Ifex wpfd 2025 1830x936 1.jpg

Fondacioni Metamorfozis në fokus të një fushate globale me rastin e Ditës Botërore të Lirisë së Mediave

ОдФондација Метаморфозис

Me rastin e Ditës Botërore të Lirisë së Shtypit, rrjeti global IFEX e nisi fushatën “Përballja me Momentin e IA-së”, duke u përqendruar në përpjekjet e shoqërisë civile për të luftuar dezinformimin në epokën e inteligjencës artificiale. Fondacioni Metamorfozis është ndër organizatat kryesore në këtë fushatë, me qasjen e saj inovative ndaj përfshirjes së të rinjve dhe njohurive mediatike, e cila paraqet një model frymëzues për adresimin e sfidave të dezinformimit të përforcuara nga inteligjenca artificiale.

Ndërsa inteligjenca artificiale po e transformon gjithnjë e më shumë peizazhin global të informacionit, duke sjellë si mundësi ashtu edhe rreziqe, organizatat e shoqërisë civile si Metamorfozis po marrin një rol gjithnjë e më të rëndësishëm në sigurimin që liria e mediave jo vetëm të mbijetojë, por edhe të zhvillohet më shumë. Fushata “Përballja me Momentin e IA-së” e thekson rëndësinë thelbësore të organizatave të tilla në ndërtimin e shoqërive të informuara dhe rezistente, në një kohë kur mediat sintetike, përmbajtjet “deepfake” dhe përmbajtjet e gjeneruara nga IA-ja përdoren gjithnjë e më shumë për të shtrembëruar debatin publik dhe për të minuar besimin.

Në Maqedoninë e Veriut, ku njohuritë mediatike mbeten në një nga nivelet më të ulëta në Evropë, kurse fushatat e dezinformimit i synojnë temat nga shëndeti publik e deri te zgjedhjet, Metamorfozis ka një kohë që është një nga organizatat kryesore në trajtimin e narrativeve të dëmshme. Përmes një qasje shumështresore që përfshin platforma mediatike si Meta.mk, Portalb.mk dhe shërbimin për verifikimin e fakteve Vërtetmatësi, si dhe me bashkëpunimin rajonal përmes Qendrës kundër Dezinformatave të Ballkanit Perëndimor, fondacioni ka zhvilluar një sërë mjetesh të forta për mbrojtjen e hapësirës së informacionit.

Ndër iniciativat mbresëlënëse të paraqitura në fushatën e IFEX-it janë ngjarjet “Cyber Shake” të Metamorfozis. Bëhet fjalë për një seri ngjarjesh që synojnë të rinjtë, të nisura në vitin 2023, me qëllim të eksplorimit të ndikimit të teknologjive të reja mbi integritetin e informacionit. Të mbajtura në hapësira joformale si kafene dhe klube, ngjarjet “Cyber Shake” i sjellin ekspertët më afër të rinjve, duke mundësuar diskutime mbi tema si përmbajtjet “deepfake”, mbrojtja e të dhënave personale dhe aspektet etike të teknologjisë, duke përdorur mjete interaktive si kuize dhe promovime me influencues për të inkurajuar dialogun.

Një ngjarje e tillë, “Deepfake ose realitet”, e mbajtur në fillim të vitit 2024, ofroi një kombinim dinamik të paneleve me ekspertë dhe pjesëmarrjes së drejtpërdrejtë të publikut. Pjesëmarrësit, ku bënin pjesë gazetarë, profesorë të shkencave kompjuterike dhe redaktorë nga mediat teknologjike, i udhëzuan të rinjtë përmes një analize të fotografive reale dhe atyre të manipuluara, duke i inkurajuar që t’i shqyrtonin në mënyrë kritike përmbajtjet vizuale në epokën digjitale. Ngjarja u mundësoi të rinjve t’i shprehin lirshëm pikëpamjet e tyre mbi keqpërdorimin e inteligjencës artificiale.

“Ne nuk kërkuam që ata të vinin tek ne – ne shkuam tek ata” – tha Goran Rizov, Menaxher i Programit për Integritetin e Informacionit dhe të Mediave në Fondacionin Metamorfozis. “Qëllimi nuk ishte të mbaheshin leksione, por të krijohej një hapësirë ku të rinjtë mund të bënin pyetje dhe t’i ndanin shqetësimet e tyre. Shumë prej tyre ishin tashmë të vetëdijshëm për rreziqet e inteligjencës artificiale, por u mungonte një platformë për diskutim të hapur dhe shkëmbime me të tjerët që ndjeheshin njësoj.”

Reagimet nga këto ngjarje tashmë e formësojnë qasjen e ardhshme të Fondacionit Metamorfozis. Një seri e re ngjarjesh që synojnë si qytetarët e rinj ashtu edhe ata të moshuarit janë në përgatitje e sipër, të cilat do të kombinojnë edukimin dhe argëtimin për të shqyrtuar tema komplekse si teoritë e konspiracionit, mbikëqyrjen dhe përdorimin etik të inteligjencës artificiale. Fondacioni mbetet gjithashtu i përkushtuar ndaj bashkëpunimit rajonal, duke forcuar më tej rolin e tij udhëheqës në Qendrën Kundër Dezinformatave të Ballkanit Perëndimor.

Është thelbësore që Metamorfozis të ruajë një qasje të ekuilibruar ndaj teknologjisë. “E theksojmë potencialin pozitiv të inteligjencës artificiale kur ajo përdoret në mënyrë etike” – thotë Rizaov. “Qëllimi ynë nuk është t’i trembim njerëzit, por t’u japim atyre njohuritë me të cilat mund ta përdorin teknologjinë me mençuri, por edhe të jenë të vetëdijshëm për rreziqet.”

Përmes kontributit të tij në fushatën e IFEX-it “Përballja me Momentin e IA-së”, Fondacioni Metamorfozis e konfirmon edhe një herë përkushtimin e tij për t’u mundësuar qytetarëve, veçanërisht të rinjve, të marrin pjesë me mendim kritik dhe njohuri mediatike në mbrojtjen e lirisë së mediave në botën e sotme të udhëhequr nga inteligjenca artificiale.

This post was originally published on this site

Продолжи со читање

  • Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij

    Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij nëpër 20 qytete në gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor: Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, nga shtatori deri në nëntor të vitit 2025. Ndalesa e parë është në Prizren, Kosovë, më 8 shtator, e ndjekur nga Mitrovica më 9 […]
    The post Kamioni Mediatik Ballkanik po e nis udhëtimin e tij first appeared on Metamorphosis.

  • RAPORT I BIRC: PERSPEKTIVA E REFORMAVE TË QËNDRUESHME NË KUADËR TË KLASTERIT 3 DHE KLASTERIT 1

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Në këtë kuadër, tashmë nga ekspertët është vënë në dukje se harmonizimi i konceptit evropian, gjegjësisht ligjeve europiane në sistemin arsimor në Maqedoninë e Veriut mbetet një imperative jetik për të krijuar dinamika tjera në arsimin e lartë në drejtim të përmirësimit të cilësisë.
    Klasteri 3 që do të hapet me BE-në e vendos fokusin në konkurrencën dhe rritjen gjithëpërfshirëse. Pikërisht, në sinkron me këtë klaster, shtetet anëtare duhet të kenë kornizën ligjore, administrative dhe financiare  si dhe kapacitetet e nevojshme zbatuese për të siguruar menaxhimin e shëndoshë financiar të programeve të arsimit, trajnimit dhe komunitetit rinor. Për të siguruar përfshirje të plotë dhe të suksesshme në programet kornizë, vendet anëtare duhet të sigurojnë kapacitetet e nevojshme zbatuese në fushën e kërkimit dhe zhvillimit teknologjik, pa anashkaluar stafin adekuat.
    Në këtë kuadër, reformat në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor nuk janë vetëm një përparësi sektoriale, por një domosdoshmëri strategjike që ndërlidhet drejtpërdrejt me cilësinë e kapitalit njerëzor dhe aftësinë e vendit për të ndërtuar një ekonomi të qëndrueshme dhe konkurruese. Klasteri 3 përfshin kapitujt që lidhen me arsimin, kërkimin shkencor dhe kulturën (25 dhe 26), ndërsa Klasteri 1 përqendrohet në sundimin e ligjit, etikën dhe funksionimin demokratik të institucioneve. Të gjitha këto dimensione mbeten me ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin arsimor.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU

  • RAPORT I BIRC: ARSIMI NË KRIZË, EKSPERTËT KËRKOJNË DEPOLITIZIM DHE REFORMA TË THELLA

    Autor: M-r Bardhyl Zaimi
    Sistemi arsimor në Maqedoninë e Veriut në asnjë rast duket se nuk ka arritur t’u rezistojë turbulencave të shumta politike të periudhës së tranzicionit, ndikimeve partiake dhe ndikimeve tjera që në masë të madhe kanë ulur nivelin e cilësisë. Në Maqedoninë e Veriut, nuk është arritur të krijohet një sistem koherent në fushën e arsimit që do t’i përgjigjej profesionalizimit dhe përkushtimit maksimal që e kërkon kjo fushë kaq e rëndësishme e shoqërisë. Përkundrazi, gjatë tërë kohës janë vërejtur eksperimente në politikat arsimore, zgjidhje të çastit, zgjidhje që më tepër kanë qenë improvizime se sa realisht të hyhet në një transformim cilësor të gjithanshëm që nënkupton suazë ligjore të mirëmenduar, dokumente të përpiluara nga profesionistë të fushës dhe strategji afatgjate që hapin dhe mbindërtojnë një vizion që do të ishte në përputhje me zhvillimet globale.
    Pas më shumë se tridhjetë vjetësh nga fillimi i tranzicionit , Maqedonia e Veriut akoma përballet me sfida të thella që lidhen me kalimin nga reforma të bazuara kryesisht në interesat politike afatshkurtra, drejt reformave të qëndrueshme dhe profesionale, të bazuara në ekspertizë. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm në sektorin e arsimit të lartë, ku ndikimet e politizimit dhe mungesa e vazhdimësisë kanë minuar besueshmërinë, cilësinë dhe efikasitetin e sistemit arsimor.
    Ekspertë nga fusha e arsimit kanë vënë në dukje se një nga pengesat kryesore në rrugën drejt reformave substanciale në arsimin e lartë është mungesa e një konsensusi politik të gjerë dhe të qëndrueshëm që mund të mbrojë dhe implementojë strategji afatgjata pa ndërhyrje të politikave ditore. Përvojat rajonale, siç përmendet nga ekspertët modeli i Sllovenisë, tregon se sukseset e reformave strukturore vijnë nga politikat me vazhdimësi, përfshirja e komunitetit akademik dhe mbështetja e institucioneve shtetërore gjatë një periudhe të gjatë kohore.
    Në përputhje me këto nevoja, Maqedonia e Veriut ka bërë hapa konkretë duke themeluar më 6 nëntor 2024 Trupin Nacional Koordinues për Reforma në Arsimin e Lartë, një entitet gjithëpërfshirës që bashkon përfaqësues të institucioneve shtetërore, universiteteve, biznesit dhe shoqërisë civile, me mandatin për të rikthyer cilësinë, standardizimin dhe investimet në shkencë dhe kërkim. Ky trup synon të nisë një reformë strukturore të thellë, duke përgatitur propozime konkrete për përmirësimin e sistemit arsimor gjatë 18 muajve të ardhshëm.
    Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Raportet e Komisionit Evropian për vitet 2023 dhe 2024, si dhe analizat e organizatave ndërkombëtare si UNDP dhe OECD/SIGMA, evidentojnë mungesën e kapaciteteve teknike dhe njerëzore, politizimin e universiteteve dhe fragmentimin e legjislacionit, si faktorë që pengojnë konsolidimin e reformave në arsimin e lartë. Pa i tejkaluar këto barriera, vënë në pah ekspertët, Maqedonia e Veriut, do të vazhdojë të përballet me sfida në ndërtimin e institucioneve të depolitizuara, të pavarura dhe të përgjegjshme ndaj komunitetit akademik dhe shoqërisë.
    RAPORTIN E PLOTË E GJENI KËTU