ЕПИ

Rrugës drejt një rikuperimi nga COVID – 19 të bazuar në të drejta

ОдИнститут за европска политика

Pandemia COVID-19 zbuloi boshllëqet në respektimin e të drejtave themelore të shëndetit, arsimit, punësimit dhe mbrojtjes sociale në të gjithë shoqërinë. Raporti i të Drejtave Themelore të FRA-së 2021 përshkruan ndikimin e gjerë të pandemisë në të drejtat dhe sugjeron se si të adresohen më së miri pabarazitë dhe kërcënimet në rritje për kohezionin shoqëror.

“COVID-19 testoi zgjidhjen e sistemeve të mbrojtjes së të drejtave themelore në të gjithë BE-në” thotë Drejtori i FRA, Michael O’Flaherty. “Qeveritë duhet të krijojnë struktura të qëndrueshme për të trajtuar pabarazinë, racizmin dhe përjashtimin. Vetëm një qasje e bazuar në të drejtat lejon qeveritë të ndërtojnë shoqëri gjithëpërfshirëse. ”

Raporti i FRA-së për të Drejtat Themelore 2021 pasqyron zhvillimet dhe mungesat e mbrojtjes së të drejtave të njeriut në BE gjatë vitit të kaluar. Kapitulli i fokusuar në korona virusin rishikon ndikimin e pandemisë në të drejtat themelore dhe në jetën e përditshme të njerëzve, veçanërisht të grupeve e pambrojtura si njerëzit e moshuar, personat me aftësi të kufizuara, romët dhe migrantët.

Shikuar më tej, qeveritë duhet të konsultohen me organet kombëtare të të drejtave të njeriut për të vlerësuar se si veprimet e tyre për shëndetin publik ndikojnë në të drejtat themelore. Ata gjithashtu duhet të:

  • forcojnë qëndrueshmërinë e shërbimeve arsimore, të kujdesit shëndetësor dhe mbështetjes sociale për të përmbushur nevojat e gjithsecilit;
  • miratojnë zgjidhje dixhitale, të kapërcejë ndarjen dixhitale dhe të trajtojë dezinformimin;
  • kushtojnë vëmendje grupeve me rrezik të lartë si ato që janë nën kujdes, të arrestuar ose të pastrehë;
  • sigurojnë qasje të drejtë dhe të barabartë në vaksina.

Çështje të tjera kryesore në vitin 2020 përfshijnë:

  • Racizmi – pandemia nxiti diskriminimin, krimin e urrejtjes dhe gjuhën e urrejtjes ndaj pakicave, veçanërisht njerëzve me prejardhje emigrante dhe romëve. Në të njëjtën kohë, lëvizja Black Lives Matter dhe plani i parë i BE-së i veprimit Antiracizëm mobilizuan përpjekjet për të trajtuar racizmin në Evropë. Vendet e BE-së duhet të shtojnë përpjekjet për të luftuar racizmin përmes planeve kombëtare të veprimit, të penalizojnë krimin e urrejtjes, të mbështesin viktimat dhe të trajtojnë profilizimin etnik diskriminues në polici.
  • Migrimi – respektimi i të drejtave themelore në kufij mbetet sfidë në BE. Migrantët vdiqën në det, u përballën me dhunë dhe regime në kufijtë tokësorë dhe mbipopullim në qendrat e pritjes. Në përputhje me Paktin e propozuar të migracionit dhe azilit të BE-së, vendet e BE-së duhet të kryejnë një monitorim efektiv dhe të pavarur për të luftuar abuzimet e të drejtave në kufij. Ata gjithashtu duhet të ofrojnë lehtësi të përshtatshme në qendrat e pritjes.
  • Të drejtat e fëmijëve – shumë fëmijë vuajtën gjatë pandemisë, veçanërisht ata me prejardhje të pafavorshme ekonomike ose shoqërore. Edukimi në distancë ishte i vështirë pa qasje në internet ose kompjuterë. Abuzimi i fëmijëve gjithashtu u rrit gjatë mbylljes dhe karantinës. BE-ja duhet të mbështesë iniciativat në kuadër të Garancës evropiane për fëmijë të ardhme duke targetuar sfera dhe grupe më të prekura nga pandemia. Vendet e BE-së duhet të sigurojnë që të gjithë fëmijët të kenë qasje të barabartë në arsim dhe të mbrohen nga abuzimi.

Raporti përmbledh dhe analizon zhvillimet kryesore të të drejtave të njeriut në BE në vitin 2020. Ai përmban propozime për veprim që mbulojnë Kartën e BE-së për të Drejtat Themelore dhe përdorimin e saj nga Shtetet Anëtare; barazia dhe mosdiskriminimi; racizmi dhe intoleranca e lidhur me të; Përfshirja dhe barazia e romëve; azili, kufijtë dhe migrimi; shoqëria e informacionit, privatësia dhe mbrojtja e të dhënave; të drejtat e fëmijëve; qasja në drejtësi; dhe zbatimin e Konventës së KB për të drejtat e personave me aftësi të kufizuara (CRPD).

Instituti për politikë evropiane dhe këtë vit, së bashku me bashkëpunëtorët tanë të jashtëm, përpunoi raportin për Maqedoninë e Veriut.

Shkarkoni raportin kryesor
Shkarkoni raportin për Maqedoninë e Veriut

The post Rrugës drejt një rikuperimi nga COVID – 19 të bazuar në të drejta appeared first on EPI.

Продолжи со читање

  • Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij

    Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij nëpër 20 qytete në gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor: Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, nga shtatori deri në nëntor të vitit 2025. Ndalesa e parë është në Prizren, Kosovë, më 8 shtator, e ndjekur nga Mitrovica më 9 […]
    The post Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij first appeared on Metamorphosis.

  • RAPORT I BIRC: PERSPEKTIVA E REFORMAVE TË QËNDRUESHME NË KUADËR TË KLASTERIT 3 DHE KLASTERIT 1

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Në këtë kuadër, tashmë nga ekspertët është vënë në dukje se harmonizimi i konceptit evropian, gjegjësisht ligjeve europiane në sistemin arsimor në Maqedoninë e Veriut mbetet një imperative jetik për të krijuar dinamika tjera në arsimin e lartë në drejtim të përmirësimit të cilësisë.
    Klasteri 3 që do të hapet me BE-në e vendos fokusin në konkurrencën dhe rritjen gjithëpërfshirëse. Pikërisht, në sinkron me këtë klaster, shtetet anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative dhe financiare  si dhe kapacitetet e nevojshme zbatuese për të siguruar menaxhimin e shëndoshë financiar të programeve të arsimit, trajnimit dhe komunitetit rinor. Për të siguruar përfshirje të plotë dhe të suksesshme në programet kornizë, vendet anëtare duhet të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik, pa anashkaluar stafin adekuat.
    Në këtë kuadër, reformat në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor nuk janë vetëm një përparësi sektoriale, por një domosdoshmëri strategjike që ndërlidhet drejtpërdrejt me cilësinë e kapitalit njerëzor dhe aftësinë e vendit për të ndërtuar një ekonomi të qëndrueshme dhe konkurruese. Klasteri 3 përfshin kapitujt që lidhen me arsimin, kërkimin shkencor dhe kulturën (25 dhe 26), ndërsa Klasteri 1 përqendrohet në sundimin e ligjit, etikën dhe funksionimin demokratik të institucioneve. Të gjitha këto dimensione mbeten me ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin arsimor.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU

  • RAPORT I BIRC: ARSIMI NË KRIZË, EKSPERTËT KËRKOJNË DEPOLITIZIM DHE REFORMA TË THELLA

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Pas më shumë se tridhjetë vjetësh nga fillimi i tranzicionit , Maqedonia e Veriut akoma përballet me sfida të thella që lidhen me kalimin nga reforma të bazuara kryesisht në interesat politike afatshkurtra, drejt reformave të qëndrueshme dhe profesionale, të bazuara në ekspertizë. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm në sektorin e arsimit të lartë, ku ndikimet e politizimit dhe mungesa e vazhdimësisë kanë minuar besueshmërinë, cilësinë dhe efikasitetin e sistemit arsimor.
    Ekspertë nga fusha e arsimit kanë vënë në dukje se një nga pengesat kryesore në rrugën drejt reformave substanciale në arsimin e lartë është mungesa e një konsensusi politik të gjerë dhe të qëndrueshëm që mund të mbrojë dhe implementojë strategji afatgjata pa ndërhyrje të politikave ditore. Përvojat rajonale, siç përmendet nga ekspertët modeli i Sllovenisë, tregon se sukseset e reformave strukturore vijnë nga politikat me vazhdimësi, përfshirja e komunitetit akademik dhe mbështetja e institucioneve shtetërore gjatë një periudhe të gjatë kohore.
    Në përputhje me këto nevoja, Maqedonia e Veriut ka bërë hapa konkretë duke themeluar më 6 nëntor 2024 Trupin Nacional Koordinues për Reforma në Arsimin e Lartë, një entitet gjithëpërfshirës që bashkon përfaqësues të institucioneve shtetërore, universiteteve, biznesit dhe shoqërisë civile, me mandatin për të rikthyer cilësinë, standardizimin dhe investimet në shkencë dhe kërkim. Ky trup synon të nisë një reformë strukturore të thellë, duke përgatitur propozime konkrete për përmirësimin e sistemit arsimor gjatë 18 muajve të ardhshëm.
    Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Raportet e Komisionit Evropian për vitet 2023 dhe 2024, si dhe analizat e organizatave ndërkombëtare si UNDP dhe OECD/SIGMA, evidentojnë mungesën e kapaciteteve teknike dhe njerëzore, politizimin e universiteteve dhe fragmentimin e legjislacionit, si faktorë që pengojnë konsolidimin e reformave në arsimin e lartë. Pa i tejkaluar këto barriera, vënë në pah ekspertët, Maqedonia e Veriut, do të vazhdojë të përballet me sfida në ndërtimin e institucioneve të depolitizuara, të pavarura dhe të përgjegjshme ndaj komunitetit akademik dhe shoqërisë.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU