Proverkata Na Fakti E Efikasna Vo Borbata Protiv Dezinformaciite I Taa Ne E Cenzura Meta Mk 01 08 2025 01 04 Pm

Verifikimi i fakteve është efektiv në luftimin e dezinformatave, nuk është censurë

Lidhja e verifikimit të fakteve me censurën është e dëmshme sepse pretendime të tilla të rreme janë një nga forcat shtytëse pas ngacmimeve dhe sulmeve ndaj verifikuesve të fakteve, njoftoi EFCSN

Rrjeti Evropian për Standarde të Verifikimit të Fakteve (EFCSN) është i zhgënjyer nga vendimi i Meta-s për t’i dhënë fund programit të tij të verifikimit të fakteve duke filluar në SHBA, ndërsa dënon fuqishëm deklaratat e themeluesit të Meta-s që lidh kontrollin e fakteve me censurën, thuhet në reagimin e tyre ndaj njoftimit të Mark Zuckerberg se po i jep fund përdorimit të verifikimit të pavarur të fakteve në platformat e tij, duke filluar nga SHBA,

“Kjo duket më shumë si një lëvizje e motivuar politikisht e bërë në kontekstin e administratës së ardhshme të Donald Trump në Shtetet e Bashkuara sesa një vendim i bazuar në prova”, tha Clara Jimenez Cruz, presidente e EFCSN.

Rrjeti inkurajon Bashkimin Evropian që t’i rezistojë presionit politik dhe të mos e lejojë atë të minojë përpjekjet e tij për të trajtuar përhapjen e dezinformatave në platformat kryesore online. Siç theksojnë nga atje, verifikimi i fakteve nuk është censurë dhe e njëjta jep kontekst dhe fakte për çdo qytetar në bazë të të cilave më pas merr vendimin e tij. Kontrolli i fakteve është provuar të jetë efektiv në luftimin e dezinformatave.

“Të barazosh verifikimin e fakteve me censurën është një pretendim i rremë dhe keqdashës. Kontrolluesit e fakteve nuk “censurojnë” askënd. Anëtarët tanë hetojnë dhe publikojnë prova të pretendimeve potencialisht të rreme. Ka qenë gjithmonë vendimi i Metës se çfarë të bëjë me etiketën e kontrollit të fakteve për përmbajtjen, jo i yni”, thuhet në reagimin e FCSN-së.

Nga atje ata kujtojnë deklaratën e Zuckerberg, i cili tha: “Verifikuesit e fakteve ishin thjesht shumë të njëanshëm politikisht dhe humbën më shumë besim sesa krijuan”.

“Kjo është gënjeshtër. Kontrolluesit e fakteve udhëhiqen nga standardet më të larta gazetareske të raportimit të paanshëm, transparencës, integritetit dhe llogaridhënies, me organizata si EFCSN që mbështesin këto standarde nëpërmjet recensioneve të kryera në mënyrë të pavarur. Lidhja e verifikimit të fakteve me censurën është e dëmshme sepse pretendime të tilla të rreme janë një nga forcat shtytëse pas ngacmimeve dhe sulmeve ndaj kontrolluesve të fakteve. Për më tepër, këto akuza mund të përkeqësojnë një çështje tashmë të ndezur që prek kontrolluesit e fakteve në mbarë botën”, shtohet në deklaratë.

Ndërsa disa vende evropiane shkojnë drejt zgjedhjeve në vitin 2025, platformat që tërhiqen nga luftimi i lajmeve të rreme dhe dezinformatave lejojnë dhe madje ftojnë potencialisht ndërhyrje në zgjedhje, veçanërisht nga aktorët e huaj. BE-ja në veçanti duhet të qëndrojë e vendosur në zbatimin e ligjeve të veta, edhe përballë presionit nga vendet e tjera.

Çfarë thonë faktet (dhe Meta) për ndikimin e programit të kontrollit të fakteve

EFCSN thekson se njoftimi i Metës e barazon sistemin e shënimit të dezinformatave të verifikuara me censurën, duke thënë se “Programi i destinuar për informacion është kthyer shumë shpesh në një mjet censurimi”.

