Svetla idnina fotografija 1

Qytetarët dhe përfaqësuesit e pushteteve lokale diskutuan për problemet me mjedisin jetësor të komunitetit rom në Koçan

ОдCivica Mobilitas

“Ndër të tjera, duhet të punohet në përforcimin e vetëdijes së qytetarëve në komunitet, por duhet të jetë sistematik dhe i planifikuar, fillimisht të bëhet diçka, pastaj të ruhet”, thotë Ajser Memedova, një aktiviste e re nga Koçani dhe pjesëmarrëse në tribinën publike ku u diskutua për cilësinë e shërbimeve të marra nga komuniteti rom në këtë qytet.

Në tribinën që u mbajt më 17 janar të vitit 2023 në hapësirat e Komunës së Koçanit, u prezantuan rezultatet e anketës së realizuar në mesin e popullsisë rome. Gjysma e qytetarëve të anketuar (52%) thonë se në lagjen e tyre nuk ka kushte të kënaqshme për jetesë, ndërsa shumica e të anketuarve (60%) thonë se ata dhe fëmijët e tyre i ndjejnë pasojat shëndetësore të ndotjes së mjedisit jetësor. Qytetarët janë autokritikë dhe e konsiderojnë veten si një ndër fajtorët e ndotjes së mjedisit jetësor. Në listë, ata janë në vendin e dytë, menjëherë pas ndërmarrjes komunale publike “Ujësjellësi”, për të cilën një pjesë e madhe e të anketuarve besojnë se pastron mbetjet në mënyrë të parregullt. Me gjithë këtë vetëdije, përgjigjet e pyetjes “A i hedhni mbetjet shtëpiake apo mbetjet e ndërtimit në rrugë publike dhe a e ndotni mjedisin jetësor?” janë shqetësuese. Po i njëjti numër qytetarësh janë përgjigjur me “po” dhe “jo” (21%), gjithsej 35% e bëjnë ndonjëherë, ndërsa 23% kanë thënë se e bëjnë vetëm kur duhet.

svetla-idnina-fotografija-2

Gjithsej 34 pjesëmarrës, ndërmjet të cilëve ishin përfshirë qytetarë të interesuar, përfaqësues të organizatave të shoqërisë civile, por edhe drejtori i ndërmarrjes komunale “Ujësjellësi” nga Koçani, menaxherë nga sektorë të ndryshëm që kanë të bëjnë me higjienën komunale, nëpunës nga Komuna e Koçanit që punojnë në mbrojtjen e mjedisit jetësor, inspektorët komunal për punët komunale dhe ekipi i kujdestarëve komunalë, diskutuan për këto rezultate dhe rekomandimet nga raporti. Diskutimi duhet të jetë rikujtim për pushtetin lokal për përmbushjen e premtimeve parazgjedhore ndaj qytetarëve dhe raporti duhet të mundësojë planifikim më të mirë të aktiviteteve për mbrojtjen e mjedisit jetësor.

“Këto aktivitete janë të mira sepse na lejojnë të flasim publikisht për problemet tona në komunitet. Mjedisi jetësor është seriozisht i rrezikuar, kushtet e jetesës janë të këqija dhe institucionet nuk i kushtojnë vëmendje të mjaftueshme zgjidhjes së situatës,” thotë Xhesian Zurapov, një qytetar i Koçanit, dhe shton se ka shfrytëzuar rastin që të pyesë përfaqësuesit e ndërmarrjeve komunale dhe komunës se kur do të ndërmarrin veprime për përmirësimin e situatës.

Pjesëmarrësit janë pajtuar se ky është një fillim serioz dhe i mirë për bashkëpunim dhe identifikimin e problemeve në komunitet.

Anketa është realizuar në periudhën 15-20 dhjetor të vitit 2022 dhe ka përfshirë 200 banorë të Koçanit, nga komuniteti rom. Anketa dhe tribina janë pjesë e projektit “Iniciativa për kushte më të mira dhe mjedis më të mirë për jetesë në komunitetin rom në Komunën e Koçanit” i cili realizohet nga Qendra për zhvillim të komunitetit “E ardhme e ndritur“ nga Koçani.

Realizimi i këtij trajnimi është mundësuar nga projekti ” Mbështetje për reformat zgjedhore në Maqedoninë e Veriut” i Qeverisë së Zvicrës i cili realizohet nga Fondacioni ndërkombëtar për sistemet zgjedhore (IFES), kurse grantet administrohen nga Qendra maqedonase për bashkëpunim ndërkombëtar (QMBN).

Svetla Idnina - Fotografija 1

Продолжи со читање

  • Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij

    Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij nëpër 20 qytete në gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor: Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, nga shtatori deri në nëntor të vitit 2025. Ndalesa e parë është në Prizren, Kosovë, më 8 shtator, e ndjekur nga Mitrovica më 9 […]
    The post Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij first appeared on Metamorphosis.

  • RAPORT I BIRC: PERSPEKTIVA E REFORMAVE TË QËNDRUESHME NË KUADËR TË KLASTERIT 3 DHE KLASTERIT 1

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Në këtë kuadër, tashmë nga ekspertët është vënë në dukje se harmonizimi i konceptit evropian, gjegjësisht ligjeve europiane në sistemin arsimor në Maqedoninë e Veriut mbetet një imperative jetik për të krijuar dinamika tjera në arsimin e lartë në drejtim të përmirësimit të cilësisë.
    Klasteri 3 që do të hapet me BE-në e vendos fokusin në konkurrencën dhe rritjen gjithëpërfshirëse. Pikërisht, në sinkron me këtë klaster, shtetet anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative dhe financiare  si dhe kapacitetet e nevojshme zbatuese për të siguruar menaxhimin e shëndoshë financiar të programeve të arsimit, trajnimit dhe komunitetit rinor. Për të siguruar përfshirje të plotë dhe të suksesshme në programet kornizë, vendet anëtare duhet të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik, pa anashkaluar stafin adekuat.
    Në këtë kuadër, reformat në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor nuk janë vetëm një përparësi sektoriale, por një domosdoshmëri strategjike që ndërlidhet drejtpërdrejt me cilësinë e kapitalit njerëzor dhe aftësinë e vendit për të ndërtuar një ekonomi të qëndrueshme dhe konkurruese. Klasteri 3 përfshin kapitujt që lidhen me arsimin, kërkimin shkencor dhe kulturën (25 dhe 26), ndërsa Klasteri 1 përqendrohet në sundimin e ligjit, etikën dhe funksionimin demokratik të institucioneve. Të gjitha këto dimensione mbeten me ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin arsimor.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU

  • RAPORT I BIRC: ARSIMI NË KRIZË, EKSPERTËT KËRKOJNË DEPOLITIZIM DHE REFORMA TË THELLA

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Pas më shumë se tridhjetë vjetësh nga fillimi i tranzicionit , Maqedonia e Veriut akoma përballet me sfida të thella që lidhen me kalimin nga reforma të bazuara kryesisht në interesat politike afatshkurtra, drejt reformave të qëndrueshme dhe profesionale, të bazuara në ekspertizë. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm në sektorin e arsimit të lartë, ku ndikimet e politizimit dhe mungesa e vazhdimësisë kanë minuar besueshmërinë, cilësinë dhe efikasitetin e sistemit arsimor.
    Ekspertë nga fusha e arsimit kanë vënë në dukje se një nga pengesat kryesore në rrugën drejt reformave substanciale në arsimin e lartë është mungesa e një konsensusi politik të gjerë dhe të qëndrueshëm që mund të mbrojë dhe implementojë strategji afatgjata pa ndërhyrje të politikave ditore. Përvojat rajonale, siç përmendet nga ekspertët modeli i Sllovenisë, tregon se sukseset e reformave strukturore vijnë nga politikat me vazhdimësi, përfshirja e komunitetit akademik dhe mbështetja e institucioneve shtetërore gjatë një periudhe të gjatë kohore.
    Në përputhje me këto nevoja, Maqedonia e Veriut ka bërë hapa konkretë duke themeluar më 6 nëntor 2024 Trupin Nacional Koordinues për Reforma në Arsimin e Lartë, një entitet gjithëpërfshirës që bashkon përfaqësues të institucioneve shtetërore, universiteteve, biznesit dhe shoqërisë civile, me mandatin për të rikthyer cilësinë, standardizimin dhe investimet në shkencë dhe kërkim. Ky trup synon të nisë një reformë strukturore të thellë, duke përgatitur propozime konkrete për përmirësimin e sistemit arsimor gjatë 18 muajve të ardhshëm.
    Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Raportet e Komisionit Evropian për vitet 2023 dhe 2024, si dhe analizat e organizatave ndërkombëtare si UNDP dhe OECD/SIGMA, evidentojnë mungesën e kapaciteteve teknike dhe njerëzore, politizimin e universiteteve dhe fragmentimin e legjislacionit, si faktorë që pengojnë konsolidimin e reformave në arsimin e lartë. Pa i tejkaluar këto barriera, vënë në pah ekspertët, Maqedonia e Veriut, do të vazhdojë të përballet me sfida në ndërtimin e institucioneve të depolitizuara, të pavarura dhe të përgjegjshme ndaj komunitetit akademik dhe shoqërisë.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU