Impulsi qytetar #4: pasqyrë mujore e aktiviteteve të perfituesve të granteve

Prill 2025

Gjatë muajit prill u konfirmua këmbëngulja e organizatave të shoqërisë civile për të bërë ndryshime konkrete dhe reale për qytetarët.

Muaji filloi me një punëtori konsultative në Shkup, ku mjekët familjarë diskutuan rreth mundësive, nevojave dhe pengesave të mundshme për përfshirjen e tyre në zbatimin e Programit për skrining të kancerit të qafës së mitrës. Mjekët ranë dakord që ata duhet të luajnë një rol aktiv në program – përmes edukimit shëndetësor për gratë, duke bërë PAP ose HPV teste, si dhe nëpërmjet bashkëpunimit të vazhdueshëm me gjinekologë amë nga i njëjti rajon. Roli i tyre është veçanërisht i rëndësishëm në zonat rurale dhe të largëta, si dhe në bashkitë ku nuk ka gjinekologë amë. Punëtoria ishte pjesë e projektit “Të drejtat e avancuara shëndetësore të vajzave, grave dhe grupeve të cenueshme”.

Me rastin e Ditës Botërore të Shëndetit, 7 Prill, i cili këtë vit kremtohet nën moton “Fillime të shëndetshme, e ardhme me shpresë”, organizata HERA, së bashku me Shoqatën për Emancipim, Solidaritet dhe Barazi të Grave (ESE), Iniciativën për të Drejtat e Grave nga Shuto Orizari dhe Shoqatën për Mbështetjen e Personave që Jetojnë me HIV – SË BASHKU MË TË FUQISHËM, e theksuan rëndësinë e investimit të shtetit në mbrojtjen e shëndetit dhe kujdesin shëndetësor cilësor dhe të arritshëm si bazë për një jetë me dinjitet. Të katër organizatat u dërguan kërkesa të qarta institucioneve. Nga kujdesi gjinekologjik i aksesueshëm dhe ekipet e përforcuara të patronazhit, për një buxhet më të madh për programet parandaluese dhe hartimi i politikave të bazuara në prova, ndërkohë që paralajmërohet monitorim i vazhdueshëm deri në miratimin e rebalancit të buxhetit.

Paralelisht me këtë, në rajonin e Pellagonisë, Qendra për Iniciativa Qytetare – Prilep organizoi ligjërata me temën “Parandalimi për shëndet më të mirë” në komunat e Mogillës, Novacit dhe Manastirit , ku u bisedua me popullsinë lokale rreth të ushqyerit, aktiviteti fizik, shëndeti mendor dhe veçanërisht teknikat e menaxhimit të stresit.

Në fushën e ekologjisë, Qendra e Burimeve Mjedisore, Eko Logik dhe shoqata Florozon, përveç punëtorive të rregullta në Laboratorin e bioteknologjisë me nxënës nga shkollat e Shkupit e festuan Ditën e Tokës. Më 22 prill, filloi Karvani i parë i shkencës në Shkollën Fillore “Kliment Ohridski” – Draçevë. Si pjesë e projektit, ata organizuan një demonstrim praktik të eksperimenteve me mbetjet biologjike, ndërsa nxënësit morën pjesë aktive dhe mësuan rreth rëndësisë së menaxhimit të qëndrueshëm të mbetjeve.

Ndërkohë, Qendra për Ndryshimet Klimatike, së bashku me partnerët e saj, ka përfunduar vizitat e skriningut në 15 komuna në rajonin Verilindor, Juglindor dhe të Vardarit. Takimet kishin për qëllim forcimin e bashkëpunimit midis komunave dhe sektorit të shoqërisë civile, me fokus në zbatimin e udhëzimeve të Agjendës së Gjelbër.

Veçanërisht e rëndësishme ishte vizita nga përfaqësuesit e Kumanovës në Prilep, ku ata shqyrtuan praktikat e vjetra për përzgjedhjen e mbeturinave komunale dhe vizituan impiantin e ri të klasifikimit që është në ndërtim e sipër.

Prilli gjithashtu pulsonte me energji rinore. Qendra për Edukim dhe Zhvillim (CED) nga Tearca, së bashku me partnerët e saj, mbajti një trajnim mbi angazhimin qytetar në Shtëpinë e Evropës në Tetovë. Trajnimi po zbatohet me të rinj nga rajoni i Pollogut si pjesë e projektit: “Fuqizimi i të rinjve: Inkurajimi i angazhimit qytetar dhe sipërmarrjes në rajonin e Pollogut”. Rreth 20 të rinj të motivuar diskutuan për angazhimin qytetar, duke eksploruar konceptin e vullnetarizmit dhe duke krahasuar se si rregullohet ai në kontekste të ndryshme.

Në fund të muajit, KRIK realizoi një trajnim tre-ditor “Avokimi i gjelbër përmes punës së gjelbër sociale dhe rinore” në Veles, ku pjesëmarrësit u njohën me konceptet e punës rinore, avokimit të gjelbër dhe punës sociale të gjelbër. Përmes një programi interaktiv, ata zhvilluan iniciativat e tyre të gjelbra që do t’i zbatojnë në të tetë rajonet planifikuese në të gjithë vendin.

Kombinimi i angazhimeve shëndetësore, inovacioneve të gjelbra, fuqizimit ekonomik të grave dhe aktivizmit rinor ka treguar edhe një herë se organizatat e shoqërisë civile janë nxitësit e shoqërisë, duke i shndërruar nevojat lokale në prioritete kombëtare dhe rezultate konkrete.