“Kjo është në fakt e kundërta e mënyrës se si funksionon sistemi i etiketimit. Raportimi i dezinformatave i lejon përdoruesit të marrin vendim të informuar se çfarë përmbajtje të ndajnë ose komentojnë”, thotë EFCSN.

Në fakt, shtohet aty, vetëm vitin e kaluar përpara zgjedhjeve parlamentare të BE-së, Meta vuri në dukje efektivitetin e sistemit të tij të etiketimit, duke thënë: “Ndërmjet korrikut dhe dhjetorit 2023, për shembull, mbi 68 milionë përmbajtje të shikuara në BE në Facebook dhe Instagram kishin shenja kontrolli faktesh. Kur vendoset etiketë e kontrollit të fakteve, 95% e njerëzve nuk klikojnë për ta parë atë.”

Meta gjithashtu e ka festuar më parë Programin e saj të verifikimit të fakteve nga papa e tretë si të suksesshëm dhe të dobishëm për përdoruesit, duke deklaruar, “Ne e dimë se ky program funksionon dhe njerëzit shohin vlerë në etiketat paralajmëruese që shfaqim në përmbajtje pasi faktet e partnerit të kontrollit të fakteve do ta vlerësojë”.

Në njoftimin e fundit, themeluesi i Metës aludon për “shumë gabime dhe shumë censurë”; por Raporti i fundit i Transparencës i Metës nga DSA tregon se gabimet në përmbajtjen e verifikuar prekën vetëm 3.15 përqind të totalit të ankesave të degradimit në Facebook.

Për më tepër, EFCSN thekson se modeli i Shënimeve të Komunitetit i propozuar si një alternativë ndaj Programit të Kontrollit të Fakteve nga Pala e Tretë ka gjithashtu dobësi.

“Vërejtjet e komunitetit mund të jenë më të dobishmet për t’iu kundërvënë pretendimeve të rreme kur ato bazohen në ekspertizën e duhur dhe punën e verifikimit të fakteve. Në kontekstin e zgjedhjeve të vitit 2024 në SHBA, Poynter raportoi se Vërejtjet e komunitetit të X kishin në rastin më të mirë një efekt jashtëzakonisht margjinal në luftimin e dezinformimit zgjedhor. Nga një hetim tjetër, organizata anëtare EFCSN. Science Feedback zbuluan se shumica e përmbajtjes në X (ish Twitter) që kontrolluesit e fakteve zbuluan se ishin të rreme ose mashtruese nuk kishin shenja të dukshme se ishin moderuar”, thuhet në njoftimin e EFCSN-së.

Rrjeti Evropian për Standardet e Kontrollit të Fakteve është një shoqatë e organizatave që kontrollojnë faktet e përkushtuara ndaj standardeve të pavarësisë, transparencës dhe cilësisë gazetareske të përcaktuara në Kodin Evropian të Standardeve për Organizatat e Pavarura të Kontrollit të Fakteve. Me mbi 50 anëtarë të konfirmuar në të gjithë Evropën, EFCSN është zëri i verifikuesve evropianë të fakteve. Fondacioni Metamorfosis është një nga themeluesit dhe një anëtar i EFCSN që përmbush plotësisht standardet e përcaktuara.

This post was originally published on this site

Продолжи со читање

  • Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij

    Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij nëpër 20 qytete në gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor: Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, nga shtatori deri në nëntor të vitit 2025. Ndalesa e parë është në Prizren, Kosovë, më 8 shtator, e ndjekur nga Mitrovica më 9 […]
    The post Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij first appeared on Metamorphosis.

