet, gjë që do të ndikojë pozitivisht në demokratizimin e shtetit.

This post was originally published on this site

Продолжи со читање

  • Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij

    Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij nëpër 20 qytete në gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor: Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, nga shtatori deri në nëntor të vitit 2025. Ndalesa e parë është në Prizren, Kosovë, më 8 shtator, e ndjekur nga Mitrovica më 9 […]
    The post Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij first appeared on Metamorphosis.

  • RAPORT I BIRC: PERSPEKTIVA E REFORMAVE TË QËNDRUESHME NË KUADËR TË KLASTERIT 3 DHE KLASTERIT 1

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Në këtë kuadër, tashmë nga ekspertët është vënë në dukje se harmonizimi i konceptit evropian, gjegjësisht ligjeve europiane në sistemin arsimor në Maqedoninë e Veriut mbetet një imperative jetik për të krijuar dinamika tjera në arsimin e lartë në drejtim të përmirësimit të cilësisë.
    Klasteri 3 që do të hapet me BE-në e vendos fokusin në konkurrencën dhe rritjen gjithëpërfshirëse. Pikërisht, në sinkron me këtë klaster, shtetet anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative dhe financiare  si dhe kapacitetet e nevojshme zbatuese për të siguruar menaxhimin e shëndoshë financiar të programeve të arsimit, trajnimit dhe komunitetit rinor. Për të siguruar përfshirje të plotë dhe të suksesshme në programet kornizë, vendet anëtare duhet të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik, pa anashkaluar stafin adekuat.
    Në këtë kuadër, reformat në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor nuk janë vetëm një përparësi sektoriale, por një domosdoshmëri strategjike që ndërlidhet drejtpërdrejt me cilësinë e kapitalit njerëzor dhe aftësinë e vendit për të ndërtuar një ekonomi të qëndrueshme dhe konkurruese. Klasteri 3 përfshin kapitujt që lidhen me arsimin, kërkimin shkencor dhe kulturën (25 dhe 26), ndërsa Klasteri 1 përqendrohet në sundimin e ligjit, etikën dhe funksionimin demokratik të institucioneve. Të gjitha këto dimensione mbeten me ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin arsimor.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU

  • RAPORT I BIRC: ARSIMI NË KRIZË, EKSPERTËT KËRKOJNË DEPOLITIZIM DHE REFORMA TË THELLA

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Pas më shumë se tridhjetë vjetësh nga fillimi i tranzicionit , Maqedonia e Veriut akoma përballet me sfida të thella që lidhen me kalimin nga reforma të bazuara kryesisht në interesat politike afatshkurtra, drejt reformave të qëndrueshme dhe profesionale, të bazuara në ekspertizë. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm në sektorin e arsimit të lartë, ku ndikimet e politizimit dhe mungesa e vazhdimësisë kanë minuar besueshmërinë, cilësinë dhe efikasitetin e sistemit arsimor.
    Ekspertë nga fusha e arsimit kanë vënë në dukje se një nga pengesat kryesore në rrugën drejt reformave substanciale në arsimin e lartë është mungesa e një konsensusi politik të gjerë dhe të qëndrueshëm që mund të mbrojë dhe implementojë strategji afatgjata pa ndërhyrje të politikave ditore. Përvojat rajonale, siç përmendet nga ekspertët modeli i Sllovenisë, tregon se sukseset e reformave strukturore vijnë nga politikat me vazhdimësi, përfshirja e komunitetit akademik dhe mbështetja e institucioneve shtetërore gjatë një periudhe të gjatë kohore.
    Në përputhje me këto nevoja, Maqedonia e Veriut ka bërë hapa konkretë duke themeluar më 6 nëntor 2024 Trupin Nacional Koordinues për Reforma në Arsimin e Lartë, një entitet gjithëpërfshirës që bashkon përfaqësues të institucioneve shtetërore, universiteteve, biznesit dhe shoqërisë civile, me mandatin për të rikthyer cilësinë, standardizimin dhe investimet në shkencë dhe kërkim. Ky trup synon të nisë një reformë strukturore të thellë, duke përgatitur propozime konkrete për përmirësimin e sistemit arsimor gjatë 18 muajve të ardhshëm.
    Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Raportet e Komisionit Evropian për vitet 2023 dhe 2024, si dhe analizat e organizatave ndërkombëtare si UNDP dhe OECD/SIGMA, evidentojnë mungesën e kapaciteteve teknike dhe njerëzore, politizimin e universiteteve dhe fragmentimin e legjislacionit, si faktorë që pengojnë konsolidimin e reformave në arsimin e lartë. Pa i tejkaluar këto barriera, vënë në pah ekspertët, Maqedonia e Veriut, do të vazhdojë të përballet me sfida në ndërtimin e institucioneve të depolitizuara, të pavarura dhe të përgjegjshme ndaj komunitetit akademik dhe shoqërisë.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU