Rrjetëzimi i parë rajonal i grave rurale nga Verilindja: Të zëshme dhe të bashkuara për ndryshim
Gratë nga zonat rurale në rajonin Verilindor, të cilat rrallë kanë marrë hapësirë dhe mbështetje për pjesëmarrje aktive në jetën publike, u takuan për herë të parë në një Takim rajonal të rrjetëzimit në Kriva Pallankë, të organizuar për të inkurajuar pjesëmarrjen e grave në vendimmarrjen lokale dhe aktivizmin qytetar. Ky është i pari nga tre takimet e planifikuara rajonale në kuadër të projektit “Gratë aktive”.
Ngjarja mblodhi së bashku gra nga vendbanimet Karposh dhe Pukovsko nga Kumanova, Konopnica, Mozhdivnjak dhe Duraçka Reka/Stanci nga Kriva Pallanka dhe Ketenova, Shlegova dhe Turaleva nga Kratova, të cilat ndanë përvoja personale, sfida dhe nisma që synojnë përmirësimin e kushteve në komunitetet e tyre.
Të motivuara për veprim dhe iniciativë
“Kjo është hera ime e parë që marr pjesë në një ngjarje të organizuar dhe ndihem e motivuar të veproj në komunitetin tim. Rrjetëzimi lejon që zëri i grave rurale të dëgjohet më fuqishëm në krijimin e politikave lokale, ndërsa veprimi i përbashkët kontribuon në zgjidhjen më efikase të sfidave kryesore me të cilat përballemi të gjithë”, tha Emilija Jakimovska nga vendbanimi Karposh, Kumanovë.
Duke theksuar rëndësinë e lidhjes dhe inkurajimit femëror, një mesazh të ngjashëm dërgoi Svetllana Kirova nga Shlegova, e cila pret ndryshime konkrete në komunitetin e saj.
“Edhe pse gratë përballen me pengesa të shumta, ndryshimi ka filluar tashmë. Me iniciativën tonë, ne e ripërtëritëm komunitetin lokal, i cili është një hap i madh përpara për të gjithë fshatin. Ky veprim nuk është vetëm një shprehje e dëshirës sonë, por një nevojë e qartë dhe reale. Ai tregon se kur gratë bashkohen dhe marrin iniciativën, ato mund të kontribuojnë në ndryshime të vërteta në komunitet”, tha Kirova.
Sfidat dhe pengesat
Pavarësisht vullnetit në rritje për ndryshim, gratë rurale trajtuan edhe arsyet kryesore për aktivizmin e dobët femëror. Ato ende përballen me barriera të thella shoqërore që ua vështirësojnë atyre të luajnë një rol aktiv në komunitet.
“Normat patriarkale dhe ndarjet politike ende pengojnë iniciativën e grave. Në shumë zona rurale, gratë ende shihen vetëm si mbështetëse, jo si vendimmarrëse. Zërat e tyre shpesh injorohen. Është koha për të kapërcyer stereotipat dhe për të hapur hapësirë për pjesëmarrje të barabartë, bazuar në kapacitet, jo në gjini apo përkatësi politike”, thotë e reja Mirela Stojçevska nga Konopnica, Kriva Pallankë.
Një përvojë negative të rezistencës ndaj grave dhe një perspektivë të ndryshme ndaj aktivizmit të tyre ndau edhe Jasminka Jakimovska, e vetmja grua nga Kriva Pallanka që ishte kryetare e Bashkësisë lokale në fshatin Stanci.
“Edhe pse paraqita kërkesa dhe u përpoqa të hapja një dialog, dyert e komunës mbetën të mbyllura për mua. Megjithatë, kjo nuk më dekurajoi. Sepse çdo grua që inkurajohet të flasë hapur, t’i rezistojë heshtjes ose të ndërmarrë një iniciativë, përfaqëson një hap përpara, jo vetëm për veten, por për të gjithë komunitetin. Zëri ynë meriton të dëgjohet, dhe përkushtimi ynë – të njihet dhe të mbështetet”, theksoi Jakimovska.
Pjesëmarrësit në takim arritën në përfundimin se pengesat kryesore për një aktivitet më të madh të grave në zonat rurale janë mungesa e informacionit dhe motivimit, të cilat shpesh e pengojnë iniciativën që në fillim.
“Një pjesë e madhe e grave nuk janë mjaftueshëm të informuara për të drejtat e tyre dhe për mënyrat se si mund të përfshihen në iniciativa ose të kërkojnë ndryshime. Shumë prej tyre gjithashtu nuk kanë ambicie, gjë që zvogëlon më tej aktivitetin e tyre. Nga ana tjetër, komuna shpesh na dërgon nga një shërbim në tjetrin, pa mbështetje të vërtetë”, thotë Tamata Kostadinovska nga Turaleva , rajoni i Kratovës.
Gratë – nxitëse të ndryshimit
Ato ishin unanimë se mobilizimi i grave është një proces që mund të jetë i vështirë, por i mundur. Edhe pse ende në fillim, këto gra rurale sjellin një vullnet të madh për ndryshim dhe një energji që mund ta transformojë komunitetin.
“Ne i kemi përcaktuar problemet unanimisht, kemi kontaktuar komunën dhe kemi një plan pune. Ne jemi të shtyrë nga dëshira për kushte më të mira në mjedisin tonë. Besojmë se me angazhim të ndërsjellë dhe bashkëpunim të vazhdueshëm mund të krijojmë ndryshime të vërteta”, theksoi Vesna Ristevska nga Kumanova.
Pjesëmarrësit shprehën kënaqësinë me aktivitetet e deritanishme të projektit “Gratë aktive”, të cilat i ndihmojnë ato të dëgjohen, por edhe të informohen dhe të paraqiten në mënyrë gjithëpërfshirëse para institucioneve kompetente.
“Tani e di se si të sjell ligjërisht ndryshime. Kemi mësuar të dokumentojmë gjithçka dhe, më e rëndësishmja, zërat tanë më në fund po dëgjohen. Ne jemi gra entuziaste dhe nuk ka asnjë parti që do të na ngjyrosë, as një institucion që do të na ndajë”, theksoi Emilija Jakimovska nga Kumanova.
Mbështetje institucionale
Në takim mori pjesë edhe koordinatorja e Komisionit për mundësi të barabarta nga Komuna e Kriva Pallankës, Gordana Ristovska, e cila theksoi se mobilizimi mund të jetë i vështirë, por se ngjarje të tilla janë mundësia e vërtetë për të inkurajuar dhe aktivizuar gratë.
“E di që distanca fizike dhe mungesa e transportit janë disa nga arsyet kryesore për pjesëmarrjen e ulët të femrave. Por i inkurajoj gratë të marrin pjesë në forumet e buxhetit dhe të japin sugjerime, sepse komuna zbaton një pjesë të mirë të prioriteteve qytetare. Ky takim me kaq shumë gra tregon se sa të forta janë ato dhe unë do të avokoj në mënyrë aktive për forcimin e pjesëmarrjes së tyre në proceset e vendimmarrjes”, tha Ristovska.
Në fund, u zbuluan probleme të përbashkëta të komuniteteve të përfshira që ndikojnë drejtpërdrejt në cilësinë e jetës. Gratë i theksuan problemet kronike me furnizimin me ujë, sistemet e papërfunduara të kanalizimeve, ndriçimin e dobët, lidhjet e dobëta rrugore, si dhe mungesën e objekteve shëndetësore, hapësirave për fëmijë dhe rekreative.
Takimi rajonal ishte provë se kur gratë lidhen, inkurajojnë dhe mbështesin njëra-tjetrën, lind ndryshimi i vërtetë. Duke ndarë përvoja, mësime të nxjerra dhe histori personale, ato ndërtuan solidaritet dhe ofruan ide të reja. Ky është vetëm fillimi i një rrjeti grash më të fortë, të lidhur dhe me zë të lartë.
Projekti “Gratë aktive” zbatohet nga Shoqata Humanitare “Nëna” nga Kumanova, në partneritet me Qendrën Rajonale për Zhvillim të Qëndrueshëm nga Kratova, RCS “Spektar” nga Kriva Pallanka dhe Fondacionin për Zhvillimin e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme nga Kumanova. Projekti mbështetet nga Qeveria e Zvicrës përmes programit Civika mobilitas , i zbatuar nga MCMS.