  • RAPORT I BIRC: PERSPEKTIVA E REFORMAVE TË QËNDRUESHME NË KUADËR TË KLASTERIT 3 DHE KLASTERIT 1

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Në këtë kuadër, tashmë nga ekspertët është vënë në dukje se harmonizimi i konceptit evropian, gjegjësisht ligjeve europiane në sistemin arsimor në Maqedoninë e Veriut mbetet një imperative jetik për të krijuar dinamika tjera në arsimin e lartë në drejtim të përmirësimit të cilësisë.
    Klasteri 3 që do të hapet me BE-në e vendos fokusin në konkurrencën dhe rritjen gjithëpërfshirëse. Pikërisht, në sinkron me këtë klaster, shtetet anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative dhe financiare  si dhe kapacitetet e nevojshme zbatuese për të siguruar menaxhimin e shëndoshë financiar të programeve të arsimit, trajnimit dhe komunitetit rinor. Për të siguruar përfshirje të plotë dhe të suksesshme në programet kornizë, vendet anëtare duhet të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik, pa anashkaluar stafin adekuat.
    Në këtë kuadër, reformat në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor nuk janë vetëm një përparësi sektoriale, por një domosdoshmëri strategjike që ndërlidhet drejtpërdrejt me cilësinë e kapitalit njerëzor dhe aftësinë e vendit për të ndërtuar një ekonomi të qëndrueshme dhe konkurruese. Klasteri 3 përfshin kapitujt që lidhen me arsimin, kërkimin shkencor dhe kulturën (25 dhe 26), ndërsa Klasteri 1 përqendrohet në sundimin e ligjit, etikën dhe funksionimin demokratik të institucioneve. Të gjitha këto dimensione mbeten me ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin arsimor.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU

  • RAPORT I BIRC: ARSIMI NË KRIZË, EKSPERTËT KËRKOJNË DEPOLITIZIM DHE REFORMA TË THELLA

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Pas më shumë se tridhjetë vjetësh nga fillimi i tranzicionit , Maqedonia e Veriut akoma përballet me sfida të thella që lidhen me kalimin nga reforma të bazuara kryesisht në interesat politike afatshkurtra, drejt reformave të qëndrueshme dhe profesionale, të bazuara në ekspertizë. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm në sektorin e arsimit të lartë, ku ndikimet e politizimit dhe mungesa e vazhdimësisë kanë minuar besueshmërinë, cilësinë dhe efikasitetin e sistemit arsimor.
    Ekspertë nga fusha e arsimit kanë vënë në dukje se një nga pengesat kryesore në rrugën drejt reformave substanciale në arsimin e lartë është mungesa e një konsensusi politik të gjerë dhe të qëndrueshëm që mund të mbrojë dhe implementojë strategji afatgjata pa ndërhyrje të politikave ditore. Përvojat rajonale, siç përmendet nga ekspertët modeli i Sllovenisë, tregon se sukseset e reformave strukturore vijnë nga politikat me vazhdimësi, përfshirja e komunitetit akademik dhe mbështetja e institucioneve shtetërore gjatë një periudhe të gjatë kohore.
    Në përputhje me këto nevoja, Maqedonia e Veriut ka bërë hapa konkretë duke themeluar më 6 nëntor 2024 Trupin Nacional Koordinues për Reforma në Arsimin e Lartë, një entitet gjithëpërfshirës që bashkon përfaqësues të institucioneve shtetërore, universiteteve, biznesit dhe shoqërisë civile, me mandatin për të rikthyer cilësinë, standardizimin dhe investimet në shkencë dhe kërkim. Ky trup synon të nisë një reformë strukturore të thellë, duke përgatitur propozime konkrete për përmirësimin e sistemit arsimor gjatë 18 muajve të ardhshëm.
    Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Raportet e Komisionit Evropian për vitet 2023 dhe 2024, si dhe analizat e organizatave ndërkombëtare si UNDP dhe OECD/SIGMA, evidentojnë mungesën e kapaciteteve teknike dhe njerëzore, politizimin e universiteteve dhe fragmentimin e legjislacionit, si faktorë që pengojnë konsolidimin e reformave në arsimin e lartë. Pa i tejkaluar këto barriera, vënë në pah ekspertët, Maqedonia e Veriut, do të vazhdojë të përballet me sfida në ndërtimin e institucioneve të depolitizuara, të pavarura dhe të përgjegjshme ndaj komunitetit akademik dhe shoqërisë.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU