Untitled Design(1)

“Pa siguri dhe shëndet të garantuar në punë, nuk ka asnjë vlerësim pozitiv për vendin nga Komisioni Evropian për këtë segment të kapitullit 19”

ОдЦентар за одржлив развој на заедницата Дебар

“Pa siguri dhe shëndet të garantuar në punë, nuk ka asnjë vlerësim pozitiv për vendin nga Komisioni Evropian për këtë segment të kapitullit 19”

“Një shtetas shqiptar humbi jetën në një kantier në Dibër…” ky ishte lajmi i 8 tetorit të vitit të kaluar pasi punëtori nga Peshkopia iu nënshtrua plagëve të marra gjatë kryerjes së punimeve në fshatin Ballancë. Policia dhe inspektorati i punës kanë kryer hetime, ndërsa për opinionin nuk janë bërë të ditura arsyet e aksidentit nga i cili humbi jetën punëtori. Inspektorati i punës nga Dibra ka deklaruar disa herë se punëtorët nuk i përdorin mjaftueshëm mjetet mbrojtëse dhe mungon mbrojtja kolektive në punë, përkundër shqiptimit të gjobave mandatore, një pjesë e punëtorëve mbeten të padisiplinuar edhe kur punëdhënësit u ofrojnë pajisjet e duhura , të parashikuara në ligj.

Edhe pse të dhënat e inspektoratit të punës tregojnë një trend të ndërgjegjësimit më të madh, prapëseprapë dispozitat ligjore janë shkelur në masën më të madhe. Kështu, në vitin aktual 2024, inspektorati i punës ka kryer gjithsej 154 inspektime në fushën e sigurisë dhe shëndetit në punë. Duke vepruar kështu, është konstatuar se 51 persona juridikë kanë bërë shkelje të ligjit, duke përfshirë kompanitë për materiale ndërtimi, për prodhimin e mobiljeve, marketet, objektet shëndetësore, furrat e bukës, ndërmarrjen publike, butikët dhe personat e tjerë juridikë, ndër të cilët “Knauf Radika SHA. “, “Amar Mebel company”, “KAM doo”, “NPSH gob 8 Shtatori”, Furra “adisa” e të tjera. (“lika company” dooel, tp “elfat”, “timi chenan” dooel, “tradita – brahay suraj”, hit kurto dooel, zd mimar zidofasader, renofix nuh dooel, nurbahan – nbnk dooel, adhurimi mebel dooel, knauf – radika ad dooel, plis konstruksion alf dooel, kualitet zd zidofasader, gaa – invest dooel, strushki buildel dooel, ilinden ad, renofix nuh dooel, teknopoint dooel, bekim – b dooel, plis construction alf dooel, gaa-invest. Company Ltd., Union Investment Group Ltd., Renofix Nuh Ltd., Edo Company Ltd., Ashmet Commerce Destan Ltd., ZD Kvalativ, ZD Mimar Zidofasader Ltd,Thani Commerce Dritan Ltd., Mer-Com Mebel Ltd, JKP Standard ).

Ndaj të gjithëve janë vendosur masa inspektuese konform ligjit për sigurinë dhe shëndetin në punë. Janë lëshuar urdhërpagesa, një kallëzim kundërvajtës dhe janë marrë vendime me masë inspektimi, për shkelje të ligjit për sigurinë dhe shëndetin në punë në seksionin e detyrimeve sipas neneve 11, 22, 24, 31, 37, 47. , 17, 14, 26, 15, 12 dhe 25 të këtij ligji.

Akuza kundërvajtëse i është shqiptuar “Knauf radika” për shkelje të neneve 11, 12 dhe 17. Në këtë rast bëhet fjalë për lëndim në sy dhe hundë të një punëtori gjatë shpërthimit të baterisë së pirunit. Kompania ka refuzuar të paguajë, ndaj inspektorati ka bërë kallëzim kundërvajtës, sipas inspektoratit shtetëror të punës.

Pikërisht ligji për sigurinë dhe shëndetin në punë është cekur në raportin e Komisionit Evropian për progresin e vendit. Rregullat e BE-së në fushën sociale përfshijnë standardet minimale për ligjin e punës, barazinë, shëndetin dhe sigurinë në punë dhe mosdiskriminimin, thuhet në raport. Inspektorati Shtetëror i Punës (ISHP) i Republikës së Maqedonisë së Veriut ka përmirësuar aftësitë e tij duke punësuar 25 inspektorë shtesë dhe duke kryer më shumë trajnime, por ende nevojiten përmirësime, veçanërisht në fushën e sigurisë dhe shëndetit në punë. Vendit i kujtohet se ende nuk ka miratuar ligjin e ri për shëndetin dhe sigurinë në punë. Ndër të tjera, komisioni vëren se nga janari deri në dhjetor 2023, inspektorët kanë kryer gjithsej 22.938 inspektime që kanë konstatuar mangësi dhe parregullsi, për të cilat janë marrë gjithsej 5.543 vendime. Për shkelje të dispozitave janë lëshuar gjithsej 994 urdhërpagesa, janë paraqitur 112 kallëzime për kundërvajtje, si dhe 35 kallëzime penale. Pas riorganizimit shtetëror në vitin 2024, inspektorati shtetëror i punës tashmë është në varësi të ministrisë së ekonomisë dhe punës. Autoritetet duhet të miratojnë një plan veprimi për sigurinë dhe shëndetin në punë për periudhën 2024-2025, sipas rekomandimeve të Komisionit Evropian.

Bashkimi Evropian i kushton një rëndësi të madhe këtij ligji, sepse përcakton masat për sigurinë dhe shëndetin në punë, detyrimet e punëdhënësit dhe të drejtat dhe detyrimet e punëmarrësve, si dhe masat parandaluese kundër rreziqeve në punë, eliminimin e faktorëve të rrezikut për aksidente, informimi, konsultimi, trajnimi i punëtorëve dhe përfaqësuesve të tyre dhe pjesëmarrja e tyre në planifikimin dhe marrjen e masave. Parim themelor sipas ligjit është “parimi i parandalimit të dëmtimeve në punë, sëmundjeve profesionale dhe sëmundjeve të lidhura me punën”.

Në ligjin për sigurinë dhe shëndetin në punë, futet për herë të parë instituti “vlerësimi i rrezikut”, i cili duhet të kryhet nga punëdhënësi. Një detyrim kyç i punëdhënësit është detyrimi për të mundësuar ekzaminime parandaluese shëndetësore për të gjithë në objektin e autorizuar shëndetësor sipas një marrëveshjeje të ndërsjellë të lidhur më parë. Ligji për Sigurinë dhe Shëndetin në Punë i obligon të gjitha ndërmarrjet, pavarësisht nga veprimtaria e tyre. Ligji parashikon një detyrim ligjor për vlerësimin sistematik të të gjithë faktorëve të rrezikut në një proces pune, me qëllim përcaktimin e rreziqeve dhe dëmtimeve të mundshme në vendin e punës që mund të shkaktojnë lëndime në punë ose ndonjë lloj sëmundjeje profesionale.

Flamur Muladauti

Ky botim është pjesë e projektit Pjesëmarrja e mediave nga Njësia e Vetëqeverisjes Lokale – Dibër në negociatat për anëtarësimin e Republikës së Maqedonisë së Veriut në BE, i cili financohet nga programi i granteve të projektit “Së bashku për gazetari më të mirë lokale” financuar nga BE-ja dhe zbatuar nga Qendra për Zhvillimin e Mediave të Bashkësive – MEDIUM. Përmbajtja e këtij botimi është përgjegjësi e vet Qendrës për Zhvillim të Qëndrueshëm të Komunitetit Dibër dhe në asnjë mënyrë nuk mund të konsiderohet se pasqyron pikëpamjet e Bashkimit Evropian.

This post was originally published on this site

Продолжи со читање

  • Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij

    Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij nëpër 20 qytete në gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor: Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, nga shtatori deri në nëntor të vitit 2025. Ndalesa e parë është në Prizren, Kosovë, më 8 shtator, e ndjekur nga Mitrovica më 9 […]
    The post Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij first appeared on Metamorphosis.

  • RAPORT I BIRC: PERSPEKTIVA E REFORMAVE TË QËNDRUESHME NË KUADËR TË KLASTERIT 3 DHE KLASTERIT 1

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Në këtë kuadër, tashmë nga ekspertët është vënë në dukje se harmonizimi i konceptit evropian, gjegjësisht ligjeve europiane në sistemin arsimor në Maqedoninë e Veriut mbetet një imperative jetik për të krijuar dinamika tjera në arsimin e lartë në drejtim të përmirësimit të cilësisë.
    Klasteri 3 që do të hapet me BE-në e vendos fokusin në konkurrencën dhe rritjen gjithëpërfshirëse. Pikërisht, në sinkron me këtë klaster, shtetet anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative dhe financiare  si dhe kapacitetet e nevojshme zbatuese për të siguruar menaxhimin e shëndoshë financiar të programeve të arsimit, trajnimit dhe komunitetit rinor. Për të siguruar përfshirje të plotë dhe të suksesshme në programet kornizë, vendet anëtare duhet të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik, pa anashkaluar stafin adekuat.
    Në këtë kuadër, reformat në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor nuk janë vetëm një përparësi sektoriale, por një domosdoshmëri strategjike që ndërlidhet drejtpërdrejt me cilësinë e kapitalit njerëzor dhe aftësinë e vendit për të ndërtuar një ekonomi të qëndrueshme dhe konkurruese. Klasteri 3 përfshin kapitujt që lidhen me arsimin, kërkimin shkencor dhe kulturën (25 dhe 26), ndërsa Klasteri 1 përqendrohet në sundimin e ligjit, etikën dhe funksionimin demokratik të institucioneve. Të gjitha këto dimensione mbeten me ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin arsimor.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU

  • RAPORT I BIRC: ARSIMI NË KRIZË, EKSPERTËT KËRKOJNË DEPOLITIZIM DHE REFORMA TË THELLA

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Pas më shumë se tridhjetë vjetësh nga fillimi i tranzicionit , Maqedonia e Veriut akoma përballet me sfida të thella që lidhen me kalimin nga reforma të bazuara kryesisht në interesat politike afatshkurtra, drejt reformave të qëndrueshme dhe profesionale, të bazuara në ekspertizë. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm në sektorin e arsimit të lartë, ku ndikimet e politizimit dhe mungesa e vazhdimësisë kanë minuar besueshmërinë, cilësinë dhe efikasitetin e sistemit arsimor.
    Ekspertë nga fusha e arsimit kanë vënë në dukje se një nga pengesat kryesore në rrugën drejt reformave substanciale në arsimin e lartë është mungesa e një konsensusi politik të gjerë dhe të qëndrueshëm që mund të mbrojë dhe implementojë strategji afatgjata pa ndërhyrje të politikave ditore. Përvojat rajonale, siç përmendet nga ekspertët modeli i Sllovenisë, tregon se sukseset e reformave strukturore vijnë nga politikat me vazhdimësi, përfshirja e komunitetit akademik dhe mbështetja e institucioneve shtetërore gjatë një periudhe të gjatë kohore.
    Në përputhje me këto nevoja, Maqedonia e Veriut ka bërë hapa konkretë duke themeluar më 6 nëntor 2024 Trupin Nacional Koordinues për Reforma në Arsimin e Lartë, një entitet gjithëpërfshirës që bashkon përfaqësues të institucioneve shtetërore, universiteteve, biznesit dhe shoqërisë civile, me mandatin për të rikthyer cilësinë, standardizimin dhe investimet në shkencë dhe kërkim. Ky trup synon të nisë një reformë strukturore të thellë, duke përgatitur propozime konkrete për përmirësimin e sistemit arsimor gjatë 18 muajve të ardhshëm.
    Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Raportet e Komisionit Evropian për vitet 2023 dhe 2024, si dhe analizat e organizatave ndërkombëtare si UNDP dhe OECD/SIGMA, evidentojnë mungesën e kapaciteteve teknike dhe njerëzore, politizimin e universiteteve dhe fragmentimin e legjislacionit, si faktorë që pengojnë konsolidimin e reformave në arsimin e lartë. Pa i tejkaluar këto barriera, vënë në pah ekspertët, Maqedonia e Veriut, do të vazhdojë të përballet me sfida në ndërtimin e institucioneve të depolitizuara, të pavarura dhe të përgjegjshme ndaj komunitetit akademik dhe shoqërisë.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU