Lajme nga organizatat qytetare

Në total në Maqedoninë e Veriut, vetëm 292 168 gra janë të punësuara, që përfaqëson rreth 15,91% të popullsisë së përgjithshme. Kjo përqindje e ulët e grave të punësuara përbën kambanë alarmi për autoritetet që të ndërmarrin masa për të rritur përfshirjen e grave në tregun e punës. Për të nxitur punësimin e grave të margjinalizuara, është thelbësore që ato të pajisen me aftësi digjitale dhe të mbështeten për t’u integruar në tregun e punës, thekson Shpresa Alija, profesore. “Në Maqedoninë e Veriut kemi një kornizë të fortë ligjore, por çështja shpesh qëndron në zbatimin e këtyre ligjeve. Ne kemi nevojë për mekanizma më të rreptë për të kontrolluar zbatimin dhe për të vlerësuar efikasitetin e tyre”, thotë Teodora Mileska, aktiviste kombëtare e OKB-së për barazinë gjinore. “Normat kulturore dhe stereotipet gjinore kanë një ndikim të ndjeshëm në vendimet dhe mundësitë që u ofrohen grave në tregun e punës. Pritshmëritë tradicionale, si roli i grave si kujdestare kryesore të familjes, i kufizojnë ato në ndjekjen e karrierës dhe zhvillimit profesionale”, thotë Lumturije Mehmedi-Sinani, lehtësuese Globale e Zhvillimit të Karrierës si dhe drejtoreshë e Qendrës së Karrierës në UEJL.
Autore: Luisa Residi
Në Maqedoninë e Veriut vetëm 37 379 gra janë regjistruar si të papuna, ndërsa një numër shumë më i madh, 440 453 gra konsiderohen joaktive në tregun e punës. Kategoria e grave joaktive përfshin ato që nuk janë as të regjistruara si të papuna në entin për punësim, gjë që sinjalizon një problem edhe më të thellë sesa papunësia.

2023- Personat e papunë dhe joaktivë sipas gjinisë – Gjinia Femërore

Të papunë
Joaktive

Total
37 379
440 453

Burimi:stat.gov.mk
Në total në Maqedoninë e Veriut, vetëm 292 168 gra janë të punësuara, që përfaqëson rreth 15,91% të popullsisë së përgjithshme. Kjo përqindje e ulët e grave të punësuara përbën kambanë alarmi për autoritetet që të ndërmarrin masa për të rritur përfshirjen e grave në tregun e punës.
Krahasimi me Bashkimin Evropian
Në vitin 2024, norma mesatare e papunësisë së grave është rreth 6,1% në Bashkimin Evropian dhe 6,6% në eurozonë. Megjithatë, ndryshimet midis vendeve janë të ndjeshme, me norma më të ulëta në disa vende si Zvicra (2%) dhe më të larta në të tjera, si Italia (7,5%).
Në Maqedoninë e Veriut, papunësia e grave është një problem i rëndësishëm, por normat e sakta ndryshojnë bazuar në burimet dhe periudhat kohore. Sipas të dhënave të fundit, papunësia e përgjithshme e grave në vend arrin mesatarisht rreth 15-18% për vitet e fundit. Krahasuar me burrat, gratë përballen me më shumë sfida në tregun e punës, veçanërisht në zonat rurale dhe për shkak të rolit të theksuar të kujdesit shtëpiak dhe kufizimeve shoqërore që ndikojnë në përfshirjen e tyre aktive në ekonomi.
“Gratë të pajisen me aftësi digjitale”
Për të nxitur punësimin e grave të margjinalizuara, është thelbësore që ato të pajisen me aftësi digjitale dhe të mbështeten për t’u integruar në tregun e punës, thekson Shpresa Alija, profesore.

“Përmes projekteve si Trajnerët e Mësimit Digjital Gjithëpërfshirës të Universitetit dhe Biznesit (TMDGUB), u dëshmua se një aleancë mes universitetit, biznesit dhe komunitetit mund të krijojë një ndikim të qëndrueshëm. Gratë që merren me biznes në zonat rurale, për shembull, janë fuqizuar për të rritur vizibilitetin e tyre në treg dhe për të përdorur teknologjinë në favor të tyre. Në këtë proces, mentorimi dhe krijimi i burimeve të qasshme, si videot tutoriale dhe udhëzimet praktike, kanë qenë vendimtare për të arritur këtë qëllim”, shton ajo.
Alija thekson se një tjetër aspekt kyç për të mbështetur gratë e margjinalizuara është krijimi i besimit në përdorimin e sistemeve elektronike dhe mbrojtja nga rreziqet kibernetike. Përmes trajnimeve të fokusuara dhe mentorimit, ato kanë mësuar të realizojnë pagesa elektronike, të kryejnë porosi online dhe të promovojnë bizneset e tyre në platformat digjitale.
“Këto aftësi jo vetëm që i ndihmojnë të jenë më konkurruese në treg, por gjithashtu i fuqizojnë për të ndërtuar një të ardhme më të qëndrueshme për veten dhe komunitetin e tyre” shton ajo.
Masa për inkurajimin e punësimit të grave nëpërmjet uljes së diskriminimit në vendin e punës
Diskriminimi në vendin e punës shpeshherë nuk konsiderohet si një faktor tejet i rëndësishëm, por në realitet, ai ndikon drejtpërdrejt në nivelin e ulët të punësimit të grave. Shumë gra janë të detyruara të lënë vendin e tyre të punës për shkak të diskriminimit, ndërsa një pjesë tjetër hezitojnë të hyjnë në tregun e punës për shkak të frikës nga trajtimi i padrejtë. Për më tepër, hendeku i pagave përbën një pengesë shtesë, duke ndikuar negativisht në motivimin dhe pjesëmarrjen e grave në tregun e punës.
“Në Maqedoninë e Veriut kemi një kornizë të fortë ligjore, por çështja shpesh qëndron në zbatimin e këtyre ligjeve. Ne kemi nevojë për mekanizma më të rreptë për të kontrolluar zbatimin dhe për të vlerësuar efikasitetin e tyre”, thotë Teodora Mileska, aktiviste kombëtare e OKB-së për barazinë gjinore.

Ajo thekson gjithashtu se është thelbësore që gratë të edukohen për të drejtat e tyre në vendin e punës.
“Shpesh, ata nuk janë të vetëdijshëm se disa praktika gjatë procesit të punësimit ose në vendin e punës mund të konsiderohen diskriminuese, kështu që ofrimi i kësaj njohurie është çelësi për fuqizimin e tyre,” shton ajo.
Masa konkrete që BE ka ndërmarrë për të nxitur punësimin e grave
Disa masa që BE-ja ka aplikuar në nxitjen e punësimit të grave janë:

Direktiva për Lejen Prindërore dhe Kujdesin Familjar

U miratua në vitin 2019 dhe kërkon që çdo prind të ketë të drejtë për të paktën 4 muaj leje prindërore, nga të cilët 2 muaj janë të patransferueshëm. Kjo nxit burrat të marrin pjesë në kujdesin familjar, duke lehtësuar kthimin e grave në punë.

Programi Horizon Europe

Financimi për gratë në kërkime dhe inovacion, duke përfshirë grante për projekte të drejtuara nga gra shkencëtare.

Platforma “EURES” për Punësim Ndërkufitar

Siguron informacione dhe mundësi punësimi për gratë në të gjithë BE-në.

Fondi i BE-së për Kujdesin e Fëmijëve

Financim për ndërtimin e qendrave të kujdesit për fëmijët dhe përmirësimin e cilësisë së tyre në vendet anëtare. Objektivi i BE-së është që të sigurohet kujdes për të paktën 33% të fëmijëve nën moshën 3 vjeç dhe 90% të atyre nga 3 deri në moshën e shkollës.

Programi për Gratë Sipërmarrëse (ËEgate)

Një platformë online që ofron burime, mentorim dhe financim për gratë që duan të fillojnë ose zhvillojnë biznese.

Transparenca e Pagave

BE ka vendosur që kompanitë me më shumë se 250 punonjës të raportojnë publikisht mbi diferencat gjinore në paga, duke nxitur barazinë në vendin e punës.

Projekti “Skills Agenda”

Mbështet gratë në përvetësimin e aftësive të reja, veçanërisht në sektorët digjitalë dhe të gjelbër.

Iniciativa për Gratë në Bujqësi

Financim për gratë që duan të krijojnë biznese bujqësore ose të zhvillojnë aktivitete ekonomike në zonat rurale si dhe trajnime dhe asistencë teknike për gratë në sektorin bujqësor.
Faktori kryesor i papunësisë së grave në RMV
Gjatë dy dekadave të fundit, përparimi i dukshëm i grave në arritjet arsimore në nivel global nuk është reflektuar në mënyrë të barabartë në përmirësimin e pozitës së tyre në tregun e punës. Në shumë rajone të botës, gratë, krahasuar me burrat, kanë më shumë gjasa të mbeten të papuna dhe përballen me më pak mundësi për t’u punësuar. Edhe kur u jepet rasti për të hyrë në tregun e punës, shpesh ato janë të detyruara të pranojnë punë me cilësi më të ulët, shpesh të paguara më pak dhe me më pak siguri ekonomike.
Një faktor tjetër i rëndësishëm që ndikon në këtë pabarazi është shpërndarja e pabarabartë e përkujdesjes dhe punëve të shtëpisë, të cilat në shumicën e rasteve mbeten përgjegjësi kryesisht e grave. Këto detyra, të cilat zakonisht nuk paguhen, krijojnë një barrë të madhe që ndikon negativisht në pjesëmarrjen e tyre në tregun e punës dhe në përparimin profesional.
“Normat kulturore dhe stereotipet gjinore kanë një ndikim të ndjeshëm në vendimet dhe mundësitë që u ofrohen grave në tregun e punës. Pritshmëritë tradicionale, si roli i grave si kujdestare kryesore të familjes, i kufizojnë ato në ndjekjen e karrierës dhe zhvillimit profesional. Për më tepër, mungesa e strukturave mbështetëse, si shërbimet për kujdesin ndaj fëmijëve, e bën të vështirë balancimin e përgjegjësive familjare dhe profesionale”, thotë Lumturije Mehmedi-Sinani, lehtësuese Globale e Zhvillimit të Karrierës si dhe drejtoreshë e Qendrës së Karrierës në UEJL.

Ajo shton se shoqëria jonë ende përballet me paragjykime që i shohin disa profesione si ‘role burrash’, duke e bërë të vështirë për gratë hyrjen dhe avancimin në fusha si teknologjia, inxhinieria apo pozitat menaxheriale të larta.
“Edhe kur gratë arrijnë të hyjnë në këto profesione, shpesh përballen me skepticizëm për aftësitë e tyre, gjë që ndikon negativisht në vetëbesimin e tyre dhe në mënyrën se si perceptohen nga punëdhënësit”, thotë Mehmedi-Sinani.
“Megjithatë, kemi filluar të shohim përparime të rëndësishme. Gjithnjë e më shumë gra po sfidojnë këto stereotipe, duke u bërë modele frymëzimi për brezat e ardhshëm. Shembujt e tyre jo vetëm që ndryshojnë perceptimet shoqërore, por gjithashtu hapin rrugën për një mjedis më të barabartë dhe të drejtë për të gjithë”, shton ajo.
Ky tekst është prodhuar si pjesë e projektit “Mediat për BE” i zbatuar nga EUROTHINK dhe partnerët ALDA dhe BIRC, i mbështetur financiarisht nga BE. Qëndrimet e shprehura në tekst janë përgjegjësi vetëm e autorit dhe EUROTHINK-ut dhe nuk pasqyrojnë qëndrimet dhe pikëpamjet e Bashkimit Evropian.
                                               

Së shpejti fillojmë me modulin e trete dhe të katërt të inicijativës “Empower Her” me modulet 

Zhvillimi Personal    dhe  Përgatitja për punë dhe avancimi në karrierë
Bashkangjitu edhe ti
Moduli 3: Zhvillimi Personal
Dita 1: Vendosja e qëllimeve dhe menaxhimi i kohësPërshkrimi: Përmes punëtorive dhe aktiviteteve, pjesëmarrësit do të vendosin qëllime personale dhe profesionale. Ata do të mësojnë teknika efektive për menaxhimin e kohës për të përparësuar detyrat dhe për të arritur qëllimet.
Dita 2: Vetëbesimi dhe aftësitë e komunikimitPërshkrimi: Ky aktivitet fokusohet në rritjen e vetëbesimit dhe përmirësimin e aftësive të komunikimit. Pjesëmarrësit do të marrin pjesë në role, ushtrime për të folur në publik dhe aktivitete për ndërtimin e vetëbesimit.
Dita 3: Menaxhimi i stresit dhe mirëqeniaPërshkrimi: Pjesëmarrësit do të eksplorojnë teknika për menaxhimin e stresit, përfshirë ushtrime për vëmendje dhe relaksim. Ata gjithashtu do të mësojnë për mirëqenien e përgjithshme dhe rëndësinë e kujdesit për veten.

Moduli 4: Përgatitja për punë dhe avancimi në karrierë
Dita 1: Shkrimi i CV-së dhe letrës motivuese efektivePërshkrimi: Në këtë punëtori, pjesëmarrësit do të marrin udhëzime për krijimin e CV-ve dhe letrave motivuese tërheqëse. Ata do të kuptojnë si të theksojnë aftësitë dhe përvojat e tyre në mënyrë efektive.
Dita 2: Aftësitë dhe teknikat për intervistëPërshkrimi: Pjesëmarrësit do të praktikojnë aftësitë për intervista, përfshirë përgjigjen ndaj pyetjeve të zakonshme dhe prezantimin me vetëbesim. Do të organizohen simulime të intervistave dhe sesione për komente.
Dita 3: Ndërtimi i një rrjeti profesionalPërshkrimi: Do të organizohen ngjarje për rrjetëzim për të ndihmuar pjesëmarrësit të zgjerojnë kontaktet e tyre profesionale. Do të mësohet për rëndësinë e rrjetëzimit për avancimin në karrierë dhe do të marrin udhëzime për krijimin e lidhjeve domethënëse.

Related

Shuip Marku
Share This Story, Choose Your Platform!

Rrjeti Ndërkombëtar i Verifikimit të Fakteve (International Fact-Checking Network) ka publikuar një letër të hapur drejtuar Mark Zuckerberg-ut, pronarit të kompanisë teknologjike “Meta”, nën të cilën janë rrjetet sociale Facebook, Instagram dhe Threads, në lidhje me deklaratën e fundit të Zuckerberg-ut se për anulimin e programit për verifikimin e fakteve në SHBA,
Në këtë letër Rrjeti përkujton se qëllimi i programit në të cilin marrin pjesë organizata të pavarura dhe të verifikuara është zvogëlimi i dukshmërisë së përmbajtjeve të rrejshme pa i censuruar ato. Sipas gazetarëve kjo qasje ka kontribuar që përdoruesit të kenë informacion më të besueshëm, i cili është në pajtim me vlerat themelore të lirisë së fjalës.
Në reagim shtohet se anulimi i programit mund ta rrisë përhapjen e dezinformatave, sidomos në momente politikisht të ndjeshme.
“Komentet tuaja sugjerojnë se verifikuesit e fakteve kanë qenë përgjegjës për censurimin edhe pse Meta nuk u dha kurrë autorizim për heqjen e përmbajtjeve ose profileve. Njerëzit në internet shpesh i fajësonin dhe keqtrajtonin verifikuesit e fakteve për veprimet e Meta-s. Komentet tuaja të fundit padyshim që do t’i nxisin perceptimet e këtilla. Por realiteti është se punonjësit e Meta-s vendosnin nëse përmbajtja të cilën verifikuesit e fakteve e kanë shënuar si të rrejshme duhet të jetë më pak e arrtitshme apo të etiketohet”, thuhet në letër.
Fondacioni Metamorfozis, pjesë e të cilit është edhe Agjencia e Lajmeve Meta.mk, është nënshkrues i letrës dhe është pjesë e Rrjetit Ndërkombëtar për Verifikimin e Fakteve.

I nderuar z. Zuckerberg,
Nëntë vite më parë ju shkruam për dëmet reale që i shkaktojnë informacionet e rrejshme në Facebook. Si përgjigje të kësaj Meta krijoi një program për verifikimin e fakteve që ndihmoi për mbrojtjen e miliona përdoruesve nga mashtrimet dhe teoritë e konspiracionit. Këtë javë ju njoftuat se do t’i jepnit fund këtij programi në Shtetet e Bashkuara për shkak të shqetësimeve për “censurë të tepërt” – një vendim ky që e kërcënon progresin e pothuajse një dekade të promovimit të informacionit të saktë online.
Programi i cili filloi në vitin 2016 ishte një hap i rëndësishëm para për nxitjen e saktësisë faktike në internet. I ndihmoi njerëzit që të kenë një përvojë pozitive në Facebook, Instagram dhe Threads duke e reduktuar përhapjen e informacionit të rremë dhe manipulues në përmbajtjet e tyre. Ne besojmë – por këtë e tregojnë edhe të dhënat – se shumica e njerëzve në mediat sociale kërkojnë informacion të besueshëm për të marrë vendime për jetën e tyre dhe për të pasur ndërveprime të mira me miqtë dhe familjarët e tyre. Qëllimi ishte që përdoruesit të informohen për informacionet e rrejshme me qëllim që të ngadalësohet përhapja e tyre, pa i censuruar ato. Verifikuesit e fakteve e mbështesin fuqimisht lirinë e fjalës dhe këtë e kemi thënë disa herë, përfshirë këtu edhe në Komunikatën e Sarajevës vitin e kaluar. Liria për të thënë pse diçka nuk është e vërtetë gjithashtu është liri e fjalës.
Por, ju po thoni se programi është kthyer në një “mjet censurimi” dhe se “verifikuesit e fakteve kanë qenë shumë të njëanshëm politikisht dhe më shumë e kanë shkatërruar besimin se sa që e kanë krijuar atë, sidomos në SHBA”. Kjo është e pasaktë dhe ne duam ta sqarojmë, si në kontekstin e sotëm, ashtu edhe për shkrimet historike.
Meta kërkonte që të gjithë partnerët e verifikimit të fakteve t’i përmbushin standardet rigoroze për paanshmëri nëpërmjet verifikimit nga ana e Rrjetit Ndërkombëtar të Verifikimit të Fakteve. Kjo nënkuptonte se ata nuk do kishin të drejtë të kenë asnjë lidhje me partitë politike apo kandidatët politikë, as edhe të avokonin për politika dhe se duhej t’i përmbaheshin paanshmërisë dhe transparencës. Çdo media çdo vit i nënshtrohej një verifikimit rigoroz, përfshirë këtu edhe një vlerësimi dhe verifikimi të pavarur nga kolegët. Meta vazhdimisht i ka vlerësuar këto standarde si rigoroze dhe efektive. Vetëm një vit më parë Meta e zgjeroi programin edhe në Threads.
Komentet tuaja sugjerojnë se verifikuesit e fakteve kanë qenë përgjegjës për censurën, edhe pse Meta nuk u dha kurrë autorizim për të hequr përmbajtje ose profile. Njerëzit në internet shpesh i fajësonin dhe i keqtrajtonin verifikuesit e fakteve për veprimet e Meta-s. Komentet tuaja të fundit padyshim që do i nxisin perceptimet e këtilla. Por realiteti është se punonjësit e Meta-s janë ato që vendosnin nëse përmbajtja që verifikuesit e fakteve e kanë shënuar si të rrejshme duhet të kufizohet apo të etiketohet. Disa verifikues të fakteve me vite i kanë sugjeruar Meta-s se si t’i përmirësojë këto etiketa që të jenë më pak imponuese dhe ta shmangin edhe censurën në dukje, por Meta nuk i ka dëgjuar kurrë këto sugjerime. Krahas kësaj, Meta i përjashtoi politikanët dhe kandidatët politikë nga verifikimi si masë kujdesi, edhe kur ata përhapnin gënjeshtra të njohura. Verifikuesit, nga ana tjetër, thonin se politikanët duhet të kontrollohen si gjithë të tjerët.
Gjatë viteve Meta jepte vetëm informacion të kufizuar për rezultatet e programit, edhe pse verifikuesit dhe studiuesit e pavarur vazhdimisht kërkonin më shumë të dhëna. Por nga ajo që mund të shihnim, programi ishte efektiv. Hulumtimet treguan se etiketat e verifikimit të fakteve e zvogëlojnë besimin dhe shpërndarjen e informacionit të rrejshëm. Edhe në dëshminë tuaj para Kongresit, ju u mburrët për “programin për verifikimin e fakteve në industri“ të Meta-s.
Thatë se keni në plan të filloni një program “Shënime të Komunitetit” (Community Notes) të ngjashëm me atë në X. Ne nuk besojmë se ky lloj programi do të rezultojë me një përvojë pozitive tek përdoruesit, siç tregon edhe X. Hulumtimet tregojnë se shumë “Shënime të Komunitetit” nuk shfaqen kurrë, sepse varen nga një pëlqim e gjerë politik dhe jo nga standardet dhe dëshmitë për saktësinë. Megjithatë, nuk ka asnjë arsye se pse “Shënimet e Komunitetit” nuk mund të koekzistojnë me programin për verifikimin e fakteve të palëve të treta; ato nuk e përjashtojnë njëri-tjetrin. Modeli i “Shënimeve të Komunitetit” që punon në bashkëpunim me verifikuesit profesionistë të fakteve do të kishte potencial të fortë si një model i ri për promovimin e informacionit të saktë. Nevoja për këtë është e madhe: nëse njerëzit besojnë se rrjetet sociale janë plot mashtrime dhe manipulime, ata nuk do të duan ta kalojnë kohë atje apo të bëjnë biznes në to.
Kjo na sjell deri tek konteksti politik në Shtetet e Bashkuara. Koha e publikimit të kumtesës tuaj është pas konfirmimit të fitores zgjedhore të Donald Trump dhe si pjesë e përgjigjes më të gjerë nga industria e teknologjisë ndaj administratës së re. Vetë z Trump tha se deklarata juaj “mbase” ishte një përgjigje ndaj kërcënimeve që ai bëri ndaj jush. Disa nga gazetarët që janë pjesë e komunitetit tonë të verifikimit të fakteve janë përballur me kërcënime të ngjashme nga qeveritë në vendet ku ata punojnë, prandaj ne e kuptojmë se sa e vështirë është për një person që t’i rezistojë këtij presioni.
Plani për anulimin e programit për verifikimin e fakteve në vitin 2025 për momentin vlen vetëm për Shtetet e Bashkuara. Por Meta ka programe të ngjashme në më shumë se 100 vende që janë shumë të ndryshme, në faza të ndryshme të demokracisë dhe zhvillimit. Disa nga këto vende janë posaçërisht të ndjeshme ndaj dezinformatave që nxisin destabilitet politik, ndërhyrje në zgjedhje, dhunë të turmave, madje edhe gjenocid. Nëse Meta vendos ta anulojë programin në mbarë botën, kjo pothuajse me siguri do të ketë si rezultat dëme të vërteta në shumë vende.
Ky moment e thekson nevojën për më shumë financime për gazetarinë në shërbim të interesit publik. Verifikimi i fakteve është i një rëndësie qenësore për mbajtjen e një realiteti të përbashkët dhe diskutimit të bazuar në dëshmi – si në Shtetet e Bashkuara ashtu edhe globalisht. Sektori filantropik ka një mundësi për ta rritur kontributin e tij në gazetari në një moment kritik.
Më e rëndësishmja është se ne besojmë se vendimi i Meta-s për t’i dhënë fund programit të saj për verifikimin e fakteve nga palët e treta është një hap prapa për ata që duan të shohin një internet që i jep përparësi informacionit të saktë dhe të besueshëm. Shpresojmë që në vitet në vijim do të jemi në gjendje në njëfarë mënyre ta kompensojmë këtë progres të humbur. Ne mbetemi të përgatitur për të punuar përsëri me Meta-n ose me çdo platformë tjetër teknologjike të interesuar për ta përfshirë verifikimin e fakteve si një mjet për t’u ofruar njerëzve informacionin që u nevojitet për të marrë vendime të informuara për jetën e tyre të përditshme.
Qasja tek e vërteta e përforcon lirinë e fjalës, duke ju mundësuar komuniteteve t’i përafrojnë zgjedhjet e tyre me vlerat e tyre. Si gazetarë mbetemi të përkushtuar ndaj lirisë së shtypit, duke siguruar që kërkimi i së vërtetës të vazhdojë të jetë një themel i demokracisë.
Me respekt,
15min – Letoni
AAP FactCheck – Australi
AFP – Francë
AkhbarMeter Media Observatory – Egjipt
Animal Político-El Sabueso – Meksikë
Annie Lab – Hong Kong
Aos Fatos – Brazil
Beam Reports – Sudan
BOOM – Indi
Check Your Fact – SHBA
Chequeado –Argjentinë
Civilnet.am – Armeni
Colombiacheck – Kolumbi
Congo Check – Kongo, RD e Kongos, Republika e Afrikës Qendrore
Doğruluk Payı – Turqi
Dubawa – Nigeri
Ecuador Chequea – Ekuador
Ellinika Hoaxes – Greqi
Estadão Verifica – Brazil
FactCheckHub – Nigeri
Fact-Check Cyprus – Qipro
FactCheck.org – SHBA
FactCheckNI –Irlandë e Veriut
Factcheck.Vlaanderen – Belgjikë
Factchequeado – SHBA
Factly – Indi
FactReview – Greqi
Factnameh – Iran
Faktisk.no – Norvegji
Faktograf – Kroaci
Fakt Yoxla – Azarbajxhan
Fatabyyano – Јоrdan
Full Fact – Mbretëri e Bashkuar
Greece Fact Check – Greqi
Gwara Media – Ukrainë
Internews Kosova KALLXO – Kosovë
Istinomer – Serbi
Källkritikbyrån – Suedi
KOMPAS.com – Indonezi
La Silla Vacía – Kolumbi
Lead Stories – SHBA
Les Surligneurs – Francë
Lupa – Brazil
Mafindo – Indonezi
Mala Espina – Kili
MediaWise – SHBA
Metamorphosis – Maqedonia e Veriut
MyGoPen – Tajvan
Myth Detector – Gjeorgji
Newschecker – Indi
Newtral – Spanjë
Observador – Portugali
Open – Itali
Pagella Politica / Facta news – Itali
Polígrafo – Portugali
PolitiFact – SHBA
Pravda – Poloni
PressOne.PH – Filipine
Probe – Filipine
Rappler – Filipine
RMIT Lookout – Australi
Snopes – SHBA
Taiwan FactCheck Center – Tajvan
Tech4Peace – Irak
Telugu Post – Indi
The Stage Media-Liberia– Liberi
Tirto.id – Indonezi
The Journal FactCheck – Irlandë
The Logical Indian – Indi
VERA Files – Filipine
Verify – Siri

Lidhja e verifikimit të fakteve me censurën është e dëmshme sepse pretendime të tilla të rreme janë një nga forcat shtytëse pas ngacmimeve dhe sulmeve ndaj verifikuesve të fakteve, njoftoi EFCSN

Rrjeti Evropian për Standarde të Verifikimit të Fakteve (EFCSN) është i zhgënjyer nga vendimi i Meta-s për t’i dhënë fund programit të tij të verifikimit të fakteve duke filluar në SHBA, ndërsa dënon fuqishëm deklaratat e themeluesit të Meta-s që lidh kontrollin e fakteve me censurën, thuhet në reagimin e tyre ndaj njoftimit të Mark Zuckerberg se po i jep fund përdorimit të verifikimit të pavarur të fakteve në platformat e tij, duke filluar nga SHBA,
“Kjo duket më shumë si një lëvizje e motivuar politikisht e bërë në kontekstin e administratës së ardhshme të Donald Trump në Shtetet e Bashkuara sesa një vendim i bazuar në prova”, tha Clara Jimenez Cruz, presidente e EFCSN.
Rrjeti inkurajon Bashkimin Evropian që t’i rezistojë presionit politik dhe të mos e lejojë atë të minojë përpjekjet e tij për të trajtuar përhapjen e dezinformatave në platformat kryesore online. Siç theksojnë nga atje, verifikimi i fakteve nuk është censurë dhe e njëjta jep kontekst dhe fakte për çdo qytetar në bazë të të cilave më pas merr vendimin e tij. Kontrolli i fakteve është provuar të jetë efektiv në luftimin e dezinformatave.
“Të barazosh verifikimin e fakteve me censurën është një pretendim i rremë dhe keqdashës. Kontrolluesit e fakteve nuk “censurojnë” askënd. Anëtarët tanë hetojnë dhe publikojnë prova të pretendimeve potencialisht të rreme. Ka qenë gjithmonë vendimi i Metës se çfarë të bëjë me etiketën e kontrollit të fakteve për përmbajtjen, jo i yni”, thuhet në reagimin e FCSN-së.
Nga atje ata kujtojnë deklaratën e Zuckerberg, i cili tha: “Verifikuesit e fakteve ishin thjesht shumë të njëanshëm politikisht dhe humbën më shumë besim sesa krijuan”.
“Kjo është gënjeshtër. Kontrolluesit e fakteve udhëhiqen nga standardet më të larta gazetareske të raportimit të paanshëm, transparencës, integritetit dhe llogaridhënies, me organizata si EFCSN që mbështesin këto standarde nëpërmjet recensioneve të kryera në mënyrë të pavarur. Lidhja e verifikimit të fakteve me censurën është e dëmshme sepse pretendime të tilla të rreme janë një nga forcat shtytëse pas ngacmimeve dhe sulmeve ndaj kontrolluesve të fakteve. Për më tepër, këto akuza mund të përkeqësojnë një çështje tashmë të ndezur që prek kontrolluesit e fakteve në mbarë botën”, shtohet në deklaratë.
Ndërsa disa vende evropiane shkojnë drejt zgjedhjeve në vitin 2025, platformat që tërhiqen nga luftimi i lajmeve të rreme dhe dezinformatave lejojnë dhe madje ftojnë potencialisht ndërhyrje në zgjedhje, veçanërisht nga aktorët e huaj. BE-ja në veçanti duhet të qëndrojë e vendosur në zbatimin e ligjeve të veta, edhe përballë presionit nga vendet e tjera.
Çfarë thonë faktet (dhe Meta) për ndikimin e programit të kontrollit të fakteve
EFCSN thekson se njoftimi i Metës e barazon sistemin e shënimit të dezinformatave të verifikuara me censurën, duke thënë se “Programi i destinuar për informacion është kthyer shumë shpesh në një mjet censurimi”.
“Kjo është në fakt e kundërta e mënyrës se si funksionon sistemi i etiketimit. Raportimi i dezinformatave i lejon përdoruesit të marrin vendim të informuar se çfarë përmbajtje të ndajnë ose komentojnë”, thotë EFCSN.
Në fakt, shtohet aty, vetëm vitin e kaluar përpara zgjedhjeve parlamentare të BE-së, Meta vuri në dukje efektivitetin e sistemit të tij të etiketimit, duke thënë: “Ndërmjet korrikut dhe dhjetorit 2023, për shembull, mbi 68 milionë përmbajtje të shikuara në BE në Facebook dhe Instagram kishin shenja kontrolli faktesh. Kur vendoset etiketë e kontrollit të fakteve, 95% e njerëzve nuk klikojnë për ta parë atë.”
Meta gjithashtu e ka festuar më parë Programin e saj të verifikimit të fakteve nga papa e tretë si të suksesshëm dhe të dobishëm për përdoruesit, duke deklaruar, “Ne e dimë se ky program funksionon dhe njerëzit shohin vlerë në etiketat paralajmëruese që shfaqim në përmbajtje pasi faktet e partnerit të kontrollit të fakteve do ta vlerësojë”.
Në njoftimin e fundit, themeluesi i Metës aludon për “shumë gabime dhe shumë censurë”; por Raporti i fundit i Transparencës i Metës nga DSA tregon se gabimet në përmbajtjen e verifikuar prekën vetëm 3.15 përqind të totalit të ankesave të degradimit në Facebook.
Për më tepër, EFCSN thekson se modeli i Shënimeve të Komunitetit i propozuar si një alternativë ndaj Programit të Kontrollit të Fakteve nga Pala e Tretë ka gjithashtu dobësi.
“Vërejtjet e komunitetit mund të jenë më të dobishmet për t’iu kundërvënë pretendimeve të rreme kur ato bazohen në ekspertizën e duhur dhe punën e verifikimit të fakteve. Në kontekstin e zgjedhjeve të vitit 2024 në SHBA, Poynter raportoi se Vërejtjet e komunitetit të X kishin në rastin më të mirë një efekt jashtëzakonisht margjinal në luftimin e dezinformimit zgjedhor. Nga një hetim tjetër, organizata anëtare EFCSN. Science Feedback zbuluan se shumica e përmbajtjes në X (ish Twitter) që kontrolluesit e fakteve zbuluan se ishin të rreme ose mashtruese nuk kishin shenja të dukshme se ishin moderuar”, thuhet në njoftimin e EFCSN-së.
Rrjeti Evropian për Standardet e Kontrollit të Fakteve është një shoqatë e organizatave që kontrollojnë faktet e përkushtuara ndaj standardeve të pavarësisë, transparencës dhe cilësisë gazetareske të përcaktuara në Kodin Evropian të Standardeve për Organizatat e Pavarura të Kontrollit të Fakteve. Me mbi 50 anëtarë të konfirmuar në të gjithë Evropën, EFCSN është zëri i verifikuesve evropianë të fakteve. Fondacioni Metamorfosis është një nga themeluesit dhe një anëtar i EFCSN që përmbush plotësisht standardet e përcaktuara.

Shoqata Qendra për Zhvillim të Qëndrueshëm të Komunitetit Dibër për realizimin e nismës EmpowerHER! shpall:
Thirrje për oferta Për përzgjedhjen trajner
Për realizimin e dy moduleve të trajnimeve për të rinjtë
Moduli 3: Zhvillimi PersonalDita 1: Vendosja e qëllimeve dhe menaxhimi i kohësPërshkrimi: Përmes punëtorive dhe aktiviteteve, pjesëmarrësit do të vendosin qëllime personale dhe profesionale. Ata do të mësojnë teknika efektive për menaxhimin e kohës për të përparësuar detyrat dhe për të arritur qëllimet.
Dita 2: Vetëbesimi dhe aftësitë e komunikimitPërshkrimi: Ky aktivitet fokusohet në rritjen e vetëbesimit dhe përmirësimin e aftësive të komunikimit. Pjesëmarrësit do të marrin pjesë në role, ushtrime për të folur në publik dhe aktivitete për ndërtimin e vetëbesimit.
Dita 3: Menaxhimi i stresit dhe mirëqeniaPërshkrimi: Pjesëmarrësit do të eksplorojnë teknika për menaxhimin e stresit, përfshirë ushtrime për vëmendje dhe relaksim. Ata gjithashtu do të mësojnë për mirëqenien e përgjithshme dhe rëndësinë e kujdesit për veten.
Moduli 4: Përgatitja për punë dhe avancimi në karrierëDita 1: Shkrimi i CV-së dhe letrës motivuese efektivePërshkrimi: Në këtë punëtori, pjesëmarrësit do të marrin udhëzime për krijimin e CV-ve dhe letrave motivuese tërheqëse. Ata do të kuptojnë si të theksojnë aftësitë dhe përvojat e tyre në mënyrë efektive.
Dita 2: Aftësitë dhe teknikat për intervistëPërshkrimi: Pjesëmarrësit do të praktikojnë aftësitë për intervista, përfshirë përgjigjen ndaj pyetjeve të zakonshme dhe prezantimin me vetëbesim. Do të organizohen simulime të intervistave dhe sesione për komente.
Dita 3: Ndërtimi i një rrjeti profesionalPërshkrimi: Do të organizohen ngjarje për rrjetëzim për të ndihmuar pjesëmarrësit të zgjerojnë kontaktet e tyre profesionale. Ata do të mësojnë për rëndësinë e rrjetëzimit për avancimin në karrierë dhe do të marrin udhëzime për krijimin e lidhjeve domethënëse.
Gjuha e punës gjatë trajnimit do të jetë maqedonisht dhe shqip.
Periudha e realizimit: Janar-Prill 2025 në Dibër
Afati i fundit për dorëzimin e ofertave: 15 janar 2025
Ofertat, së bashku me biografinë, duhet të dërgohen në adresën elektronike Contact@cscd.org.mk, ose me postë apo personalisht në zyrën në adresën:Qendra për Zhvillim të Qëndrueshëm të Komunitetit Dibër, Rr. Velko Vllahoviq nr. 13, Dibër
Për më shumë informacione, kontaktoni në:Tel: 070306652, 070972070Email: Contact@cscd.org.mk
Kjo iniciativë realizohet në kuadër të Aktivitetit të USAID për të rinjtë që krijojnë mundësi aktive, zbatuar nga organizata Avancimi i Ekonomive për Komunitete më të Forta (IESC) në partneritet me Forumin Arsimor Rinor dhe Qendrën për Sipërmarrës dhe Zhvillimin e Menaxherëve Shkup.
Mendimet e shprehura në formular i përkasin autorëve të Qendrës për Zhvillim të Qëndrueshëm të Komunitetit Dibër dhe nuk shprehin qëndrimet e USAID apo të Qeverisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Related

Kontribut i Metamorfozis, Agjencisë së Lajmeve Meta.mk, Portalb-it dhe Vërtetmatës-it në ndryshimet e propozuara të Ligjit për Mediat Për të mbajtur një diskutim konstruktiv dhe për të marrë pjesë në procesin konsultativ, e duke marrë parasysh përvojën dhe punën e Fondacionit Metamorfozis, Agjencisë së Lajmeve Meta.mk, Portalb-it dhe Vërtetmatës-it, brenda afatit të paraparë, përmes ENER-it […]
The post Komente për ndryshimet e propozuara të Ligjit për Mediat first appeared on Metamorphosis.

Megafon është një ngjarje ndërkombëtare vjetore e organizuar nga TechSoup Global si një hapësirë për diskutime dhe mësim për të stimuluar ide të reja midis aktivistëve, grupeve të veprimit dhe OJQ-ve nga Evropa Qendrore dhe Lindore, Azia Qendrore dhe Kaukazi që punojnë në fushën e ndërtimit të narrativeve pozitive dhe parandalimit të dezinformatave. Këtë vit, […]
The post Megafon: konferencë vjetore për aktivistët dhe organizatat e shoqërisë civile first appeared on Metamorphosis.

Hapja e njësive të vetëqeverisjes lokale ndaj qytetarëve është çelësi i qeverisjes së mirë në nivel vendor, pasi inkurajon transparencën, llogaridhënien dhe pjesëmarrjen aktive të qytetarëve, gjë që çon në vendimmarrje më efikase dhe të përgjegjshme. Një transparencë e tillë është e një rëndësie të veçantë në luftën kundër korrupsionit, pasi mundëson mbikëqyrjen publike dhe […]
The post Promovohet “Lista për vetë-vlerësim për hapjen e njësive të vetëqeverisjes lokale” first appeared on Metamorphosis.

    “Me margjinalizimin e organizatave sindikale, nuk ka të drejta evropiane të punës” Vetëm për një vit afro 100 […]

      “STUDENTËT NË VENDIN  TONË  JETOJNË NE KUSHTE SHUMË MË TË KËQIJA NGA VENDET  ANËTARE TË BE-së” Ajo […]